Reje: dnk nın` du`zilisi Ribonuklein kislotalar

 
RNK protsessingi.
Eukariotlar yadrosında sintez qılınǵan m- RNK ele 
jetilmegen, óz funktsiyasın atqarıwǵa tayar bolmaǵan formada boladı, soǵan 
baylanıslı olar posttranskriptsiyalıq modifikatsiyaǵa uchrashi kerak. 
Olarning kópshiliginde protsessiń úsh basqıshta ótedi:
1.
5' – ushın kepirlew hám metilirlew; 
2.
3' – ushın poliadenillew 
3.
gendi kodlamaytuǵın bólekler (intronlar)dı kesip taslap ekzonlardı jalǵaw. 
Protsessiń fermentativ protsesslerde alıp barıladı. Bul protsessińnen soń RNK 
funktsional aktiv molekulaga aylanadı.
Kepirlew (basına qalpaq kiydiriw) m- RNK nıń 5'-ushındaǵı rrrAr qaldıǵına 
Gr qaldıǵı qosılıp 5'-5 úshfosfat hosıl qılıwdan ibarat. 3'-ushına bolsa poli (A) 
segmenti jalǵanadı. 10-25 nukleotidten ibarat bolıp, oǵan AAİAAA dan ibarat 
konservativ izbe-izlik jalǵanadı, onda bolsa signal uazıypası jazılǵan. 
Transkriptsiyada uzilgen genniń tolıq nusqası, yaǵni, RNK nıń baslanǵısh 
transkripti alınadı. Keyin spetsifik fermentler járdeminde kodirlemeytuǵın 
uchastkalar (intronlar) kesip alınıp, kodirleytuǵın segmentler (ekzonlar) bir-birine 
jalǵanadı. Jalǵanıw baslanǵısh transkriptte intron-ekzonlar qanday jaylasqan 
bolsa, tap sonday tártipte tartibda bejeriledi. Keswshi fermentler endonukleazalar, 
jalǵaytuǵınlar bolsa ligazalar boladı.. 
M- RNK nıń metilleniwi protsessingniń eń áhmiyetli basqıshlarınıń biri 
esaplanadı. M- RNK nıń bul modifikatsiyasında hár biri 400 qaldıqtan ibarat 
bolǵan A ortasha bir 6-metiladeninniń (m
6
A) qaldıǵın saqlaydı. 
Bul mexanizmde eukariotlarda ekzonlardıń jalǵanatuǵın ushların 
jaqınlastıratuǵın arnawlı kishi yadro RNK sı qatnasadı. m-RNK nukleoprotein 
kompleks túrinde yadro qabıǵınıńdaǵı yadro tesikleri arqalı tsitoplazmaǵa ótedi. 
Olar
informasomalar
dep ataladı. Tsitoplazmada ribosomalar jaylasqan bolıp, 
olarda translyatsiya protsessi alıp barıladı. 

---