Tema.Aminokislotalar, olardıń fizik-ximiyalıq qásiyetleri
Reje:
1.
Aminokislotalar
2.
Aminokislotalardıń ulıwma qásiyetleri
3.
Aminokislotalardıń optik qásiyetleri
4.
Aminokislotalardıń ximiyalıq qásiyetleri
1. Aminokislotalar
Beloklar aminokislotalardan dúzilgen. Tábiyǵıy beloktıń quramına 20
aminokislota kiredi. Aminokislotalar may kislotalarınıń dórendisi bolıp, olar
quramında karboksil toparı (-COOH) hámde (-NH
2
) amino toparı bar.
Amino toparı hámme waqıt α – uglerod atomınan (glitsinnen basqa) orın
aladı, α-aminokislotalardıń ulıwma formulası tómendegishe
Aminokislotalar quramında hár qıylı funktsonal toparlar ushıraydı.
Aminokislotalar sol funktsonal toparlarǵa qarap bir-birinen parq boladı.
Aminokislotalar dúzilisine qaray alifatik (ashıq shınjırlı) aromatik (qalqanlı) hám
geterotsiklikaminokislotalaǵa bólinedi. Olar fizik hám ximiyalıq qásiyetlerge qaray
nitral kislotalı hám ishqoriy toparlarǵa bólinedi. Aminokislotalar quramında
qosımsha funktsiyalar toparlar tutıwına qarap, dikarbon, dimin,
aminokislotalar,
oksiaminokislotalar, kúkirt tutıwshı aminokislotalar hám basqa toparlarǵa bólinedi.
Házirgi waqıtqasha haywan toqımalarında, ósimliklerde hám mikroorganizmlerde
300 den aslam rkinaminokislota barlıǵı anıqlanǵan. Biraq beloklar quramında tek
20 α-aminokislota hám olardıń eki amid ushıraydı.
Beloklar quramına kiretuǵın aminokislotalar tómende kórsetilgen
Gistidin
prolin oksiprolin
Bir qatar belok quramına kirmegen α – aminokislotalar zatlar almasıwı
kerekli funktsiyanı orınlaydı, jumladan tsitrulin, gomoserin, gomotsistein, tsistein,
dioksifenilalanin hám basqalar.
Dostları ilə paylaş: 
