Resmi Gazete: 30 2007 26537 BİRİNCİ BÖLÜm amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar Amaç

EK-II

             SÜRVEYANS SİSTEMİ KAPSAMINDA BİLDİRİMİ YAPILACAK BULAŞICI HASTALIKLARIN SEÇİMİ İÇİN KRİTERLER

             1. Ülke genelinde önemli halk sağlığı sorunu olarak görülen veya görülme potansiyeli bulunan hastalıklar.

             2. Hastalığın özelliğinden dolayı önlenmesinin, koordinasyon için bölgesel veya küresel bir yaklaşımı gerektirdiği durumlar.

             3. Ülke genelinde veya bölgesel düzeyde özel program yürütülen hastalıklar.

             4. Ulusal düzeyde gözden kaçabilecek, ancak, verilerin bir havuz sistemi içinde toplanması ile daha geniş bir veri tabanından hipotez üretmenin mümkün olacağı ve erken uyarı sağlayacak hastalıklar.

             5. Etkili koruyucu önlemleri bulunan hastalıklar.

             6. Uluslararası kuruluşlar ve Topluluk ağı ile bilgi paylaşımı sonucu bir karşılaştırma yapıldığı zaman elde edilen sonuçların ulusal veya uluslararası programların değerlendirilmesine katkı sağlayacak hastalıklar.

 

EK-III

             BİLDİRİME ESAS BULAŞICI HASTALIKLARIN STANDART VAKA TANIMLARI

             VAKA TANIMLARININ UYGULANMASI İÇİN GENEL PRENSİPLER

             - Aksi özel olarak belirtilmediği sürece, yalnızca semptomatik vakalar rapor edilir. Ancak, eğer enfeksiyon, tedavi gerekleri veya halk sağlığı uygulamaları açısından önem arzediyorsa asemptomatik enfeksiyonlar da ‘vaka' olarak değerlendirilir.

             - ‘epidemiyolojik olarak ilişkili vaka' doğrulanmış bir vaka ile teması olan veya doğrulanmış bir vaka ile aynı duruma maruz kalan vakadır (örneğin aynı gıdanın yenilmesi, aynı otelde kalınması v.s.)

             - Aşağıda verilen iki-seviyeli sistem kullanılır.

             kesin vaka: laboratuvar incelemeleri ile doğrulanmış,

             olası vaka: net bir klinik tabloya sahip ve/veya destekleyici bir laboratuvar testi sonucu pozitif bulunmuş veya kesin vaka ile epidemiyolojik olarak ilişkili,

             Her hastalığın epidemiyolojisine göre sınıflandırmanın bu farklı düzeyleri değişiklik gösterebilir.

             - Bir çok hastalık için, birden fazla ‘laboratuvar tanı kriteri' verilmiştir. Aksi belirtilmediği sürece, vakanın doğrulanması için bunlardan yalnızca biri yeterlidir.

             - Bu dokümanda verilenler yalnızca ülke genelinde verinin standart bildirimini sağlamak amacına yöneliktir. Klinik tanımlama hastalıkların genel çerçevesini sunar; hastalıkların klinik tanısı için ihtiyaç duyulan tüm klinik özelliklerini göstermek zorunda değildir. Bir diğer ifade ile vaka tanımında yer verilen klinik semptomlar yol gösterici örneklerdir ve tamamını kapsamamaktadır,

             - Burada belirtilen ‘tanı için laboratuvar kriterleri' farklı test yöntemleriyle gerçekleştirilebilir. Ancak, eğer spesifik teknikler belirtiliyorsa, onların kullanımı özellikle öneriliyor demektir.

             VAKA TANIMLARI

             AIDS (kazanılmış immün-yetmezlik sendromu)

             Klinik tanımlama

             Laboratuvar tarafından doğrulanmış HIV enfeksiyonu bulgusu ile birlikte;

             ‘Kesin' tanısı konmuş indikatör hastalık

             - Yaygın coccidiomycosis (akciğerler veya servikal veya hiler lenf nodlarına ek olarak veya haricinde diğer vücut kısımlarında),

             - HIV ensefalopatisi

             - Yaygın histoplasmosis, (akciğerler veya servikal veya hiler lenf nodlarına ek olarak veya haricinde diğer vücut kısımlarında)

             - Isosporiasis (1 aydan uzun süreli ısrarlı diyare ile seyreden)

             - Kaposi sarkomu (herhangi bir yaşta)

             - (Primer) beyin lenfoması (herhangi bir yaşta)

             - Non-hodgkin lenfoma

             - Yaygın Mycobacterium enfeksiyonu, (M.tuberculosis haricinde herhangi bir türün neden olduğu)

             - M.tuberculosis enfeksiyonu (ekstra-pulmoner)

             - Salmonella (non-typhoid) septisemisi (tekrarlayan)

             - HIV tükenme sendromu

             ‘Muhtemel' tanısı konmuş indikatör hastalık:

             - Candida enfeksiyonu (özofagusta)

             - Cytomegalovirus retiniti (görme kaybı ile birlikte)

             - Kaposi sarkomu

             - Yaygın Mycobacterium enfeksiyonu

             - Pneumocystis carinii pnömonisi

             - Beyinde toksoplazmoz (1 aylıktan büyük bebekte/hastada)

             - 13 yaşından küçük çocuklarda: lenfoid interstisyel pnömoni ve/veya pulmoner lenfoid hiperplazi

             Ek kriterler:

             - CD4+ T lenfosit sayımı <200X103/ml (veya CD4+ düzeyi <%14)

             - Servikal kanser

             - Tekrarlayan pnömoni (12 ay içinde birden fazla epizod)

             Vaka sınıflaması

             Kesin Vaka: HIV pozitif iken; ‘kesin' veya ‘muhtemel tanısı konmuş bir indikatör hastalık' varlığında veya ‘Ek Kriterler'den en az biri bulunduğunda, vaka AIDS olarak tanımlanır.

KUT KANLI İSHAL

             Klinik tanımlama

             Dışkıda kan (makroskopik olarak) bulunması ile karakterize akut ishal.

             Tanı için laboratuvar kriteri

             Olası bir salgında etkeni spesifik olarak tanımlamak için, dışkı örneğinden kültür yapılabilir. Ancak "akut kanlı ishal" vaka tanımı için zorunlu değildir.

             Vaka sınıflaması

             Yoktur. Klinik tanımlamaya uyan olgular bildirilir

 

BOĞMACA

             Klinik tanımlama

             Bir kişide en az 2 hafta süren öksürüğe aşağıdakilerden en az birinin eşlik etmesi ile karakterize hastalık;

             - Öksürük nöbetleri,

             - İç çekmeli öksürük,

             - Öksürükten hemen sonra kusma,

             - Öksürüğe yol açacak başka neden olmaması (pnömoni, sinüzit, plörezi, v.b.)

             Tanı için laboratuvar kriterleri

             - Etken Bordetella pertussis'in kültürden izolasyonu (ve identifikasyonu)

             Vaka sınıflaması

             Olası vaka: Klinik tanımlamaya uyan vaka

             Kesin vaka: (a) Laboratuvar olarak doğrulanmış olası vaka veya

             (b) Bir kesin vaka ile epidemiyolojik bağlantısı olan olası vaka.

 

BOTULİSMUS, BESİN KAYNAKLI

             Klinik tanımlama

             Çift görme (diplopi), bulanık görme, bulber zayıflık gibi belirtilerle botulismusa uyumlu klinik tablo. Simetrik felç hızlı ilerleyebilir.

             Tanı için laboratuvar kriterleri

             - Serum, dışkı, mide içeriği veya hastanın gıdasında botulinum toksinin saptanması,

             - Dışkıdan Clostridium botulinum izolasyonu.

             Vaka sınıflaması

             Olası vaka: Bir epidemiyolojik ilişkisi olan klinik olarak uyumlu vaka

             Kesin vaka: Laboratuvarca doğrulanmış klinik olarak uyumlu vaka

 

BRUSELLOZ

             Klinik tanımlama

             Bir kişide hayvancılıkla uğraş, mesleki temas veya enfekte hayvana ait ürünlerin (özellikle taze peynir başta olmak üzere süt ve süt ürünleri) tüketilmesi öyküsü ile birlikte; akut veya sinsi başlangıçlı, devamlı ya da değişken süreli intermittan veya düzensiz ateş, yorgunluk, iştahsızlık, kilo kaybı, baş ağrısı, özellikle geceleri yoğun terleme, vücutta yaygın kas ve eklem ağrılarıyla karakterize hastalık. [NOT: Çeşitli organların lokal enfeksiyonları şeklinde görülebilir.]

             Tanı için laboratuvar kriterleri

             Destekleyici

             - Serum örneklerinden Rose-Bengal testi ile antikor pozitifliği

             Doğrulayıcı

             - Klinik örneklerden Brucella spp'in izolasyonu,

             - Daha önce tedavi almamış olguda, tek serum örneğinde STA ile antikor titresinin >1/160 olması,

             - En az iki hafta ara ile alınan çift serum örneğinde Brucella STA titresinin ≥4 kat artışı,

             Vaka sınıflaması

             Olası Vaka: Klinik tanımlamaya uyan ve destekleyici laboratuvar testi ile pozitif bulunan vaka.

             Kesin Vaka: Klinik tanımlamaya uyan ve doğrulayıcı laboratuvar kriterlerinden en az biri pozitif olan vaka

 

CAMPYLOBACTER JEJUNI/COLI

             Klinik tanımlama

             Karın ağrısı, ateş, bulantı-kusma, kötü kokulu dışkı ve diyare (1-4 gün, maks. 10 gün) ile karakterize hastalık.

             Tanı için geçerli laboratuvar kriterleri

             - Dışkı örneği, rektal sürüntü veya diğer klinik örneklerden (kan, safra..) spesifik kültür vasatları kullanılarak, Campylobacter sp ile uyumlu koloni görünümünde bakterinin izole edilmesi, ve mikroskopik morfoloji ve uygun biyokimyasal tekniklerle tür düzeyinde identifikasyon

             Vaka sınıflaması

             Kesin tanı: Tanı için geçerli laboratuvar teknikleri ile elde edilen pozitif sonuç.

             CHLAMYDIA TRACHOMATIS [cinsel yolla bulaşan enfeksiyon etkeni olarak]

             Klinik tanımlama

             Başka bir neden gösterilemediğinde;

             - Erkekte akut üretrit ve/veya epididimit,

             - Kadında akut servisit ve/veya salpenjit ve/veya üretrit

             - Ağrılı genital ülserler ve/veya inguinal lenfadenopati ile karakterize hastalık.

             Tanı için geçerli laboratuvar kriterleri

             Genital akıntı veya sürüntü örneklerinden

             - ELISA, DFA gibi yöntemlerden biri ile C.trachomatis antijeninin saptanması

             - Kültürlerden C.trachomatis'in izolasyonu,

             - C.trachomatis nükleik asidinin gösterilmesi.

             Vaka sınıflaması

             Kesin tanı: Tanı için geçerli laboratuvar tekniklerinden biri ile elde edilen pozitif sonuç

 

CRYPTOSPORIDIUM SP.

             Klinik tanımlama

             Abdominal kramplar, iştah kaybı, hafif ateş, bulantı-kusma ve sulu ishal ile karakterize hastalık.

             [NOT: Bazı enfekte bireylerde asemptomatik seyreder. Hastalık uzun seyirli olabilir. Immün yetmezliği olanlarda ölümcül olabilir.]

             Tanı için geçerli laboratuvar testleri

             - Dışkı veya ince barsak sıvısında asit-fast boyama teknikleri veya DFA ile Cryptosporodium ookistlerinin gösterilmesi, veya

             - İnce barsak biyopsisinde Cryptosporodium'un gösterilmesi, veya

             - Dışkıda spesifik immünodiagnostik testlerle (ELISA gibi) antijen varlığının gösterilmesi

             Vaka sınıflaması

             Kesin tanı: Geçerli laboratuvar testlerinden en az biri ile elde edilen pozitif sonuç

 

ÇİÇEK

             Klinik tanımlama

             Ani başlangıçlı ateş, kırıklık, başağrısı, şiddetli sırt ağrısı, bitkinlik (gripal enfeksiyon benzeri tablo) ve bazan karın ağrısı ve kusma gibi gastrointestinal semptomları takiben; 2-4 gün sonra ateş düşerken tipik olarak yüzde ve ekstremitelerde başlayan ve gövdeye yayılan döküntülerin (makül, papül, vezikül, püstül ve kabuklanma) gelişmesi ile karakterize sistemik viral hastalık.

             Tanı için laboratuvar kriterleri

             - Klinik örneklerden (deri lezyonundan veziküler sıvı, karaciğer, dalak, akciğer, böbrek otopsi doku örnekleri) yapılan hücre kültürü ve/veya korioallantoik membran kültüründe virusun izolasyonu, veya

             - Elektronmikroskopta viral partiküllerin gösterilmesi, veya

             - Serolojik olarak akut ve konvalesan faz serum örneklerinde ≥4 kat antikor titre artışının gösterilmesi

             [NOT: Laboratuvar tanısı yalnızca uluslararası yetkilendirilmiş merkezlerde konur.]

             Vaka sınıflaması

             Olası Vaka: Klinik tanımlamaya uygun ve başka etyolojilerle açıklanamayan vaka

             Kesin Vaka: (a) Klinik tanımlamaya uygun ve laboratuvar kriterlerinden en az biri pozitif bulunan vaka veya

             (b) Bir kesin vaka ile epidemiyolojik ilişkisi olan vaka

 

ÇOCUK FELCİ (POLIOMYELITIS)

             Vaka sınıflaması

             Olası Vaka: 15 yaşından küçük bir kişide şiddetli travma dışında, herhangi bir nedenle akut flask paralizi olmasıdır. Ancak, 15 yaşından büyük kişilerde, yaşı ne olursa olsun, hekimin klinik olarak poliodan kuşkulandığı akut flask paralizili hastalar da inceleme ve izleme alınmalıdır.

             Kesin Vaka: Olası vaka tanımı geçici bir sınıflandırmadır ve laboratuvar sonucuna göre "Kesin Polio", "Olası Polio" veya "Polio Değil" biçiminde yeniden sınıflaması gerekmektedir.

             A) Uygun gaita numunesi alınmış ise;

             - Laboratuvarda vahşi polio virüsü saptanmış ise vaka Kesin Polio olarak kabul edilecektir.

             - Laboratuvarda vahşi polio virüsü saptanmamış ise vaka Polio Değil şeklinde sınıflandırılacaktır.

             B) Uygun gaita numunesi alınmamış ise;

             - Laboratuvarda vahşi polio virüsü saptanmış ise vaka Kesin Polio şeklinde sınıflandırılacaktır.

             - Laboratuvarda vahşi polio virüsü saptanmamış ve 60 gün sonunda kalıcı paralizi yok ise vaka Polio Değil şeklinde sınıflandırılacaktır.

             - Laboratuvarda vahşi polio virüsü tespit edilmemiş ancak;

             (a) Paralizilerin başlangıcından itibaren 60 gün sonra felç devam ederse (kalıcı paralizi) ve/veya

             (b) 60 gün içinde kesin tanı konmadan hastayı izleme olanağı ortadan kalkarsa ve/veya

             (c) 60 gün içinde hasta ölürse,

             vakanın tüm hastane dosyası alınarak Sağlık Bakanlığı'nda ilgili birime gönderilecek, Sağlık Bakanlığı tarafından oluşturulan Uzmanlar Kurulu'na vaka takdimi yapılacak ve uzmanlar görüşüne göre vaka Olası Polio veya Polio Değil şeklinde sınıflandırılacaktır.

             C) Herhangi bir zamanda vakanın temaslısından alınan gaita numunesinde vahşi polio virüsü tespit edilirse (vakanın kendisinde vahşi polio virüsü tespit edilememiş veya klinik belirtiler ortadan kalkmış olsa bile) vaka Kesin Polio şeklinde sınıflandırılacaktır.

 

CREUTZFELDT-JACOB HASTALIĞI, YENİ VARYANT

             Vaka sınıflaması

             Yeni Varyant CJD (nvCJD)

             Şüpheli Vaka: İlerleyici nöropsikiyatrik bozukluğu olan hastada aşağıdaki 6 klinik bulgudan en az 5'inin varlığı:

             o Erken psikiyatrik semptomlar,

             o Erken kalıcı parestezi/disestezi,

             o Ataksi,

             o Korea/distoni veya myoklonus,

             o Demans,

             o Akinetik mutizm

             Olası Vaka: Şüpheli vaka tanımına ek olarak, aşağıdaki bütün kriterlerin varlığı:

             o Potansiyel iatrojenik temas hikayesinin olmaması,

             o Klinik sürenin altı aydan uzun olması,

             o Başlama yaşının 50 yaştan küçük olması,

             o PrP gen mutasyonunun olmaması,

             o EEG'nin tipik periyodik görünüm göstermemesi,

             o Rutin araştırmaların alternatif bir tanıyı düşündürmemesi

             o MR'da aksial T2'de ve/veya proton-dansite yoğun imajlarda pulvinarden anormal simetrik ve yüksek sinyaller

             Kesin Vaka: Kesin tanı için nöropatolojik inceleme zorunludur. Yaşayan hastalara serebral biyopsi, tedavi edilebilir alternatif bir hastalık tanısı amacı dışında yapılmamalıdır. Kuşkulu vakalarda otopsi (veya otopsi olanağı yoksa, beynin postmortem biyopsisi) mutlaka yapılmalıdır.

 

DİFTERİ

             Klinik tanımlama

             Bir kişide;

             - larenjit veya farenjit veya tonsillit ve

             - tonsil, farinks ve/veya burunda yapışkan membranların (psödomembran) görülmesi, ile karakterize hastalık.

             Tanı için laboratuvar kriterleri

             - Boğaz sürüntüsü, burun sürüntüsü, psödomembran gibi klinik örneklerin kültürlerinden toksijenik C.diphtheriae'nin izolasyonu

             Vaka sınıflaması

             Olası Vaka: Klinik tanımlamaya uyan vaka.

             Kesin Vaka: (a) Laboratuvar tarafından doğrulanmış olası vaka veya

             (b) Bir kesin vaka ile epidemiyolojik bağlantısı olan olası vaka

             [NOT: Kültüründen toksijenik C.diphtheriae izole edilen, ancak klinik tanımlamaya uymayan kişiler (asemptomatik taşıyıcılar) olası veya kesin difteri vakası olarak bildirilmezler. Yalnızca profilaktik tedaviye alınır ve izlenirler. Bkz. S.B., Difteri Saha Rehberi, 2003]

 

EKİNOKOKKOZ

             Klinik tanımlama

             Başta karaciğer olmak üzere kistin yerleştiği organla ilişkili semptomlarla karakterize hastalık. [NOT: Hastalık sıklıkla asemptomatik seyreder ve olgular rutin radyolojik incelemeler sırasında tesadüfen saptanabilir.]

             Tanı için laboratuvar kriterleri

             Destekleyici

             Görüntüleme yöntemlerinden en az biri ile (radyografi, anjiyografi, ultrasonografi, sintigrafi) hidatik kist yapısına uygun bulgu saptanmış olguda;

             - Serolojik yöntemlerden biri ile (IHA, ELISA, IFA..) Echinococcus granulosus spesifik antijenlerine karşı antikorların pozitifliği, veya

             - Immunoblotting yöntem ile pozitif bulgu

             Doğrulayıcı:

             - Cerrahi olarak kistin çıkarılmasını takiben makroskopik ve/veya mikroskopik olarak tanımlanması veya

             - Ultrasonografi rehberliğinde alınmış kist sıvısında, nekropsi örneklerinde ya da pulmoner kist rüptüründen sonraki balgam örneklerinde parazitin mikroskopik olarak saptanması.

             Vaka sınıflaması

             Olası Vaka: Klinik tanımlama ile uyumlu ve destekleyici laboratuvar kriterlerinden biri pozitif bulunmuş vaka

             Kesin Vaka: Doğrulayıcı laboratuvar kriterlerinden biri ile uyumlu vaka

 

ENTAMOEBA HISTOLYTICA [amipli dizanteri etkeni olarak]

             Klinik tanımlama

             Kanlı ve/veya mukuslu diyare, abdominal kramplar, bazen hafif ateş, halsizlik bulguları ile seyreden hastalık.

             Tanı için geçerli laboratuvar teknikleri

             - Klinik tanımlamaya uygun olguların taze/sıcak dışkısının trikrom boyama ile mikroskopik incelemesinde eritrosit fagosite etmiş trofozoitlerin gözlenmesi

             - Dışkı örneklerinden; spesifik epitoplara karşı monoklonal antikorların kullanıldığı ELISA yöntemi ile E.histolytica ve E.dispar ayrımı yapılarak E.histolytica için elde edilen pozitif sonuç.

             Vaka sınıflaması

             Kesin tanı: Geçerli laboratuvar tekniklerinden en az biri ile elde edilen pozitif sonuç.

 

ENTEROHEMORAJİK ECHERICHIA COLI [EHEC]

             Klinik tanımlama

             - Ilımlı ve kansız, sulu dışkılama veya

             - Bol kanlı ancak fekal lökosit içermeyen dışkılama ile karakterli ishal tablosu.

             [NOT: Enfeksiyon asemptomatik seyirli olabileceği gibi bazı bireylerde de hastalığı takiben HUS veya daha nadiren TTP gibi komplikasyonlar gelişebilir.]

             Tanı için geçerli laboratuvar teknikleri

             Destekleyici

             - Dışkı örneğinin spesifik kültürlerinden; E.coli 0157:H7 veya E.coli O157:NM kökenlerinin veya diğer EHEC serotiplerinden birinin izolasyonu

             Doğrulayıcı

             - İzole edilmiş EHEC serotiplerinin ELISA, hücre kültürü, RPLA veya PCR yöntemlerinden biri ile Shiga-toksin ürettiğinin gösterilmesi.

             Vaka sınıflaması

             Olası tanı: Destekleyici laboratuvar teknikleri ile elde edilen pozitif bulgu (Shiga-toksin üretimi gösterilememiş)

             Kesin tanı: Doğrulayıcı laboratuvar teknikleri uygulanarak elde edilen pozitif bulgu (Shiga-toksin üretimi gösterilmiş)

 

EPİDEMİK TİFÜS

             Klinik tanımlama

             Ani genel enfeksiyon bulguları, şiddetli baş ağrısı ve 3. günde 40-41°C'e ulaşan ateş ile birlikte;

             - 4-7. günlerde gövdenin üst kısmından başlayan ve giderek vücuda yayılan makülo-papüler döküntüler (yüz, avuç içi ve ayak tabanları hariç), ve

             - Bilinç bulanıklığı, dalgınlık, hezeyan, ajitasyon gibi nörolojik bulguların eşlik ettiği genel toksemi, ile karakterize hastalık

             Tanı için laboratuvar kriterleri

             Destekleyici

             - Çift serum örneğinde Weil Felix aglütinasyon testi ile ≥4 kat titre artışının gösterilmesi, veya

             - Tek serum örneğinde IFA ile ≥1/64 ya da CF yöntemi ile ≥1/16 titrede antikor pozitif bulunması, veya

             - Deri lezyonlarından (biyopsi) veya doku örneklerinden (otopsi) hazırlanan preparatlarda DFA yöntemi ile mikroorganizmanın gösterilmesi.

             Doğrulayıcı

             - Kan, BOS, gangliyon biyopsisi, otopsi materyali v.b klinik örneklerden doku kültürü, embriyonlu yumurta veya hayvan inokülasyonu ile Rickettsia prowazekii'nin izolasyonu, veya

             - Klinik örneklerde PCR ile R.prowazekii nükleik asitlerinin gösterilmesi, veya

             - Çift serum örneğinde spesifik grup antijenlerine karşı IFA, CF, LA, mikro-aglütinasyon veya IHA ile ≥4 kat titre artışının gösterilmesi.

             [NOT: Laboratuvar tanısı yalnızca yetkilendirilmiş merkezlerde konur.]

             Vaka Sınıflaması

             Olası Vaka: Destekleyici laboratuvar kriterlerinden en az biri ile birlikte klinik tanımlamaya uygun vaka

             Kesin Vaka: Doğrulayıcı laboratuvar kriterlerinden en az biri ile birlikte klinik tanımlamaya uygun vaka

 

GIARDIA INTESTINALIS

             Klinik tanımlama

             Daha çok çocuklarda; halsizlik, iştahsızlık, dışkıda artmış mukus sekresyonu, ve/veya barsak krampları, gaz, yağlı ve kötü kokulu dışkılama, ve/veya diyare (2 haftadan uzun sürebilir), dehidratasyon, ve/veya malabsorbsiyon ve kilo kaybı ile karakterize hastalık.

             Tanı için geçerli laboratuvar teknikleri:

             - Dışkı örneklerinin direkt mikroskopik incelemesinde G.intestinalis kist ve/veya trofozoitlerinin görülmesi

             - Duedonal sıvı veya küçük parça biyopsilerinin mikroskopik incelemesinde G.intestinalis kist ve/veya trofozoitlerinin görülmesi

             - Dışkı örneklerinde G.intestinalis antijenlerinin spesifik immunodiagnostik testlerle (ELISA, DFA) saptanması.

             Vaka sınıflaması

             Kesin tanı: Geçerli laboratuvar tekniklerinden en az biri ile elde edilen pozitif sonuç.

 

GONORE

             Klinik tanımlama

             - Erkeklerde disürili ya da disürisiz pürülan üretral akıntının olması.

             - Kadınlarda, endoservikal akıntı (servisit, salpenjit) ve/veya üretrit olması.

             Tanı için laboratuvar kriterleri

             - Üretral akıntı yaymasında hücre içi Gram-negatif diplokokların görülmesi (erkekte)

             - Klinik örneklerin kültüründe Neisseria gonorrhoeae üretilmesi

             - Klinik örneklerde Neisseria gonorrhoeae'ye ait antijen ya da nükleik asitlerin gösterilmesi

             Vaka sınıflaması

             Olası Vaka: Klinik tanımlama ile uyumlu vaka

             Kesin Vaka: Klinik tanımlama ile uyumlu ve laboratuvar kriterlerinden en az biri pozitif bulunan vaka.

 

HIV ENFEKSİYONU

             Klinik tanımlama

             Klinik tanımlama yoktur. Tanı -HIV taşıyıcılarının ortaya konmasında kullanılan- laboratuvar kriterlerine dayanır. [HIV taşıyıcıları; (a) Asemptomatik taşıyıcı, (b) Semptomatik taşıyıcı -AIDS semptomları dışında semptomlar gösteren-, (c) AIDS olguları]

             Tanı için laboratuvar kriterleri

             18 ay ve büyük vakalar için;

             - Bir tarama testi ile (ELISA v.b.) tekrarlanan HIV pozitif seroloji bulgusunun doğrulama testlerinden (Westtern Blot, RIBA, IFA..) biri ile doğrulanması, veya

             - Aşağıda verilen HIV virolojik testlerinden herhangi birinin pozitif bulunması

             (a) HIV nükleik asitinin saptanması,

             (b) HIV p24 antijenin saptanması (nötralizasyon yöntemi dahil),

             (c) HIV izolasyonu.

             18 aydan küçük vakalar için;

             - Kordon kanı hariç, iki ayrı örnekte aşağıdaki testlerden birinin pozitif bulunması

             (a) HIV nükleik asitinin saptanması

             (b) HIV p24 antijenin saptanması (nötralizasyon yöntemi dahil)

             (c) HIV izolasyonu

             [NOT: Doğrulama testlerine dayalı laboratuvar tanısı, Sağlık Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş merkezlerde konur.]

             Vaka Sınıflaması

             Olası Vaka: yoktur

             Kesin Vaka: Sağlık Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş bir merkezde doğrulanmış vaka.

HAEMOPHILUS INFLUENZA TİP b (Hib) MENENJİTİ

             Klinik tanımlama

             Akut başlangıçlı, yüksek ateş, şiddetli başağrısı ve ense sertliği ile karakterize hastalık (menenjit tablosu).

             [NOT: <2 yaş bebeklerde ≥38.5°C ateş, irritabilite ve fontanel bombeliği varlığında menenjitten şüphe edilmelidir.]

             Tanı için laboratuvar kriterleri

             - BOS veya kan kültüründen (veya normalde steril diğer vücut sıvılarından) Hib izolasyonu.

             - Normalde steril vücut sıvılarında LA, CA, CIE yöntemlerinden biri ile spesifik bakteri antijenlerinin gösterilmesi.

             - Normalde steril vücut sıvılarında nükleik asit probları ile bakterinin genetik komponentlerinin saptanması.

             Vaka sınıflaması

             Olası Vaka: yoktur

             Kesin Vaka: Klinik tanımlama ile uyumlu ve laboratuvar kriterlerinden biri ile pozitif bulunmuş vaka

             [NOT: BOS veya normalde steril vücut sıvılarından Hib izole edilen bir vaka klinik sendromun menenjitle uyumlu olup olmadığına bakılmaksızın kesin vaka olarak bildirilir.]

 

İNFLUENZA

             Klinik tanımlama

             Kişide başka bir nedenle açıklanamayan; ani başlangıçlı ateş (>38°C) ve öksürük ve/veya boğaz ağrısı ile karakterize hastalık

             Tanı için laboratuvar kriterleri:

             - Nazofaringeal sürüntü veya aspirasyon örneğinden influenza virus izolasyonu veya viral antijenin gösterilmesi,

             - 2 hafta ara ile alınan çift serum örneğinde antikor düzeylerinde ≥4 kat artış saptanması

             Vaka sınıflaması

             Olası Vaka: Klinik tanımlama ile uyumlu vaka

             Kesin Vaka: Laboratuvar kriterlerinden en az biri ile doğrulanmış olası vaka

 

KABAKULAK

             Klinik tanımlama

             İki gün veya daha uzun süreli, tek ya da iki taraflı olarak parotis ve diğer salgı bezlerinin kendini sınırlayan, ağrılı şişliğiyle karakterize hastalık.

             [NOT: Beraberinde ateş, halsizlik, başağrısı ve komplikasyonlara ait bulgular görülebilir.]

             Tanı için laboratuvar kriterleri

             - Klinik örneklerden virus izolasyonu

             - Çift serum örneğinde kabakulak IgG titresinde ≥4 kat artış

             - Tek serum örneğinde kabakulak IgM pozitifliği

             Vaka sınıflaması

             Olası Vaka: Klinik tanımlama ile uyumlu vaka

             Kesin Vaka: (a) Tanı için laboratuvar kriterlerinden biri ile doğrulanmış olası vaka veya

             (b) Başka bir kesin veya olası vaka tanımına uyan bir vakayla epidemiyolojik olarak bağlantılı vaka.

KALA-AZAR [visceral leishmaniasis]

             Klinik tanımlama

             Türkiye'de enfeksiyonun "Akdeniz tipi" gözlenmektedir. Daha çok 11 yaşından küçük çocuklarda olmak üzere başka nedenlerle açıklanamayan;

             - uzun süreli düzensiz ateş,

             - splenohepatomegali (dalak büyüklüğü daha ön plandadır),

             - pansitopeni ve kilo kaybı ile karakterize hastalık.

             Tanı için laboratuvar kriterleri

             - Klinik örneklerin (başta kemik iliği olmak üzere, dalak, karaciğer, lenf nodları biyopsisi, aspirasyon sıvısı, kan) boyalı preparatlarında parazitin amastigot şekillerinin gösterilmesi ve/ veya

             - Klinik örneklerin uygun besiyeri (NNN besiyeri gibi) ve uygun ısıda (24°C) kültürlerinden parazitin izole edilmesi ve/veya

             - Serum örneğinde IFA veya ELISA ile pozitif seroloji ve/veya

             - Klinik örneklerde PCR pozitifliği

             Vaka sınıflaması

             Olası Vaka: yoktur

             Kesin Vaka: Klinik tanımlama ile uyumlu ve laboratuvar kriterlerinden en az biri ile doğrulanmış vaka.

 

KIZAMIK

             Klinik tanımlama

             38°C'den yüksek ateş ve yaygın makülopapüler döküntü ve öksürük, burun akıntısı veya konjuktivit ile karakterize hastalık.

             Tanı için laboratuvar kriterleri:

             - Kızamık virüs izolasyonu veya

             - Kızamık spesifik IgM antikorunun saptanması veya

             - Kızamık spesifik IgG antikor titresinde ≥4 kat artış

             Vaka Sınıflaması

             Olası Vaka: Klinik tanımlamaya uyan vaka

             Kesin Vaka: (a) Tanı için laboratuvar kriterlerinden biri ile doğrulanmış olası vaka veya

             (b) Başka bir kesin vaka ile epidemiyolojik bağlantısı olan olası vaka

 

KIZAMIKÇIK

             Klinik tanımlama

             Aşağıdaki belirtilerin tümünün görüldüğü hastalık

             - Ani başlangıçlı yaygın makulopapüler döküntü ve

             - 37.2°C den yüksek ateş ve

             - Artralji/artrit, özellikle suboksipital bölgede lenfadenopati veya konjuktivit.

             Tanı için laboratuvar kriterleri

             - Rubella IgM'nin pozitif olması

             - Akut ve konvelesan dönemler arasında Rubella IgG titrelerinde ≥4 kat artış

             - Hücre kültürlerinde Rubella virus izolasyonu

             Vaka Sınıflaması

             Olası Vaka: yoktur

             Kesin Vaka: (a) Klinik tanımlama ile uyumlu ve laboratuvar kriterlerinden en az biri ile pozitif bulunan vaka veya

             (b) Klinik tanımlama ile uyumlu ve bir kesin vaka ile epidemiyolojik bağlantısı olan vaka

KONJENİTAL RUBELLA SENDROMU

             Klinik tanımlama

             Gebeliği esnasında annenin geçirdiği kızamıkçık enfeksiyonunun bir sonucu olarak ortaya çıkan ve bebekte aşağıdaki kategorilerde yer alan bulgu(lar) ile karakterize sendrom;

             A) Major bulgular: Katarakt (ve/veya konjenital glokom), konjenital kalp hastalığı, sağırlık, pigmenter retinopati

             B) İlişkili bulgular: Trombositopenik purpura, splenomegali, sarılık, mikrosefali, mental retardasyon, meningoansefalit, miyokardit, radiolucent kemik lezyonları

             Tanı için laboratuvar kriterleri

             - Rubella spesifik IgM antikor varlığının gösterilmesi, veya

             - Anneden pasif transfer halinde düşmesi gereken süreden (8-12 ay) daha uzun süre boyunca bebeğin rubella antikor düzeylerinin pozitif bulunması (aylık incelemelerde rubella HI, PHA, LA testleri veya ELISA IgG ile ölçülen antikor titrelerinin beklenen oranda düşmemesi)

             Vaka Sınıflaması

             Olası Vaka: Klinik tanımlamada belirtilen en az iki A kategorisi semptomu veya en az bir A ve bir B kategorisi semptomu olan vaka.

             Kesin Vaka: Laboratuvar kriterlerinden en az biri ile uyumlu olası vaka

 

KOLERA

             Klinik tanımlama

             - Bir kişide şiddetli dehidratasyon bulguları ile seyreden ve/veya başka nedenlerle açıklanamayan akut sulu ishalin görülmesi veya

             - Kişinin bu semptomlarla seyreden hastalıktan ölmesi.

             Tanı için laboratuvar kriterleri

             - Klinik örneklerden Vibrio cholerae O1 veya O139'un izole edilmesi

             Vaka sınıflaması

             Olası Vaka: Klinik tanımlama ile uyumlu vaka.

             Kesin Vaka: (a) Tanı için laboratuvar kriterleri ile doğrulanmış olası vaka

             (b) (Salgın esnasında) bir kesin vaka ile epidemiyolojik bağlantılı olası vaka.

             [NOT: Kültürden V.cholerae izole eden, ancak O1 ve O139 tiplendirmesi yapamayan laboratuvarlar izolatlarını bir üst laboratuvara veya Referans Laboratuvara göndermek zorundadır! Ayrıca toksin üretiminin gösterilmesi için tüm izolatlar Referans Laboratuvarına sevk edilmelidir! Standart Laboratuvar Prosedürlerine göre antibiyotik direnci araştırılmalıdır.]

 

KUDUZ VE KUDUZ RİSKLİ TEMAS

             Klinik tanımlama

             Kuduz akut bir ensefalomyelittir. Hastaların genellikle kuduz bir hayvan tarafından ısırılma veya tırmalanma öyküsü mevcuttur. İnkübasyon süresi genellikle 20-90 gündür, fakat bazen yıllarca sürebilir. Hiperaktif veya paralitik formlarla seyredebilir. Semptomların başlamasından sonra 7-10 gün içinde yoğun bakım desteği yapılmazsa, koma ve solunum yetmezliğine bağlı ölüm kaçınılmazdır.

             Tanı için laboratuvar kriterleri

             - Post-mortem örneklerde (özellikle beyin dokusu) DFA ile kuduz virüsü antijenlerinin saptanması,

             - Ensenin saç folikülleri çevresinden alınan sinir dokusu örneklerinde veya kornea sürüntülerinde DFA ile kuduz virüsü antijenlerinin saptanması,

             - Hastaya ait beyin dokusu, tükrük veya BOS örneklerinden (deney hayvanlarında veya hücre kültürlerinde) kuduz virüsu izolasyonu,

             - Aşısız bir kişide, serum veya BOS'ta RFFIT ile ≥1/5 titrede (tam nötralizasyon) nötralizan antikorların saptanması

             - Post-mortem veya ante-mortem hasta örneklerinde (beyin dokusu, cilt, kornea veya tükrük) PCR tekniği ile kuduz virüsü genomik sekanslarının saptanması

             Vaka Sınıflaması

             Olası Vaka: Kuduz riskli temas öyküsü ile birlikte klinik tanımlamaya uyan vaka.

             Kesin Vaka: Laboratuvar testlerinden biri ile onaylanmış olası vaka.

             [NOT: Kuduz Riskli Temas tanımı için Bkz. S.B. TSHGM, Kuduz Korunma ve Kontrol Yönergesi]

 

LEJYONER HASTALIĞI

             Klinik tanımlama

             Klinik incelemede pnömoniye ait fokal bulgularla ve/veya radyolojik olarak pnömoni bulgusuyla karakterize akut alt solunum yolu enfeksiyonu

             [NOT: Uygun vaka seçimi ve epidemiyolojik ilişki açısından hastanın son 15 gün içinde en az bir geceyi evinden başka bir yerde -otel, hastane v.b.- geçirip geçirmediği sorulmalıdır.]

             Tanı için laboratuvar kriterleri

             Destekleyici

             - Solunum yolu sekresyonları veya akciğer dokusunda; monoklonal reajenlerin kullanıldığı DFA yöntemiyle bakterinin boyanarak gösterilmesi, ve/veya

             - Çift serum örneğinde IFA veya ELISA ile Legionella türlerine karşı (Legionella pneumophila SG1 hariç) antikor titrelerinin ≥4 kat arttığının gösterilmesi,

             - Tek serum örneğinde IFA veya ELISA ile Legionella türlerine karşı antikor titresinin ≥1/256 bulunması

             Doğrulayıcı

             - Balgam, akciğer dokusu, plevral sıvı veya diğer klinik örneklerin kültürlerinde Legionella bakterisinin izolasyonu,

             - Legionella pneumophila SG1 için idrarda spesifik antijen saptanması,

             - Çift serum örneğinde IFA veya ELISA ile L.pneumophila SG1'e karşı spesifik serum antikor titrelerinin ≥4 kat arttığının gösterilmesi

             Vaka sınıflaması

             Olası Vaka: Klinik tanımlama ile uyumlu ve destekleyici laboratuvar kriterlerinden en az biri ile pozitif bulunan vaka.

             Kesin Vaka: Klinik tanımlama ile uyumlu ve doğrulayıcı laboratuvar kriterlerinden en az biri ile pozitif bulunan vaka.

 

LEPRA

             Klinik tanımlama

             Lepra belirtileri;

             - Deride soluk veya hafif eritemli lekeler, lekelerde duyu kaybı, sinir hasarı bulguları;

             (a) El ve ayakta erken vakada uyuşukluk, yanma hissi, geç vakada duyu kaybı, ağrısız yaralanmalar, yanık ve ülserler.

             (b) El/ayak/yüzde erken vakada hafif, geç vakada daha belirgin kas güçsüzlüğü ve paralizi

             (c) El/ayak/yüzde deformite

             Lepranın kardinal tanı bulguları;

             - Deride lekeler, plaklar ve nodüllerde yüzeyel duyu kaybı (ısı, dokunma ve ağrı duyusu kaybı)

             - Periferik sinirlerde belirgin kalınlaşma ve duyu kaybı ile periferik sinir tutulumu

             Tanı için laboratuvar kriterleri :

             - Sağlam ya da lezyonlu deriden alınan deri yaymalarında alkol-asit dirençli basillerin (Mycobacterium leprae) gösterilmesi.

             Vaka Sınıflaması:

             Olası Vaka: yoktur

             Kesin Vaka: (a) Lepranın kardinal tanı bulgularından en az birinin görülmesi veya

             (b) Deri yaymalarında alkol-asit dirençli basillerin gösterilmesi.

 

LEPTOSPİROZ

             Klinik tanımlama

             Hayvan idrarı ile kontamine olabilecek bir çevreye/suya veya enfekte hayvanlara maruz kalma öyküsü ile birlikte aşağıdaki semptomlardan herhangi biriyle ilişkili başağrısı, miyalji ve bitkinlikle seyreden akut ateşli hastalık;

             - Konjuktival kızarıklık,

             - Meningeal irritasyon (ve/veya mental konfüzyon ve/veya depresyon)

             - Hepato-renal yetmezlik (anüri veya oligüri ve/veya proteinüri ve/veya sarılık)

             - Hemorajiler (deri içi, mukozalar, gastrointestinal sistem ve akciğer kanaması)

             - Myokardit (kardiyak aritmi veya yetmezlik)

             - Deri döküntüleri (rash) (palatal eksantem)

             - Diğer bazı yaygın semptomlar (bulantı, kusma, karın ağrısı, diyare ve artralji)

             Tanı için laboratuvar kriterleri

             - Kan veya diğer klinik örneklerin kültüründen patojen leptospiraların izolasyonu (ve tiplendirilmesi),

             - Bölgesel suşlarda sıklıkla temsil edilen antijenleri taşıyan Leptospira kökenlerinin kullanıldığı tercihen MAT ile pozitif seroloji (tek serum örneğinde ≥1/200 titre veya çift serum örneğinde ≥4 kat titre artışı).

             - Klinik örneklerde leptospiranın DFA veya başka bir yöntemle gösterilmesi.

             Vaka sınıflaması

             Olası Vaka: Klinik tanımlama ile uyumlu vaka.

             Kesin Vaka: Laboratuvar kriterlerinden biri ile doğrulanmış olası vaka.

 

LISTERIA MONOCYTOGENES

             Klinik tanımlama

             Başka bir neden gösterilemediğinde;

             - Ateşle seyreden, gıda kaynaklı gastrointestinal enfeksiyon ile karakterli hastalık

             Tanı için geçerli laboratuvar teknikleri:

             - Dışkı örneklerinin kültürlerinden Listeria monocytogenes'in izolasyonu.

             [NOT: Epidemiyolojik amaçlar için serolojik tiplendirme yapılmak üzere izolatlar Referans Laboratuvara gönderilir]

             Vaka sınıflaması

             Kesin tanı: Klinik tanımlama ile uyumlu bir olguda geçerli laboratuvar teknikleri ile pozitif bulgu.

MENİNGOKOKKAL HASTALIK

             Klinik tanımlama

             Bir kişide akut başlangıçlı ateş (rektal ≥38.5°C veya aksiller ≥38°C) ile birlikte;

             - Ense sertliği ve/veya

             - Bilinç değişikliği ve/veya

             - Diğer meningeal irritasyon bulgularının varlığı ve/veya

             - Peteşiyal yada purpural döküntü ile karakterize hastalık.

             [NOT: <2 yaş bebeklerde ateş ve fontanel bombeliğinin varlığında menenjitten şüphe edilmelidir.]

             Tanı için laboratuvar kriterleri

             Destekleyici

             - BOS'un mikroskopik incelemesinde Gram negatif diplokokların görülmesi

             Doğrulayıcı

             - BOS'da N.meningitidis antijenlerinin LA, CA v.b. tekniklerle gösterilmesi

             - Normalde steril vücut bölgelerinden (kan, BOS, sinovial-eklem, perikardial ve plevral sıvı) alınan örneklerin kültüründen N. meningitidis izolasyonu.

             Vaka sınıflaması

             Olası Vaka: (a) Klinik tanımlama ile uyumlu ve destekleyici laboratuvar kriteri ile pozitif bulunan vaka veya

             (b) Klinik tanımlama ile uyumlu ve meningokokkal hastalık olarak laboratuvarca doğrulanmış bir vaka ile epidemiyolojik ilişkili vaka.

             Kesin Vaka: Klinik tanımlama ile uyumlu ve doğrulayıcı laboratuvar kriterlerinden biri ile pozitif bulunan vaka

 

Q- ATEŞİ

             Klinik tanımlama

             Kas ağrıları, katılık, kırıklık ve retrobulber baş ağrısının eşlik ettiği ateşli bir hastalık. Ciddi hastalıkta akut hepatit, pnömoni, meningoensefalit ve düşük gelişebilir. Klinik laboratuvar bulguları arasında karaciğer enzimlerinde artış ve anormal radyolojik bulgular gözlenebilir.

             Tanı için laboratuvar kriteri

             Destekleyici

             - spesifik antikorların tek bir yüksek titresi.

             Doğrulayıcı

             - bir klinik örnekten Coxiella burnetii'nin izolasyonu,

             - spesifik antikor yanıtının gösterilmesi,

             - bir klinik örnekte Coxiella burnetii'nin antijeninin ya da nükleik asitinin gösterilmesi.

             Vaka sınıflaması

             Olası Vaka: Destekleyici laboratuvar kriterini yerine getiren ve klinik olarak uyumlu bir vaka ya da epidemiyolojik ilişkili bir vaka

             Kesin Vaka: Doğrulayıcı laboratuvar kriterlerinden birini yerine getiren klinik olarak uyumlu bir vaka veya laboratuvarca doğrulanmış bir vaka ile epidemiyolojik ilişkili vaka.

 

SALMONELLA SP. [tifo-harici salmonelloz etkeni olarak]

             Klinik tanımlama

             Diyare, abdominal kramplar, ateş, kusma ve halsizlik bulguları ile karakterize hastalık.

             Tanı için geçerli laboratuvar teknikleri:

             - Dışkı örneğinden; ön zenginleştirme ve spesifik kültür vasatları kullanılarak Salmonella sp. ile uyumlu koloni görünümünde bakterinin izolasyonu ve biyokimyasal identifikasyonu takiben uygun polivalan ve/veya monovalan antiserumlarla yapılan lam aglutinasyon testinde Salmonella enterica serovar Enteritidis, Salmonella enterica serovar Typhimurium veya diğer salmonellalar için pozitif sonuç alınması.

             Vaka sınıflaması

             Kesin tanı: Tanı için geçerli laboratuvar teknikleri uygulanarak elde edilen pozitif sonuç.

SALMONELLA TYPHI ENFEKSİYONU [tifo; enterik ateş]

             Klinik tanımlama

             Kişide çoğu kez sinsi başlangıçlı uzun süren ateş, başağrısı, halsizlik, iştahsızlık ile birlikte;

             - Ateşle uyumsuz bradikardi ve

             - Kabızlık veya ishal ve/veya

             - Nonproduktif öksürük ile karakterize hastalık.

             [NOT: Etken genellikle Salmonella enterica serovar Typhi'dir. Salmonella enterica serovar Paratyphi gibi diğer invaziv salmonellaların sebep olduğu vakalarda klinik tablo bazen hafif ve alışılmamış bulgularla seyredebilir.]

             Tanı için laboratuvar kriterleri

             - Kan, dışkı veya diğer klinik örneklerin kültürlerinden Salmonella enterica serovar Typhi, serovar Paratyphi veya diğer invaziv salmonellaların izolasyonu.

             Vaka sınıflaması

             Olası Vaka: Klinik tanımlama ile uyumlu ve bir kesin vaka ile epidemiyolojik olarak ilişkili vaka

             Kesin Vaka: Klinik tanımlama ile uyumlu ve tanı için geçerli laboratuvar kriteri ile doğrulanmış vaka.

SHIGELLA SP.

             Klinik tanımlama

             Diyare (bazan kanlı-mukuslu), abdominal kramplar, ateş, kusma ve halsizlik bulguları ile seyreden hastalık

             Tanı için geçerli laboratuvar teknikleri

             - Dışkı örneğinden; spesifik kültür vasatları kullanılarak Shigella sp ile uyumlu koloni görünümünde bakterinin izolasyonu, ve biyokimyasal identifikasyonu takiben uygun antiserumlarla yapılan lam aglutinasyon testinde tür düzeyinde (S.dysenteriae, S.flexneri, S.boydii veya S.sonnei) pozitif sonuç alınması.

             Vaka sınıflaması

             Kesin tanı: Tanı için geçerli laboratuvar teknikleri uygulanarak elde edilen pozitif sonuç.

SITMA

             Klinik tanımlama

             Bulgu ve semptomlar değişken olmakla beraber, çoğu kez hastada başka nedenlerle açıklanamayan başağrısı, sırt ağrısı, miyalji, bulantı, kusma gibi non-spesifik semptomlara ek olarak;

             - Nöbet tarzında; üşüme titreme ile yükselen ve yoğun bir terleme ile düşen ateş ve/veya

             - Splenomegali ve anemi ile karakterize hastalık.

             [NOT: Sıtma riskli bölgede ikamet veya bu bölgelere seyahat öyküsü veya ailede başka bir vakanın varlığı sorulmalıdır.]

             Tanı için laboratuvar kriterleri

             - Periferik (ince) yayma ve kalın damla preparatlarında sıtma parazitinin mikroskobik olarak gösterilmesi.

             Vaka sınıflaması

             Kesin Vaka: Klinik tanımlama ile uyumlu ve tanı için gerekli laboratuvar kriteri pozitif bulunmuş vaka.

 

SİFİLİZ

             Klinik Tanımlama

             Bir kişide, şu evrelere göre değişen semptom ve bulgularla karakterize hastalık;

             - Primer sifiliz: genellikle (fakat zorunlu değil) dış genital organlarda bir ya da daha çok sayıda ülserasyon (şankr) ve lokal lenfadenopati (LAP)

             - Sekonder sifiliz: dermatolojik ve sistemik manifestasyonlar (el ve ayak tabanı dahil simetrik nonpurpural makulopapüler döküntü, püstüler lezyonlar, mukoz patch ve generalize LAP ve/veya menenjit, renal, hepatik, oftalmik tutulum)

             - Tersiyer sifiliz: asemptomatik veya dermatolojik ve sistemik manifestasyonlar (meningovasküler/kardiyovasküler tutulum ve/veya gommatöz lezyonlar, ve/veya pareziler, tabes dorsalis)

             Tanı için laboratuvar kriterleri

             - Non-treponemal tarama testlerinden (VDRL, RPR) biri ile elde edilen pozitif serolojik bulgunun TPHA ya da FTA-ABS ile doğrulanması, ve/veya

             - Genital ülser veya sekonder sifiliz evresi döküntülü lezyonlarından karanlık alan mikroskobisinde veya DFA ile mikroorganizmanın görülmesi

             Vaka sınıflaması

             Kesin Vaka: (a) Laboratuvar kriterleri ile doğrulanmış erişkin olgular veya

             (b) Laboratuvar kriterleri ile doğrulanmış serolojik pozitif bebek (gebelikte annenin serolojik olarak pozitif olup olmadığına bakılmaksızın)

 

STREPTOKOK PNÖMONİSİ (PNÖMOKOKKAL İNVAZİV HASTALIK)

             Klinik tanımlama

             Tutulum yerine bağlı olarak, akut otitis media, pnömoni, bakteriyemi, menenjit gibi çeşitli klinik sendromlarla ortaya çıkabilen Streptococcus pneumonia enfeksiyonu

             Tanı için laboratuvar kriterleri

             Destekleyici

             - Normalde steril bir vücut bölgesinden S.pneumoniae antijeninin saptanması.

             Doğrulayıcı

             - Normalde steril bir vücut bölgesinden (kan, beyin-omurilik sıvısı, veya daha az sıklıkla eklem, plevra veya perikard sıvısı) S.pneumoniae'nin izolasyonu

             - Normalde steril bir vücut bölgesinden S.pneumoniae nükleik asidinin saptanması

             Vaka sınıflaması

             Muhtemel vaka: Herhangi bir laboratuvar doğrulaması olmaksızın klinik olarak uyumlu bir vaka veya non-steril bir vücut bölgesinden (mikroorganizmanın) identifiye edilmesi

             Olası Vaka: Antijen pozitif klinik olarak uyumlu bir vaka

             Kesin Vaka: Laboratuvarca doğrulanmış klinik olarak uyumlu vaka

 

ŞARBON

             Klinik tanımlama

             Çeşitli klinik formlarda akut bir başlangıçla karakterize hastalık. Bunlar;

             (a) Lokalize form

             - Kutanöz: 1-6 günde bir papülden veziküler evreye gelişen, ortası çökük, siyah kabuklu, hafif veya belirgin bir ödemin eşlik ettiği deri lezyonu.

             (b) Sistemik formlar

             - Gastrointestinal: bulantı, kusma, iştahsızlıkla karakterize karın ağrısını takiben ateş

             - Pulmoner: akut viral hastalık benzeri kısa prodromu takiben hızlı başlangıçlı hipoksi, dispne ve yüksek ateşle birlikte akciğer grafisinde mediastinal genişleme bulgusu.

             - Meningeal: genellikle bütün sistemik enfeksiyonlarda olduğu gibi konvülsiyon, bilinç kaybı, meningeal semptom ve bulgularla yüksek ateşli akut başlangıç.

             Tanı için laboratuvar kriterleri

             - Deri lezyonu, kan, BOS, plevral sıvı v.b. klinik örneklerden yapılmış boyalı preparatlarda mikroskopik inceleme ile B.anthracis'in görülmesi,

             - Deri lezyonu, kan veya diğer bir klinik örnek kültüründen B.anthracis'in izolasyonu.

             Vaka sınıflaması

             Olası Vaka: Klinik tanımlama ile uyumlu ve hasta olduğu kesin ya da kuşkulu hayvanla veya hayvan ürünleri ile temas öyküsü olan vaka.

             Kesin Vaka:Tanı için gerekli laboratuvar kriterlerinden biri ile doğrulanmış bir olası vaka.

 

ŞARK ÇIBANI [kutanöz leishmaniazis]

             Klinik tanımlama

             Tipik olarak vücudun açıkta kalan bölgelerinde (yüz, boyun, kol, bacak), nodül olarak başlayan ve zamanla ülserleşen, tedavisiz olgularda bir yıl gibi bir sürede düzensiz bir skar bırakarak iyileşen bir veya birden fazla lezyonla karakterize hastalık.

             Tanı için laboratuvar kriterleri

             - Lezyondan hazırlanan boyalı preperatlarda parazitin hücre içi amastigot formlarının varlığının gösterilmesi,

             - Kültürden parazitin izolasyonu

             Vaka sınıflaması

             Kesin Vaka: Klinik tanımlama ile uyumlu ve laboratuvar kriterlerinden biri ile doğrulanmış vaka

 

ŞİSTOZOMİYAZ [üriner]

             Klinik tanımlama (üriner şistozomiyaz):

             Epidemiyolojik olarak riskli bir bölgede yaşayan bir kişide başka bir nedenle açıklanamayan; makroskopik veya mikroskopik hematüri ile karakterize hastalık.

             Vaka sınıflaması

             Olası Vaka: Klinik tanımlamaya uygun vaka

             Kesin Vaka: İdrarda (veya patolojik inceleme sonucu mesane dokusunda) S.haematobium yumurtalarının saptandığı olası vaka.

TETANOZ