Ramil ƏLİYEV
filologiya üzrə elmlər doktoru, professor
ƏZİZ DOSTUM RZAYA
Azərbaycan folklorşünaslığında iz qoyan görkəmli alimlərdən biri də Rza Xəlilovdur. Rzanı 90-cı illərin əvvəllərindən tanıyıram. O, öz elmi fəaliyyətinə ərəb və Azərbaycan folkloru sahəsində başlamışdır. Müqayisəli folklor tədqiqatları ilə məşğul olan alimin sonrakı elmi fəaliyyəti Azərbaycan folkloru ilə sıx bağlı olmuşdur.
Rza Xəlilov eyni zamanda 20-ci illər folklorşünaslığının nailiyyətlərinin tanıdılmasında da yaxından iştirak edir. O, hazırda AMEA Folklor İnstitutunun Klassik folklor şöbəsinə müvəffəqiyyətlə rəhbərlik edir. Bu deyilənlər onun elmi şəxsiyyətinin rəqəmlərlə bağlı hissəsidir. Yazmaq olar ki, onlarla kitabı, yüzlərlə məqaləsi çap olunub. Bunlar statistikadır. Statistikadan kənarda bir ayrı Rza Xəlilov da vardır. Asta yerişli, bəzən özünə qapanan, ağırtəbiətli Rza birinci Rzadan fərqlidir. Birinci Rza işgüzar alim tipidir. İkinci Rza mənim dost kimi tanıdığım insandır. Rza şair oğlu olduğuna görə bəlkə bu qədər həssasdır. O, çox səmimi yoldaşdır. Yəqin ki, ondan inciyən bu vaxta qədər olmamışdır, olmayacaq da.
Rzanın asta-asta danışmağı var. Bu cür danışmaq ona yaraşır. Mən onu ayrı cür danışan kimi təsəvvür edə bilmirəm. Rza çox mehribandır, o qədər mehribandır ki, bunun ona xeyiri düşündüyümdən də çoxdur. Əvvəla, bu mehribanlıq onu kollektivə sevdirir. İkincisi, onu dostlarına daha da doğma edir.. Üçüncüsü, onun qədər mehriban insan görməmişəm. Dördüncüsü, beşincisi… Rza üçün əlçatmaz deyil.
Rza çox səmimidir. Rzadakı səmimilik mehribanlığın təzahür formasıdır. Nəhayət, mənim dostum Rza nağıllardakı müdrik qocadır. Ağsaqqallıq onun boyuna biçilmişdir.
Rzanın özünəməxsus iç dünyası vardır. Hamını öz iç dünyasına buraxmaz. Şüşə kimi kövrəkdir. Kimdənsə incidiyini üzə vurmur, o, bağışlayan və rəhmlidir. Zənnimcə, melanxolik olmalıdır. Mən onu bu xasiyyətlərinə görə də bir az Abdulla Şaiqə də bənzədə bilərəm. Mənə görə, XX əsrin əvvəllərinin Abdulla Şaiqi ilə XXI əsrin Rza Xəlilovunu üst-üstə düşən cəhətlər birləşdirir.
Rza 60 ilə 70 arasında nədirsə, 70 ilə 80 arasında da elə olacaq. İndi Rza dağ başında dayanan şahindir. Bu yaş artdıqca – 70, 80 – Koroğlunun yaşla bağlı dediyi sözlər yada düşür.
Rzanın ömür yolu ata, baba, ağsaqqal döngələrindən keçərək sabitləşib. Elə bil pirani qoca kimi folklordan gəlib Folklor İnstitutuna düşüb. Bu piranilik onun sakit ömrünün hələ çox olacağına, bizimlə birlikdə çalışacağına yol açır. Həmişə bu zirvədə qal, dostum Rza. Zirvədən aşağı baxanda illər bizi sıxmır, ona görə ki, mənalı həyat yaşayırsan. Səndən öyrənməli çox şeylər vardır. Sən bildiyini əsirgəyən deyilsən. Mənim əsl insan haqqında düşündüklərimin oxşarısan.
Rza etiraf etməyi bacarır. O, etirafını dostlarına edir. Bir sözlə, mən onu belə görmüşəm, belə tanıyıram, belə də qalacaq.
Dostları ilə paylaş: |