Rİyaziyyatin məSƏLƏ vasiTƏSİLƏ TƏkrari
Yüklə 0,96 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Şəkil 17. 17
89. Çevrə üzərində 1977 ağ və bir qırmızı nöqtə qeyd edilmiĢdir. Təpəsi bu nöqtələrdə olan bütün mümkün çoxbucaqlılara baxılır. Bunlar arasında təpələrindən birisi qırmızı nöqtədə olan yoxsa belə təpə nöqtəsi olmayan çoxdur?
90. Fərz edək ki, a - 9-a bölünən ixtiyari 2010 rəqəmli ədəddir. Bu ədədin rəqəmləri cəmi A, A ədədinin rəqəmləri cəmini B, B ədədinin rəqəmləri cəmi C olarsa, C-ni tapın. 91. VerilmiĢ iki kvadratdan birinin tərəfi o birinin tərəfindən 2 dəfə böyükdür. Böyük kvadratın sahəsinin kiçik kvadratın sahəsindən 4 dəfə böyük olduğunu isbat edin və bunun uyğun Ģəkildə təsvirini verin. 92. Doqquz eyni kitaba on manatdan az, on belə kitaba isə on bir manatdan çox pul verilmiĢdir. Bir kitab neçəyədir? 93. Tam kvadrat olan iki tam ədədin fərqinin sonuncu rəqəmi 2-dir. Azalanın sonuncu rəqəmi çıxılanın sonuncu rəqəmindən böyükdür. Azalan və çıxılanın sonuncu rəqəmlərini tapın. 94.
üçrəqəmli ədədi ab ikirəqəmli ədədinə bölünür. Bu xassəni ödəyən bütün üçrəqəmli ədədləri tapın 95. Nihad səhər saat 8 ilə 9 arasında saatın əqrəbləri üst-üstə düĢən anda evdən çıxmıĢ, saat 2 ilə 3 arasında əqrəblər əks istiqamətdə yönələn anda məktəbdən qayıtmıĢdır. O, neçə saat məktəbdə olmuĢdur? 18
96. ġagirdin məktəbə piyada gedib avtobusla qayıtmasına 1 saat 30 dəqiqə vaxt sərf olunmuĢdur. Hər iki tərəfə avtobusla isə 30 dəqiqəyə getmiĢdir. ġagirdin məktəbə piyada gedib qayıtmasına nə qədər vaxt lazımdır? 97. Hasili tapın.
225 1 1 ... 16 1 1 9 1 1 4 1 1
98. Üçrəqəmli ədədi rəqəmlərinin tərsinə düzülüĢündə yazın. Daha bir üçrəqəmli ədəd alınır. Böyük ədəddən kiçiyini çıxın. Fərqin sonuncu rəqəmini yoldaĢına bildir. O, fərqi deyir. Bunu nəyə əsasən tapmaq mümkün olduğunu izah edin. 99. ġagird 100 məktəb ləvazimatına: qələm (hər biri 1 qəp.) dəftər (hər biri 10 qəp.), pərgar (hər biri 50 qəp.) 5 manat vermiĢdir. Hər ləvazimatdan neçəsi alınmıĢdır? 100. 15 kürəcikdən düzgün üçbucaq düzəltmək olar, lakin kvadrat düzəltmək olmaz – bir kürəcik çatmır (ġəkil 19). 50-dən çox olmayan neçə kürəcikdən düzgün üçbucaq və kvadrat düzəltmək olar? 101. BeĢ nəfərin hər birində manat hesabilə müəyyən qədər pul vardır. I nəfər öz pulunun 5 1
5 1 -ni III-yə verir və s. Nəhayət V nəfər bu qayda ilə alınan pulun 4 1 -i I-yə qaytarır. Nəticədə hər bir nəfərdə eyni miqdarda manatlar olur. Onların hər birinin əvvəlcə nə qədər pulu vardır? 102. 1,5 sm x 4 sm ölçülü kağız düzbucaqlını kəsib tili 1 sm olan kubun üzlərinə yapıĢdırmaq olarmı? 103. Hündürlüklərinin uzunluqları uyğun olaraq 1, 2 və 3 olan üçbucaq vardırmı? 104. ġagird bir manata markalar aldı. 2 qəpiklik markalar 1 qəpiklikdən 10 az, qalanları isə 5 qəpiklik olmuĢdur. ġagird hər markadan neçəsini almıĢdır? 105. Mərkəzi O nöqtəsində olan çevrənin diametri üzərində bir-birinə və əvvəlki çevrəyə toxunan daha iki çevrənin A, B mərkəzləri yerləĢir (ġəkil 21.) Şəkil 19. 19
Mərkəzi C ilə iĢarə edilmiĢ daha bir çevrə isə Ģəkildə göstərildiyi kimi əvvəldə baxılan çevrələrin üçünə də toxunur. Ġsbat edin ki, AOC və BOC üçbucaqlarının perimetrləri birinci çevrənin diametri uzunluğuna bərabərdir. 106. Sinifimizdəki 20 oğlandan 14-ü qara qaĢlı, 15-i uzun saçlıdır, 17-nin çəkisi 42 kq-a yaxın, 18-nin boyu 1 m 60 sm-dən çoxdur. Ġsbat edin ki, ən azı dörd oğlanda göstərilən əlamətlərin hamısı vardır. 107. Hər hansı ədəddən 7 çıxıb fərqi 7-yə vurduqda, həmin ədəddən 11 çıxıb fərqi 11 vurduqda alınan nəticələr eyni olur. Bu ədədi tapın. 108. 1627
2137 kəsri verilmiĢdir. Bu kəsrin surətindən 7-ni, məxrəcindən isə 2-ni neçə dəfə çıxmaq lazımdır ki, nəticədə 1 alınsın? 109. 1, 2, 3, 4 rəqəmləri vasitəsilə bütün mümkün ikirəqəmli ədədlər çoxluğunu yazın. 110.
KS J PS J . . bərabərliyində hərflər yerində hansı rəqəmlər ola bilər? 111. Dördrəqəmli
ədədi ikirəqəmli B ədədinin kvadratıdır. dcba A dördrəqəmli ədədi B-yə bölünən hər hansı ikirəqəmli ədədin kvadratıdır. A və B ədədlərini tapın. 112.
13 ədədi 72-yə bölünür. x və y-i tapın. 113. Ən kiçik elə ədəd tapın ki, həmin ədədi 3-ə, 4-ə, 5-ə, 6-ya böldükdə qalıqda uyğun olaraq 1, 2, 3, 4 alınsın. 114. Ġki natural ədədin fərqi 2, onların kvadratlarının fərqi isə 100-dür. Bu ədədləri tapın. 115. Kitabı səhifələmək üçün cəmisi 1392 rəqəm iĢlənilmiĢdir. Bu kitab neçə səhifədir? 116.
Ģəklində dördrəqəmli ədəd tam kvadratikdir. Bu ədədi tapın. 20
117. 1 10 1 10 2011 2010 və 1 10 1 10 2012 2011 ədədlərindən hansı böyükdür? 118. Asəf və Murad hərəsi bir dəftər almaq istəyir. Lakin bunun üçün Muradın 8 qəpiyi, Asəfin isə 1 qəpiyi çatmır. Onlar pullarını toplayıb ikisi bir dəftər almaq istədikdə məlum olur ki, yenə bir dəftər almaq üçün pulları çatmır. Bu dəftər neçəyədir? 119. 63!-61! ədədinin 71-ə bölündüyünü isbat edin. n! yazılıĢı n n ...
3 2 1 !
deməkdir. Məsələn, 5 4 3 2 1 ! 5 . 120. Hansı say sistemində 10+10=10∙10 bərabərliyi doğrudur? 121. Kağızdan kub düzəldək. Onun açılıĢından 6 kvadrat almaq olar. Həmin kubdan 12 kvadrat düzəltmək olarmı? 122. Fərqi və qisməti 5-ə bərabər olan iki ədədi tapın. 123. Təklik və yüzlük rəqəmləri eyni olan üçrəqəmli ədəd verilir. Ġsbat edin ki, bu ədədin birinci və ikinci rəqəmlərinin cəmi 7-yə bölünərsə, onda ədədin özü də 7-yə bölünər. 124. Məktəblinin 15 və 20 qəpikliklərdən ibarət bir qədər pulu vardır. 20 qəpiklərin sayı 15 qəpikliklərdən çox idi. O, bütün pulunun 5 1
qəpikliklərdən ikisini verməklə, kinoya qalan pulunun yarısını isə, qəpikliklərdən 3-nü nahara xərclədi. Əvvəlcə məktəblidə göstərilən qəpikliklərin hər birindən neçəsi olmuĢdur? 125. Kvadratı elə üç hissəyə ayırın ki, onlardan korbucaqlı üçbucaq düzəltmək mümkün olsun. 126. Tərəfinin uzunluğu 1 olan düzgün ABCDEF altıbucaqlısının AB və CD tərəfləri K nöqtəsində kəsiĢənə qədər uzadılmıĢdır. 7 EK olduğunu isbat edin. 127. 1) Rəqəmləri cəminin kubuna bərabər olan üçrəqəmli ədədi tapın. 2) Rəqəmləri cəminin dördüncü dərəcədən qüvvətinə bərabər olan dördərəqmli ədədi tapın. 3) rəqəmləri cəminin 5-ci dərəcədən qüvvətinə bərabər olan beĢrəqəmli ədəd vardırmı? 21
128. 20 ədəd 5,20 və 50 qəpikliklərdən 5 manat almaq olarmı? 129. Saatın dairəvi siferblatını 1 elə üç hissəyə bölün ki, hər hissədəki rəqəmlərin cəmi 17 olsun. 130. BeĢ ədəd verilir: 1 ,
, 1 , 1 , 1 5 4 3 2 1 a a a a a . Altıncı ədəd birinci ədədin ikinciyə, yeddinci ikincinin üçüncüyə, səkkizinci üçüncünün dördüncüyə hasilinə bərabərdir və s. 2010-cü yerdə hansı ədəd olacaqdır? 131. Yüz rəqəmli 12345678901234567890123...7890 ədədində tək yerdə duran bütün rəqəmlər pozulur. AlınmıĢ əlli rəqəmli ədədində yenə tək yerdəki rəqəmləri pozulur. Heç bir rəqəm qalmayana qədər pozma davam etdirilir. Axırıncı hansı rəqəm pozulmuĢdur? 132. Düzbucaqlı üçbucağın AB hipotenuzu üzərində A təpəsindən AC katetinə, B təpəsindən isə BC katetinə konqruyent uyğun olaraq AD və BE parçaları ayrılmıĢdır. Ġsbat edin ki, DE parçasının uzunluğu ABC üçbucağının daxilinə çəkilmiĢ çevrənin diametrinə bərabərdir. 133. n rəqəmli ədədi n bcd a.... iĢarə edək, burada d təklik, c onluq, b yüzlük, a ən yüksək mərtəbənin rəqəmidir.
a bc abc a 1 olan üçrəqəmli abc ədədini tapın. (sağ tərəfdəki beĢrəqəmli ədəddə a-1 yüzlük mərtəbəsinin rəqəmidir). 134. Göstərilən kvadratın damalarında sətir, sütun və diaqonallar üzrə cəmi eyni 2010 ədədinə bərabər olan natural ədədlər yazın (ġəkil 28). 135. Zəngli saatda saat və dəqiqə əqrəbindən əlavə zəng əqrəbi də olur. Zəng əqrəbi elə düzəldilmiĢdir ki, o bərabər sürətdə hərəkət edərək daima saat və dəqiqə əqrəblərinin əmələ gətirdiyi bucağı yarıya bölür. Zəng əqrəbi sutkada neçə dövr edər? 136. Düz dairəvi silindr formada 6 və 4 litrlik qablardan istifadə edərək krandan bir litr suyu necə götürmək olar?
1
Saat və ya ölçü cihazlarında üzərində rəqəmlər olan lövhəcik. 22
137. 0, 4, 18, 48, ?, 180, ... sırasındakı ədədlər hansı düsturla alınıb? Hansı ədəd buraxılmıĢdır? 138. Ġsbat edin ki, diaqonalları perpendikulyar olan bərabəryanlı trapesiyanın sahəsi onun hündürlüyünün kvadratına bərabərdir. 139. On kibrit dənəsindən asanlıqla iki düzgün beĢbucaqlı düzəltmək olar. Həmin sayda kibrit dənəsindən iki beĢbucaqlı və beĢ üçbucaq düzəldin. 140. Quba rayonunda azərbaycanlılar və ləzgilər yaĢayır. Hər bir azərbaycanlı altı azərbaycanlı və doqquz ləzgilə, hər bir ləzgi isə on azərbaycanlı və yeddi ləzgilə tanıĢdır. Bu rayonda azərbaycanlılar yoxsa ləzgilər çoxdur? 141. 2010-cu ildə VIII sinif Ģagirdi Nihadın yaĢının kvadratı onun anadan olduğu ilin minlik, yüzlük və təklik rəqəmlərinin əmələ gətirdiyi ədəd olmuĢdur. Nihad hansı ildə anadan olmuĢdur? 142. Ġdmançı hədəfə atəĢ açarkən bir neçə dəfə onluğa, o qədər dəfə 8-lik və bir neçə dəfə 5-liyə düĢməklə cəmisi 99 bal toplamıĢdır. O, neçə dəfə atəĢ açmıĢdır? 143. Yazı taxtasına sıfırdan frqli, hər biri digərlərinin cəminin yarısına bərabər olan bir neçə ədəd yazılmıĢdır. Neçə ədəd yazılmıĢdır? 144. Fərz edək ki, A verilmiĢ natural ədəddir. Bu ədədin son iki rəqəbinin əmələ gətirdiyi ədədi b, qalan rəqəmlərinin əmələ gətirdiyi ədədi isə a ilə iĢarə edək. (Məsələn, A=2786 üçün b=86, a=27). Ġsbat edin ki, yalnız və yalnız: a) 2a+b 7-yə bölündükdə A ədədi 7-yə bölünər; b) 5a-b ədədi 7-yə bölündükdə A ədədi 7- yə bölünər. 145.
elə ədəddir ki ( 0 ,
b b a )
ab fərqi tam kvadratdır. Bu xassəyə malik bütün ikirəqəmli ədədləri tapın. Analoji xassəni ödəyən üç rəqəmli ədəd vardırmı? ) (
a cba abc tam kvadrat ola bilərmi? 146. Bölünən böləndən 6 dəfə, bölən isə qismətdən 6 dəfə çoxdur. Bölünən, bölən və qismət nəyə bərabərdir?
23
147. Hər birində rəqəmlər bir dəfə olmaqla iki beĢrəqəmli ədəd yazılmıĢdır. Məsələn, 46781 və 50239. Belə ədədlər cütləri üçün hansıların hasili ən kiçik, hansıların hasili ən böyük olar? 148. Bölünən, bölən və qismət uyğun olaraq 1, 3, 5 rəqəmlərilə qurtarır. Qalıq 7 rəqəmilə qurtara bilərmi? 149. 52*2* ifadəsindəki ulduzlar yerində elə rəqəmlər yazın ki, alınan ədədlər 36-ya bölünsün. 150. Hansı ikirəqəmli ədəd təklik rəqəminin kubu ilə onluq rəqəminin kvadratı cəminə bərabərdir? 151. Üzərindəki xalların sayı 1 və 3; 0 və 5; x və 3; 1 və 5; 2 və 2; 0 və 4; 1 və 4 ; 2 və 4 olan 8 domino daĢını 4x4 sehrli kvadrat Ģəklində düzmək üçün x-i tapın.
152. Düz xətt üzərində bir neçə nöqtə qeyd edilir. Sonra hər bir qonĢu nöqtələr arasında bir nöqtə qoyulur. Bu iĢ bir neçə dəfə təkrar edilir. Ġsbat edin ki, hər bir belə əməliyyatdan sonra nöqtələrin ümumi sayı tək ədədlə ifadə olunar. 153. 3x3 ölçülü kvadratın damalarında 1,2,..,9 rəqəmləri, sonra hər bir dairədə (ġəkil 35) onu əhatə edən dörd rəqəmin ədədi ortası yazılır. Sonra alınmıĢ dörd ədədin də ədədi ortası hesablanır. 1,2,...,9 rəqəmlərini damalarda necə yazmaq lazımdır ki, nəticədə ən böyük ədəd alınsın? 154. 7,13,11,37,27 ədədlərindən heç olmasa birinə bölünən altırəqəmli ədədin birinci rəqəmini onun sonunda yazdıqda alınan yeni ədədin də bölənlərinin əvvəl göstərilən ədədlər olduğunu isbat edin. 155. Ġki otaqlı mənzilin birinci otağının döĢəməsinin sahəsi ədədi qiymətcə onun perimetrindən 1 çox, ikinci otağın sahəsi isə onun perimetrindən 1 azdır (sahə m 2
natural ədədlə ifadə olunduğunu bilərək onların ölçülərini tapın. 24
156. 135 və 270 ədədlərinin hər birini 1:2:3:4:5 nisbətində beĢ ədədin cəmi Ģəkildə göstərmək olar. Hər iki halda alınan beĢ ədədi tapın. 157. ABC üçbucağında AE tənböləni çəkilmiĢdir. AB>AC olarsa AEB və AEC bucaqlarının qiymətini müqayisə edin. 158. Rəqəmləri hasilindən iki dəfə böyük olan ikirəqəmli ədədi tapın. 159. GünəĢin bizdən aya nisbətən 387 dəfə çox məsafədə yerləĢdiyi məlumdur. GünəĢin həcmi ayın həcmindən neçə dəfə böyükdür? 160. Ġki ikirəqəmli ədədin hasilini A, onların rəqəmlərinin yerinin dəyiĢdirilməsindən alınan ikirəqəmli ədədlərin hasilini isə B ilə iĢarə edək. A-B ədədinin 99 bölündüyünü isbat edin. 161. 36 ikitəkərli və üçtəkərli velosipedin birlikdə 93 təkəri var. Onlardan neçəsi ikitəkərli və neçəsi üçtəkərlidir? 162. 1; 2; 3; 4 rəqəmlərilə yazılan ikirəqəmli ədədlər çoxluğunu tərtib edin. 163. Aralarındakı məsafə 100 km olan iki məntəqədən eyni zamanda iki velosipedçi qarĢı-qarĢıya hərəkətə baĢladı. Onlardan birinin sürəti saatda 15 km, o birininki isə 10 km idi. Birinci velosipedçilə birlikdə saatda sürəti 20 km olan it qaçmağa baĢlayır. Ġkinci velosipedçiyə rast gəldikdə it geriyə dönüb birinci velosipedçiyə qarĢı qaçır və çatanda yenə geriyə dönüb ikinciyə qarĢı çıxır. Velosipedçilər görüĢənə qədər it onların arasında bu qayda ilə qalmağı davam etdirir. Ġt neçə kilometr qaçmıĢdır və neçə saat yolda olmuĢdur? 164. Fərz edək ki, yaĢadığımız mənzilin döĢəməsi, tavanı və divarları müstəvinin, yaxĢı düzləndirilmiĢ məftil isə düz xətt parçasının təsviridir: 1) Həmin məftili elə uzunluqda seçin və mənzildə elə yerləĢdirin ki, döĢəmənin, tavanın və bütün dörd divarın müstəvilərini kəssin. 2) Hansı düz xətt düzbucaqlı paralelepipedin üzlərinin hamısını kəsir? 165. Bir nəfər 5 addım irəli, 3 addım geri getməklə 197 addım atmıĢdır. O, neçə addım irəli getmiĢdir?
25
166. Yağ bidonunun 5 2 -si dolu olarsa 40 kq, tam dolu olarsa 91 kq gəlir. Bidon neçə kq yağ tutur? 167. Kağız vərəqində 606 ədədi yazılmıĢdır. Bu ədədi 1,5 dəfə artırmaq üçün hansı əməliyyat aparılmalıdır? 168. Vaqifin üç qardaĢı vardır. Birincisi ondan 3 yaĢ böyük, ikincisi 3 yaĢ kiçik, üçüncüsü isə 3 dəfə kiçikdir. Atanın yaĢı isə Vaqifdən 3 dəfə çoxdur. Hamısının birlikdə 95 yaĢı vardır. Onların hər birinin neçə yaĢı vardır? 169. Ulduz yerindəki rəqəmləri bərpa edin. 6 *
* 1 * * * * * * * * * 126 170. A və B bir yerdə iĢləyərək bir iĢi 12 gündə, A ilə C həmin 3 1
gündə, B və C həmin iĢi 7 1
gündə qurtara bilər. Bu adamların hər biri ayrılıqda həmin iĢi neçə gündə yerinə yetirər? Üç adam birlikdə həmin iĢi neçə günə qurtarar? 171. Rezervuarı 2 boru su ilə doldurur. Birinci borunu 9 saat, ikincini 10 saat açıq saxladıqda, rezervuara 4 3
boçka su tökülür; Boruların ikisini də 12 saat açıq saxladıqda, rezervuara 270 boçka su tökülür. Hər borudan bir saatda neçə boçka su tökülür? 172. Bir Ģagird 224 vərəq kağızdan 30 dəftər düzəltdi; O, dəftərlərin bir qismini hərəsi 7 vərəq, qalanlarını isə hərəsi 9 vərəq kağızdan hazırlandı. ġagird hər növ dəftərdən neçəsini hazırlamıĢdır? 173. Ġki nasos su çəkirdi. Bunlardan biri 9 saat, o biri 3 saat iĢləyərək 69 boçka su çəkdilər. Birinci nasos 3 dəfə yavaĢ, ikincisi iki dəfə tez iĢləsə idi, onda bu iki nasos 48 boçka su çəkə bilərdi. Hər nasos saatda neçə boçka su çəkirdi?
26
174. ġəhərin iki küçəsində 24600 əhali vardır. Birinci küçənin əhalisi 7 2 1
dəfə artıb, ikincinin əhalisi öz miqdarının 25 4 hissəsi qədər azalanandan sonra, birincidə ikincidən 7 1 2 dəfə artıq əhali oldu. Hər küçədə əvvəlcə nə qədər əhali vardır? 175. 36 nəfər hər gün 8 saat iĢləməklə 5 gündə birjadan 56700 t yükü boĢaltdı. Hər gün 6 saat iĢləməklə 113400 t yükü 10 gündə həmin məhsuldarlıqla iĢləyən neçə nəfər boĢaldar? 176. 54000 manatı üç hissyəyə elə bölün ki, birinci hissə üçündən 3 dəfə, ikinci hissə isə üçüncüdən 5 dəfə çox olsun. 177. Dörd parça misin çəkisi 144,5 kq-dır. Son üç parçanın çəkisi birinci parçanın çəkisinin üçdə biri qədərdir, son iki parçanın çəkisi ikinci parçanın çəkisinin yarısı qədərdir, üçüncü parçanın çəkisi dördüncü parçanın çəkisinin 0,7 hissəsi qədərdir. Hər parçanın çəkisi nə qədərdir? 178. 195 ədədini 75 , 0 ; 8 7 ; 4 1 1 və 0, 171875 ədədləri ilə mütənasib olan 4 hissəyə ayırın. 179. Bir hovuza boru çəkilmiĢdir. Borunun içi çirkləndiyi üçün onun verdiyi su 60% azalmıĢdır. Bunun nəticəsində hovuzun doldurulması üçün lazım olan vaxt neçə faiz artmıĢdır? 180. 1) Bir kərpicin ölçüləri 25 sm, 15 sm və 6 sm olarsa uzunluğu 8,7 m, hündürlüyü 4,5 m və qalınlığı 0,4m olan bir divarı hörmək üçün neçə kərpic lazımdır? Kərpiclərin arasında qalan boĢluqlara əhəng tökürlər, bu boĢluqlar bütün həcmin 0,1 hissəsi qədərdir. 2) Ölçüləri 3 2 1 , , a a a olan düzbucaqlı paralelepiped ölçüləri 3 2
, ,
b b olan
düzbucaqlı paralelepipedlərdən düzəldilmiĢdirsə, ikincilərin sayını tapın. Kiçik paralelepipedlər araısndakı boĢluqları örtmək üçün yapıĢqandan istifadə olunur, bu boĢluqlar bütün həcmin 0,1 hissəsi qədərdir.
27
181. Bir Ģəhərin coğrafi uzunluğu 30 0 44 / -dir. Bunu zamanla ifadə edilən uzunluğa çevirin. (Coğrafi uzunluq Qriniç meridianından hesab olunur). 182. Jalə babasından 6 dəfə kiçikdir. Onun yaĢını göstərən ikirəqəmli ədədin rəqəmləri arasında o yazdıqda babasının yaĢı alınır. Onların hər birinin neçə yaĢı var?
183. Adildə Muraddan 3 dəfə çox dəftər vardır. Murada özündəki qədər Adil dəftər verdikdə onlardakı dəftərlərin sayı eyni olar. Adildə daima neçə dəftər ola bilər? 184. 2∙3=6 ədədini 4-ə böldükdə qalıqda 2 alınır, 3∙4=12 ədədini 5-ə böldükdə də qalıqda 2 alınır. Ġki ardıcıl ədədin hasilini ikinci ədəddən bilavasitə sonrakı ədədə də böldükdə qalıqda 2 alınacağı doğrudurmu? 185. Dairənin dördə birinin radiusunu diametr götürməklə iki, həmin radiuslu isə bir yarımdairə çəkdikdə kəsiĢmədə alınan 1 və 2 fiqurlarının sahəsini müqayisə edin (ġəkil 36). 186. Üçrəqəmli ədədin yüzlüyündəki 9 rəqəmini onun sonunda yazdıqda əvvəlkindən 216 kiçik ədəd alınır. Əvvəlki ədədi tapın. 187. Ġxtiyari ikirəqəmli ədədi 20-yə vurub hasili həmin ikirəqəmli ədələ toplayıb alınan cəmi 481-ə vurun. Nəticədə baxılan ikirəqəmli ədədin üç dəfə yan- yana yazılmasından ibarət altırəqəmli ədəd alınır. Nə üçün? 188. Elektron saatda zaman iĢıqlandırılır: Saat və dəqiqə. Sutkada heç olmasa bir dəfə 2 rəqəmi nə qədər vaxt iĢıqlandırılır? 189. 1,2,...,9 rəqəmlərinin hamısından istifadə etməklə, onları kvadratlarda elə yazın ki, göstərilən bərabərliklər ödənilsin.
28
190. Dairə və kvadratın sahələri eynidir. Dairənin daxilində kvadrat, kvadratın daxilinə dairə çəkilmiĢdir. Dairə daxilinə çəkilmiĢ kvadratın, yoxsa kvadrat daxilinə çəkilmiĢ dairənin sahəsi böyükdür? 191. 7,17,37,77,?,317,...? ardıcıllığında “?” yerində hansı ədədi yazmaq olar? 192. “Kub” açarından istifadə etməklə “Riyaziyyat” sözünü Ģifrləyin. 193. A məntəqəsindən çayın axma istiqamətində aĢağıya eyni zamanda kater və sal yollanır. Həmin anda onlara qarĢı B məntəqəsindən eyni cür kater çıxır. Birinci kater B-yə çatanda sal A məntəqəsinə yoxsa ikinci katerə yaxın olar? 194. ġagird kitabxanadan götürdü kitabı üç gündə oxuyub qaytarmalı idi. O, birinci gün həmin kitabın yarısını, ikinci gün qalan hissənin üçdə birini, üçüncü gün isə ilk iki gündə oxuduğu səhvələr miqdarının yarısı qədərini oxudu. ġagird üç gündə həmin kitabı oxuyub qurtara bildimi? 195. BeĢrəqəmli ədədin birinci rəqəmi, habelə ikinci və üçüncü rəqəmlərinin əmələ gətirdiyi ikirəqəmli ədəd sadə, son iki rəqəminin əmələ gətirdiyi ikirəqəmli ədəd isə əvvəlki cütlərin yerlərinin dəyiĢdirilməsindən alınan tam kvadrat ədəddir. Bu beĢrəqəmli ədədi tapın. 196. Mağazaya 10 və 17 litrlik bidonlarda 223 l yağ gətirilmiĢdir. Yağ neçə bidonda gətirilmiĢdir? 197. Ġki ikirəqəmli sadə ədəd biri-birindən rəqəmlərinin yerinin dəyiĢdirilməsilə alınır və fərqi tam kvadratdır. Bu ədədləri tapın. 198. Ġkirəqəmli ədədin əvvəlinə 100, sonuna 1 yazdıqda alınan birinci ədəd ikincidən 37 dəfə çox olur. Həmin ikirəqəmli ədədi tapın. 199. a%-li və b%-li məhlulları hansı nisbətdə götürmək lazımdır ki, c%-li məhlul alınsın (a 200. Qız öz adındakı hərflərin II və axırıncısını Azərbaycan əlifbasının birrəqəmli, I, III və IV hərflərini isə ikirəqəmli nömrələri əvəz edərək 32711241
ədədini aldı. Onun adı nədir? 201. Rəqəmləri cəmindən 13 dəfə böyük olan bütün ədədləri tapın.
|