Resmi Gazete: 30 2007 26537 BİRİNCİ BÖLÜm amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar Amaç
Yüklə 347,69 Kb.
|
|
Klinik tanımlama
Tetanoz tanısı klinik bulgulara dayalıdır. Kirli veya ezilmiş, nekroze dokuların olduğu ve/veya cam, metal parçası, diken gibi yabancı cisim içeren (tetanojen) bir yaralanmadan 2-60 gün (ortalama 15 gün) sonra; yutma güçlüğü ve trismus ve opustotonus (tüfek tetiği) postürü ve özellikle dış uyaranlarla artan ağrılı tonik-klonik kasılmalar ile karakterize hastalık. [NOT: Sekonder enfeksiyon gelişmediği sürece ateş yükselmez, bilinç kaybı/değişikliği olmaz. Kısmi bağışıklığı olan kişilerde yara yeri çevresinde rijidite ile seyreden lokal tetanoz veya sefalik tetanoz görülebilir.] Tanı için laboratuvar kriterleri - Tanı klinik olarak konur, laboratuvar veya bakteriyolojik doğrulama gerektirmez. Vaka sınıflaması Kesin Vaka: Klinik tanımlamaya uyan vaka
NEONATAL TETANOZ Klinik tanımlama ve Vaka sınıflaması Tanı klinik gözleme dayanır! Laboratuvar veya bakteriyolojik doğrulama gerektirmez Olası Vaka: (a) Doğumdan sonraki 3-28. günler arasında nedeni bilinmeyen yenidoğan ölümleri ve (b) Doğumdan sonraki 3-28. günler arasında neonatal tetanoza yakalandığı düşünülen ancak incelenmemiş yenidoğan. Kesin Vaka: (a) Yaşamın ilk 2 gününde normal emen ve ağlayan bir yenidoğanda, 3-28 günler arasında emme güçlüğü ve katılık veya konvulsiyonların veya her ikisinin birden görülmesi, veya (b) Hastaneden rapor edilmiş neonatal tetanoza yakalandığı düşünülen vaka
TOKSOPLAZMOZ Klinik tanımlama - Bağışıklık sistemi normal kişilerde başka nedenlerle açıklanamayan; semptomatik servikal LAP ve/veya üst solunum yolu enfeksiyonu ve/veya korioretinit (oküler toksoplazmoz), - Bağışıklık sistemi baskılanmış kişilerde başka nedenlerle açıklanamayan; santral sinir sistemi semptomları ve/veya korioretinit ve/veya pnömoni, - Yeni doğan ve bebeklik döneminde (doğumda subklinik veya semptomatik) konjenital toksoplazmozis; beyinde kalsifikasyon ve/veya ventriküllerde genişleme ve/veya bilateral korioretinit, ile karakterize hastalık. Tanı için geçerli laboratuvar teknikleri - Serolojik yöntemlerden biri ile (SF-DT, IHA, IFA, ELISA) önceden seronegatif olduğu bilinen bir olgunun son 1 ayda seropozitif hale geldiğinin saptanması, - Çift serum örneğinde ToxoIgG'nin ≥4 kat titre artışının gösterilmesi, - Tek serum örneğinde capture veya double sandwich ELISA ile ToxoIgM'in pozitif bulunması, - ToxoIgG pozitif iken ToxoIgG-avidity testi ile düşük avidite saptanması, - Vücut sıvıları (amnion sıvısı, BOS, kan) veya doku kesitlerinde (plasenta, fetal dokular, v.b.) T.gondii takizoitlerinin gösterilmesi - Konjenital toksoplazmoz kuşkusunda; (a) Yenidoğanda ToxoIgM-capture veya ToxoIgA-capture ELISA ile pozitif bulgu, (b) Amnion sıvısı, plasenta veya fetal dokuların hücre kültüründe T.gondii izolasyonu (c) Amnion sıvısı, plasenta veya fetal dokularda T.gondii spesifik gen bölgesinin PCR ile gösterilmesi Vaka sınıflaması Olası Vaka: yoktur Kesin Vaka: Klinik tanımlama ile uyumlu bir olguda, tanı için geçerli laboratuvar tekniklerinden en az biri ile elde edilen pozitif sonuç.
TRAHOM
Klinik tanımlama Aşağıda gelişim sırasına göre verilen ve ilk ikisi aktif trahom evresi olarak kabul edilen beş ana evre ile karakterize kronik hastalık; - Trahomatöz inflamasyon-Folliküler (TF): üst tarsal konjunktivada, en az 0.05 mm çapında, 5 veya daha fazla follikül bulunması. - Trahomatöz inflamasyon-Intense (ağır) (TI): tarsal konjunktivada inflamatuvar kalınlaşma. - Trahomatöz Skar (TS): tarsal konjunktivada kolayca gözlenebilen skar varlığı. - Trahomatöz Trikiyazis (TT): kirpiklerin içe dönmesi ve kapak deformitesi. - Korneal Opasite (CO): pupil üzerinde kolayca gözlenebilen korneal opasite. [NOT: Hastalık bildirimlerinde ilk iki evre -TF ve TI- istenmektedir]. Tanı için laboratuvar kriterleri - Konjunktival kazıntı yaymalarında, epitel hücreleri içinde sitoplazmik inklüzyon cisimciklerinin gösterilmesi (Giemsa boyama, DFA) - Klinik örneklerin hücre kültürlerinde C.trachomatis'in izole edilmesi. Vaka sınıflaması Kesin Vaka: Klinik tanımlamaya uygun ve laboratuvar kriterlerinden en az biri ile pozitif bulunan vaka.
TRİŞİNOZ Klinik tarif Trichinella larvalarının ağızdan alınmasıyla oluşan bir hastalıktır. Hastalık çeşitli linik görünümlere sahiptir. Semptomatik bireylerde, eozinofili, ateş, kas ağrıları ve periorbital ödem sık görülen belirti ve semptomlardır. Tanı için laboratuvar kriterleri - Kas biyopsisi ile elde edilen dokuda Trichinella larvasının gösterilmesi. - Spesifik Trichinella antikor yanıtının gösterilmesi. Vaka sınıflaması Olası Vaka: Bir epidemiyolojik bağlantısı olan klinik olarak uyumlu vaka Kesin Vaka: Laboratuvarca doğrulanmış klinik olarak uyumlu bir vaka
TULAREMİ Klinik tanımlama Bir kene ısırığı bulgusuyla veya F.tularensis için konakçı bir memelinin dokularına yada potansiyel olarak kontamine suya maruz kalma öyküsü ile beraber aşağıdaki formlardan herhangi biriyle seyredebilen, bir çok farklı formla karakterize hastalık; - Orofaringeal (stomatit veya farenjit veya tonsillit ve servikal lenfadenopati)* - Ülseroglandüler (bölgesel lenfadenopati ile birlikte kutanöz ülser) - Glandüler (ülsersiz bölgesel lenfadenopati) - Oküloglandüler (periaurikuler lenfadenopati ile birlikte konjuktivit) - Pnömonik (primer pleuropulmoner hastalık) - Tifoidal (erken lokalize semptom ve bulgular olmaksızın ateşli hastalık; intestinal form bu bağlamda değerlendirilmektedir: ateş, başağrısı, bulantı, kusma, ishal ve batında hassasiyet mevcuttur.) [*Yurdumuzda görülen vakalarda klinik daha çok orofaringeeal formda seyretmekte, daha az olarak ülseroglandüler form görülmektedir. Hastalık özellikle; penisilin ve türevleri ile iyileşmeyen kriptik tonsillit ve servikal lenfadenopati gelişmesi halinde akla gelmelidir!] Tanı için laboratuvar kriterleri - Tularemi Mikroaglütinasyon Testi ile tek serum örneğinde F.tularensis'e karşı artmış serum antikor titresi - Çift serum örneğinde F.tularensis'e karşı antikor titrelerinin ≥4 kat artması, - Bir klinik örnek kültüründen F.tularensis izolasyonu [NOT: Tularemi incelemeleri yalnızca Yetkili/Referans laboratuvarda yapılır! Tularemi kuşkusunda bu laboratuvar ile bağlantı kurulmalıdır! Bkz. Laboratuvar Rehberi] Vaka sınıflaması Olası Vaka: Klinik tanımlama ile uyumlu vaka. Kesin Vaka: En az bir laboratuvar kriteri pozitif bulunan olası vaka.
TÜBERKÜLOZ 1. SOLUNUM SİSTEMİ TÜBERKÜLOZU: Klinik tanımlama Bir kişide başka nedenlerle açıklanamayan halsizlik, çabuk yorulma, kilo kaybı, çocuklarda kilo almada duraklama, ateş ve gece terlemesi ile birlikte; - Uzun süreli öksürük (özellikle ≥üç hafta), kanlı veya kansız balgam ve/veya - Göğüs ağrısı veya sırt ağrısı veya yan ağrısı ve/veya nefes darlığı ile karakterize hastalık. Tanı için laboratuvar kriterleri - Balgam örneğinde yayma ile ARB gösterilmesi - Balgam kültüründe Mycobacterium tuberculosis üretilmesi Vaka sınıflaması Olası Vaka: Tanı için gerekli laboratuvar kriterlerinden hiç birini sağlamamakla birlikte; (a) Klinik tanımlama ile uyumlu ve (b) Radyolojik olarak tüberküloz ile uyumlu lezyonları olan ve (c) En az bir hafta non-spesifik antibiyotik tedavisi almış olmasına rağmen klinik yanıt alınamayan ve (d) Ayırıcı tanı olanakları iyi olan bir hastanede tüberküloz tedavisine karar verilen vaka. Kesin Vaka: Klinik tanımlama ile uyumlu olup olmadığına bakılmaksızın; (a) En az iki balgam örneğinde ARB (+) olan vaka veya (b) Balgam yaymasında bir kez ARB (+) ve aktif akciğer tüberkülozu ile uyumlu radyolojik bulguları olan ve bir hekim tarafından tüberküloz tedavisi kararı verilen vaka veya (c) Balgam yaymasında ARB pozitif olsun olmasın kültüründe Mycobacterium tuberculosis üremesi olan vaka 2. SOLUNUM SİSTEMİ DIŞI (ORGAN) TÜBERKÜLOZ: Klinik tanımlama Bir kişide başka nedenlerle açıklanamayan halsizlik, çabuk yorulma, kilo kaybı, çocuklarda kilo almada duraklama, ateş ve gece terlemesi ile birlikte; tutulan organa (plevra, lenf bezleri, periton, genitoüriner sistem, cilt, eklem, kemik, tüberküloz menenjit, vb.) göre değişen bulgularla karakterize hastalık. Tanı için laboratuvar kriterleri - Etkilenmiş organlardan alınan örneklerde ARB gösterilmesi - Kültürde Mycobacterium tuberculosis üremesi - Patolojik incelemede tüberkülozla uyumlu histolojik değişiklikler saptanması Vaka Sınıflaması Olası Vaka: Akciğer dışı organ tüberkülozu için yapılmış klinik tanımlama ile uyumlu vaka. Kesin Vaka: Laboratuvar kriterlerinden biri ile uyumlu olası vaka
YERSINIA SP. ENFEKSİYONU Klinik tanımlama İshal, ateş, bulantı, kramplar ve tenezm ile seyreden değişken şiddette bir hastalık. Tanı için laboratuvar kriterleri - Bir klinik örnekten Yersinia enterocolitica veya pseudotuberculosis izolasyonu Vaka sınıflaması Olası: Bir epidemiyolojik bağlantısı olan klinik olarak uyumlu vaka Kesin: Laboratuvarca doğrulanmış bir vaka
VEBA Klinik tanımlama Bir kişide; akut başlangıçlı ateş ve genel enfeksiyon bulguları ile birlikte; - Bubonik formda: lenf nodlarının aşırı ağrılı şişliği (bubonlar) veya - Pnömonik formda: öksürük, kanlı balgam çıkarma, zorlu solunum ve göğüs ağrısı, ile karakterize hastalık. [NOT: Her iki form da toksemi ile birlikte septisemik forma ilerleyebilir. Bubon bulgusu olmaksızın sepsis nadir görülür.] Tanı için laboratuvar kriterleri Destekleyici - Klinik örneklerde DFA ile bakterinin gösterilmesi veya - Tek serum örneğinde, Y.pestis F1 antijenlerine spesifik antikor titresinde PHA ile gösterilen ≥1/10 titrede pozitifliğin HI testi ile teyid edilmesi Doğrulayıcı - Bubonlar, kan, BOS veya balgamdan Y.pestis'in izolasyonu veya - Çift serum örneğinde, Y.pestis F1 antijenlerine spesifik antikor titresinde PHA ile gösterilen ≥4 kat değişikliğin HI testi ile teyid edilmesi [NOT: Laboratuvar tanısı yetkilendirilmiş merkezlerde konur.] Vaka sınıflaması Olası Vaka: Klinik tanımlama ile uyumlu ve destekleyici laboratuvar kriterlerinden biri ile pozitif olan vaka veya Kesin Vaka: (a) Klinik tanımlama ile uyumlu ve doğrulayıcı laboratuvar kriterlerinden en az biri pozitif olan vaka veya (b) Klinik tanımlama ile uyumlu ve bir kesin vaka ile epidemiyolojik olarak ilişkili vaka VİRAL HEPATİTLER [akut] Klinik tanımlama Bir kişide ani başlayan sarılık, koyu renkli idrar, iştahsızlık, halsizlik, bulantı, sağ üst kadran hassasiyeti, idrarda bilüribin artışı ve serum ALT düzeyinin yükselmesiyle karakterize hastalık. [NOT: Çoğunlukla asemptomatik ve/veya anikterik seyredebileceği hatırlanmalıdır.] Tanı için laboratuvar kriterleri - Hepatit A tanısı için: Anti-HAV IgM pozitifliği - Hepatit B tanısı için: HBsAg ve/veya anti-HBc IgM pozitifliği - Hepatit C tanısı için: Anti-HCV pozitifliği ve tamamlayıcı testlerle (RIBA, HCV-PCR) doğrulama. - Hepatit D tanısı için: HBsAg ve/veya anti-HBcIgM pozitifliği ile birlikte Anti-HDV pozitifliği - Hepatit E tanısı için: Anti-HEV IgM pozitifliği Vaka sınıflaması: Olası Vaka: Tanı için gerekli laboratuvar kriterlerinin araştırılamadığı veya tamamlanamadığı durumlarda; karaciğer fonksiyon testlerinde anormal değişikliklerle birlikte ve bu değişikliklerin başka nedenlerle açıklanamadığı durumlarda klinik ve geçiş uyumlu tüm vakalar "olası akut viral hepatit" olarak bildirilir. Kesin Vaka: Hepatit A: (a) Klinik tanımlama ile uyumlu ve anti-HAV IgM pozitif bulunan vaka veya (b) Klinik tanımlama ile uyumlu ve laboratuvarca doğrulanmış bir A Hepatiti vakasıyla epidemiyolojik olarak ilişkili vaka Hepatit B: (a) Klinik tanımlama ile uyumlu, anti-HBcIgM ve/veya HBsAg pozitif bulunan vaka Hepatit C: (a) Klinik tanımlama ile uyumlu, tanı için gerekli laboratuvar kriterleri ile doğrulanmış vaka Hepatit D: (a) Klinik tanımlama ile uyumlu, HBsAg ve/veya anti-HBc IgM pozitif ve anti-HDV pozitif bulunan vaka Hepatit E: (a) Klinik tanımlama ile uyumlu ve anti-HEV IgM pozitif bulunan vaka veya (b) Klinik tanımlama ile uyumlu ve Hepatit A, B, C göstergeleri negatif ve anti-HEV IgG pozitif vaka veya (c) Klinik tanımlama ile uyumlu ve laboratuvarca doğrulanmış bir E Hepatiti olgusuyla epidemiyolojik olarak ilişkili vaka VİRAL HEMORAJİK ATEŞ SENDROMU Klinik tanımlama Ani başlangıçlı, üç haftadan kısa süreli ateş, kırgınlık, halsizlik, yaygın vücut ağrısı ve baş ağrısı yakınması olan bir kişide; kırsal kesimde yaşama, son bir ay içinde kırsal kesime seyahat veya kene ısırması öyküsü varlığında; laboratuvarda başka bir nedenle açıklanamayan lökopeni ve trombositopeni saptanmış olması ve ek olarak aşağıdaki destekleyici bulgulardan en az ikisinin bulunması ile karakterize sendrom - Hemorajik veya purpurik döküntü, - Epistaksis, - Hemoptizi, - Diğer hemorajik semptomlar Tanı için laboratuvar kriterleri - Kan, vücut sıvıları veya doku örneklerinden virus veya diğer etkenlerin izolasyonu - Etkene karşı IgM antikor pozitifliği - Akut ve konvalesan dönem serumlarında spesifik IgG titresinde ≥4 kat artış Vaka sınıflaması Olası Vaka: (a) Klinik tanımlama ile uyumlu vaka veya (b) Bir bölgede birden çok başka bir nedenle açıklanamayan vaka görüldüğü takdirde, destekleyici bulguları olmasa da, klinik tanımlama ile uyumlu vaka Kesin Vaka: (a) Klinik tanımlama ile uyumlu ve tanı için laboratuvar kriterlerinden en az biri ile doğrulanmış vaka veya (b) Kesin tanısı konmuş bir vakayla epidemiyolojik bağlantısı olan olası vaka.
SARI HUMMA Klinik tanımlama Akut başlangıçlı yüksek ateş ve takibeden iki hafta içinde sarılıkla karakterize hastalık. Hemorajik manifestasyonlar ve renal yetmezlik bulguları olabilir. Tanı için laboratuvar kriterleri - Yellow fever virusunun klinik örneklerden izolasyonu - Yellow fever spesifik IgM antikorlarının pozitif bulunması - Çift serum örneğinde IgG titrelerinin ≥4 kat artması - Pozitif post-mortem karaciğer histopatolojisi - İmmunokimyasal yöntemlerle dokularda yellow fever virus antijenlerinin bulunması - Kanda veya dokularda PCR ile yellow fever virus gen diziliminin saptanması [NOT: Laboratuvar tanısı yalnızca yetkilendirilmiş merkezlerde konur.] Vaka sınıflaması Olası Vaka: Klinik tanımlama ile uyumlu ve öyküsünde endemik bölgelere seyahat gibi epidemiyolojik ilişki bulunan vaka Kesin Vaka: (a) Laboratuvar kriterlerinden en az biri ile doğrulanmış olası vaka veya (b) Klinik tanımlama ile uyumlu ve bir kesin vaka ile epidemiyolojik ilişkisi olan vaka Yüklə 347,69 Kb. Dostları ilə paylaş:
|