– Arab xalifalari sulolasi bo’lib, bu sulolaga Muhammmad Payg’ambar (570-632) ning amakivachchasi Abul Abbos as-Saffoh (749-754) asos solgan. Abbosiylar sulolasi besh asr ya’ni 749-yildan 1258-yilgacha hukm surgan. Xalifa Al Mansur (754-775) xalifalik poytaxtini Damashqdan Bog’dodga ko’chirgan. Shuning uchun ham tarixiy adabiyotlarda Bog’dod xalifaligi deb ham yuritiladi.
Movarounnahr yerlari ham xalifalikka bo’ysungan. Somoniylar davridan boshlab (874-999) Movarounnaxr mustaqillikka erishib xalifalik tarkibidan chiqqan.
Abbosiylardan 38 kishi xalifa bo’lgan. Oxirgi xalifa Mustasimni (1242-1258) Chingizxonning nevarasi Xulaguxon 1258-yilda Bog’dodni egallab taxtdan tushirgan.
AFRIGIYS
АФРИГИДЫ
Afrig’iylar
– Xorazmda 305-995-yillarda hukmronlik qilgan sulola. Afrig’iylarning poytaxti dastlab Tuproqqal’a, keyinchalik Kat shahri bo’lgan. Abu Rayxon Beruniy o’zining “Qadimgi xalqlardan qolgan yodgorliklar” asarida afrig’iylar sulolasiga oid 21 ta xorazmshoh nomini tilgan olgan.
712-yilda Xorazmni arablar egallashga muvaffaq bo’ladilar. Xorazmda yangi din va islom madaniyati yoyila boshlaydi. Siyosiy hokimiyat arablar qo’liga o’tgan bo’lsada hudud boshqaruvida mahalliy feodal aristokratiyaning o’rni saqlanib qolgan. Afrig’iylar sulolasining oxirgi vakili Abu Abdulloh Muhammad 995-yilda Shimoliy Xorazm (Urganch) amiri Ma’mun ibn Muhammad tomonidan poytaxt Kat shahri egallangach taxtdan ag’dariladi.
