Marjinal foyda va uning omilli tahlili hisob- kitoblari Ko’rsatkichlar O’tgan
yil
Hisobot yili
shartli
Hisobot yili
Mahsulot sotishdan yalpi tushum
Mo’*Bo’
Mx*Bo’
Mx*Bx
Sotilgan mahsulotni ishlab chiqarish
tannarxida o’zgaruvchan xarajatlar
Mo’*O’o’ Mx*O’o’ Mx*O’x
Marjinal foyda
Mo’(Bo’-
O’o’)
Mx(Bo’-O’o’) Mx(Bx-O’x)
Sotilgan mahsulot tannarxida o’zgarmas
xarajatlar
Oo’ Ox Ox
Mahsulot sotishdan sof foyda
Mo’(Bo’-
O’o’)-Oo’
Mx(Bo’-
O’o’)-Ox
Mx(Bx-
O’x)-Ox
Belgilar izohi;
Mo’,Mx- o’tgan yil(Mo’) va hisobot yilidagi(Mx) haqiqatda ishlab chiqarilgan
mahsulotlar miqdori;
Bo’,Bx-o’tgan yil (Bo’) va hisobot yilidagi(Bx) sotilgan mahsulotlar birlik bahosi;
O’o’,O’x-o’tgan yil (O’o’)va hisobot yilida(O’x) mahsulotlar birligiga o’zgaruvchan
xarajatlar;
Oo’,Ox-o’tgan yil (Oo’) va hisobot yilida (Ox) jami o’zgaruvchan xarajatlar.
Yuqoridagi bog’lanishlardan marjinal foyda va uning o’zgarishiga ta’sir etuvchi
omillarni ham hisob-kitob qilish mumkin. Marjinal foyda ko’rsatkichi va uning o’zgarishiga
ta’sir etuvchi, hisob-kitob qilinadigan omillarga mahsulotlar miqdori, birlik bahosi va bir
birlikka o’zgaruvchan xarajatlar o’zgarishi ta’siri kiradi.
44F
45
1. Marjinal foyda va uning o’zgarishiga mahsulot miqdorini o’zgarishi ta’sirini topish
uchun quyidagi bog’lanishdan foydalaniladi;
Mx * Bo’ - Mo’ * Bo’ = Bo’ * ( Mx - Mo’ ); 2. Marjinal foyda o’zgarishiga baho o’zgarishining ta’sirini quyidagi bog’lanishda
topish mumkin;
Mx * Bx – Mx * Bo’ = Mx * ( Bx - Bo’ ); 3. Marjinal foyda o’zgarishiga mahsulot birligiga o’zgaruvchan xarajatlar sarfi
o’zgarishini ta’siri quyidagi bog’lanishda topiladi;
Mx * O’x – Mx * O’o’ = Mx * ( O’x - O’o’ ); Uchta omil yig’indisi jamlangan holda marjinal va sof foyda o’zgarishiga omillar
ta’sirini hisob-kitob qilib chiqish mumkin.
45
Ushbu bog’lanish i.f.n., dots. M.Yu.Raximov tomonidan tavsiya etiladi..
