Reje: dnk nın` du`zilisi Ribonuklein kislotalar

 

---

Tema.Aminokislotalar, olardıń fizik-ximiyalıq qásiyetleri 
Reje: 
1.
Aminokislotalar 
2.
Aminokislotalardıń ulıwma qásiyetleri
3.
Aminokislotalardıń optik qásiyetleri 
4.
Aminokislotalardıń ximiyalıq qásiyetleri
1. Aminokislotalar 
Beloklar aminokislotalardan dúzilgen. Tábiyǵıy beloktıń quramına 20 
aminokislota kiredi. Aminokislotalar may kislotalarınıń dórendisi bolıp, olar 
quramında karboksil toparı (-COOH) hámde (-NH
2
) amino toparı bar. 
Amino toparı hámme waqıt α – uglerod atomınan (glitsinnen basqa) orın 
aladı, α-aminokislotalardıń ulıwma formulası tómendegishe 
Aminokislotalar quramında hár qıylı funktsonal toparlar ushıraydı. 
Aminokislotalar sol funktsonal toparlarǵa qarap bir-birinen parq boladı. 
Aminokislotalar dúzilisine qaray alifatik (ashıq shınjırlı) aromatik (qalqanlı) hám 
geterotsiklikaminokislotalaǵa bólinedi. Olar fizik hám ximiyalıq qásiyetlerge qaray 
nitral kislotalı hám ishqoriy toparlarǵa bólinedi. Aminokislotalar quramında 
qosımsha funktsiyalar toparlar tutıwına qarap, dikarbon, dimin, aminokislotalar, 
oksiaminokislotalar, kúkirt tutıwshı aminokislotalar hám basqa toparlarǵa bólinedi. 
Házirgi waqıtqasha haywan toqımalarında, ósimliklerde hám mikroorganizmlerde 
300 den aslam rkinaminokislota barlıǵı anıqlanǵan. Biraq beloklar quramında tek 
20 α-aminokislota hám olardıń eki amid ushıraydı. 
Beloklar quramına kiretuǵın aminokislotalar tómende kórsetilgen 
 
 

---

Alimfatik aminokislotalar 
glitsin
alanin 
cerin
treonin 
Valin
Leytsin 
İzoleytsin 
Tsistein 
Metionin
Aspartat kislota 

---

Glutamat
kislota Lizin 
Arginin
Tsiklik aminokislotalar 
fenilalanin
tirozin 
Triptofan 

---

Gistidin 
prolin oksiprolin 
Bir qatar belok quramına kirmegen α – aminokislotalar zatlar almasıwı 
kerekli funktsiyanı orınlaydı, jumladan tsitrulin, gomoserin, gomotsistein, tsistein, 
dioksifenilalanin hám basqalar.