Rezonans kuchaytirgich reja: Kirish Toklar rezonansi. Paralel ulangan zanjirlar. Toklar rezonansida chastota tavsiflari

3. Kuchlanishlar rezonansi.
R, L va C lar ketma–ket ulangan holatdagi rezonansni kuchlanishlar rezonansi deb ataladi.
Elektr zanjirida reaktiv unsurlardagi kuchlanishni ta’minot ulanish nuqtasidagi kuchlanishdan ortib ketishi quyidagi shart qanoatlantirganida o‘rinli bo‘ladi:
(5)
 orqali ifodalangan (5.1.5) dagi kattalik qarshilik o‘lchov birligi bilan ulchanadi, hamda konturning tulqinli qarshiligi deb ataladi.

2-расм.

Quyidagi munosabatni yozamiz:
(6)
Mazkur ifoda (5.1.6) induktivli va sig‘imli qarshiliklarga ulanish nuqtasidagi kuchlanishni to‘liq zanjirning ta’minoti ulanish nuqtasidagi kuchlanishdan ortish karraligini ifodalaydi. Q ga teskari bo‘lgan hamda rezonansli xossalarni tavsiflovchi quyidagi kattalik:
(7)
konturning so‘nishi deb ataladi.
Xulosa
Xulosa qilib shuni aytsa bo’ladiki Darhaqiqat, bitta induktorli kontaktlarning zanglashida energiya tebranishi, ya'ni energiyaning generatordan bobinning magnit maydoniga davriy ravishda o'tishi mavjud. Kondensator bo'lgan kontaktlarning zanglashiga olib boradigan kontaktlarning zanglashiga olib borishida ham xuddi shunday bo'ladi, lekin kondansatörün elektr maydonining energiyasi tufayli. Kuchlanish rezonansi (X_L = X_C) paytida kondensator va induktorli kontaktlarning zanglashiga olib boradigan kontaktlarning zanglashiga olib keladigan davriy elektr energiyasi davriy ravishda bobindan kondensatorga o'tadi va aksincha, kontaktlarning zanglashiga olib keladigan energiya sarfi joriy manbaga tushadi. Shunday qilib, deyarli hech qanday generator bo'lmagan kondansatör va bobin o'rtasida energiya almashinadi.
Faqatgina stressdagi rezonansni buzish kerak, chunki bobinning magnit maydonining energiyasi kondensatorning elektr maydonining energiyasiga teng bo'lmaydi va bu maydonlar o'rtasida energiya almashinuvi paytida vaqti-vaqti bilan manbadan yoki kontaktlarning zanglashiga olib keladigan yoki kontaktlarning zanglashiga olib keladigan energiyaning haddan tashqari ko'payishi kuzatiladi.
Ushbu hodisa soat ishlarida nima sodir bo'lishiga juda o'xshash. Soat mayatnik doimiy ravishda tebranishi mumkin, agar u ishqalanish kuchlari tomonidan harakatga xalaqit bermasa.
Bahor mayatnikni o'z vaqtida energiyasining bir qismini aytib, tebranishlarning uzluksizligini ta'minlaydigan ishqalanish kuchlarini engishga yordam beradi.
Xuddi shunday, elektr pallasida, aks sado paydo bo'lganda, oqim manbai o'z energiyasini faqat kontaktlarning zanglashiga olib keladigan faol qarshilikni engish uchun sarflaydi va shu bilan undagi tebranish jarayonini qo'llab-quvvatlaydi.
Shunday qilib, biz bir generator va bir qator ulangan induktor va kondensatordan iborat o'zgaruvchan tok zanjiri ma'lum sharoitlarda X_L = X_C tebranish tizimiga aylanadi degan xulosaga keldik. Bunday zanjir tebranish pallasi deb ataladi.