S. B. Baqoyev, A. N. Zulfiqorov
Sudralib yuruvchilar sinfi
Yüklə 249,44 Kb.
|
|
8.4. Sudralib yuruvchilar sinfi.
1. Qaysi hayvonning boshi 8 ta bo'yin umurtqalari orqali tanasiga harakatchan birikkan ? A) baqa B) qurbaqa C) it D) kaltakesak 2. Nima sababdan sudralib yuruvchilarda o'pkaning gaz almashinadigan yuzasi kengaygan ? o'pkada alveolalar paydo bo'lgan o'pkada bronxiolalar va alveolalar shoxlanib ketgan o'pka devori katakchalarga bo'lingan tez-tez nafas olganligi sababli 3. Ko'krak qafasi rivojlangan (1) va rivojlanmagan (2) umurtqalilarni aniqlang. a) beluga b) baqa c) qurbaqa d) keta e) kit f) kaltakesak j) ko'rgalak A) 1 - a, d, e,f; 2- b, c, j B) 1 - f, j; 2 - a, b, c, d, e C) 1 - a, b, c, d; 2 - e, f, j D) 1 - e, f, j; 2 - a, b, c, d 4. Bizda kaltakesaklarning qanday turlari uchraydi ? 1) dasht agamasi 2) echkiemar 3) sariq ilon 4) urchuqsimon 5) bo`g`ma ilon A) 1,2,3,4 B) 1,3,5,2 C) 2,5,3,4 D) 1,4,5,3 5. Tunda ovga chiquvchi kaltakesak ? A) kulrang echkiemar B) oyoqsiz kaltakesak C) dasht agamasi D) gekkonlar 6. Oyoqsiz kaltakesaklar nomi berilgan qatorni aniqlang ? A) sariq ilon, urchiqsimon kaltakesak B) gekkon C) taroq barmoqli gekkon D) chiyildoq 7. Sudralib yuruvchilar sinfi uchun xos tavsiflar qaysi javobda o`z ifodasini topgan ? 1) terisi muguz tangachalar yoki qalqon bilan qoplangan 2) quruqlikda hayot kechiradi 3) bazi turlari suvda yashaydi 4) 60000 turni o`z ichiga oladi 5)tuxumlarini quruqlikka qo`yadi 6) 6000 turni o`z ichiga oladi 7) ayrim turlari tirik bola tug`adi 8) tuxumdan chiqqan bolasi dastlabki davrlarda o`ziga o`xshamaydi 9) kalta oyoqlari va uzun dumi yordamida gavdasini yerga sudrab yuradi 10) suvda suzib yuradi 11) ba`zi turlari havoda uchib yuradi 12) faqat o`pkasi orqali nafas oladi 13) qoni aralash 14) suvda yashovchi vakillari tuxumlarini suvda to`nkalar orasiga qirg`oq yaqiniga qo`yadi A) 1,2,3,4,7,9,10,11 B) 1,3,4,6,9,12,13,14 C) 2,4,7,9,10,11,12 D) 1,2,3,5,6,7,9,10,11,12,13 8. Ildam kaltakesak qayerlarda yashaydi ? A) cho`lda B) tog`da C) hamma yerda D) O`rta Osiyoning cho`l va to`goldi mintaqalarida 9. Ildam kaltakesakning uzunligi qancha ? A) 10-15 sm B) 15-20 sm dumi bilan C) 30-35 sm D) 25-30 sm 10. Kaltakesakda nechta qovoq bo`ladi va u nima vazifani bajaradi ?
kaltakesak qovoqsiz, shu sababli ko`zi yumilmaydi ko`zlar shishasimon parda bilan to`silgan 3 ta qovoq bo`lib, uchinchi qovog`i doimo pirpirab turadi, bu qovoqning ochilib yopilishidan ko`z namlanib turadi 2 ta, hech qanday funksiyani bajarmaydi 11. Kaltakesakdagi nog`ora parda qanday a`zo va nima vazifani bajaradi ? A) tashqi eshitish a`zosi tuyg`u hid bilish organi, tuyg`u vazifasini bajaradi kaltakesakda nog`ora parda bo`lmaydi 12. Hasharotlar o`rmalayotganidan chiqadigan tovushni eshitadigan hayvon? A) toshbaqa B) qush C) ilon D) kaltakesak 13. Kaltakesakda tuyg`u vazifasini qaysi organ bajaradi ? A) tanasi B) oyoqlari C) nog`ora parda D) tili 14. Kaltakesak oyoqlarining tuzilishi baqaning oyoqlaridan qanday farq qiadi ? o`xshash kaltakesakda barmoqlar 5 tadan panjalar orasida parda bo`lmaydi oyoq suyaklarining qismlari bilan farq qiladi 15. Kaltakesak bir yoz davomida necha marta tullaydi ? A) 1 B) 2 C) 3-4 D) 4-5 16. Kaltakesak qachon o`sadi ? A) 1-5 yoshgacha B) hayoti davomida D) yozda C) tanasidagi yangi terisi qotguncha 17. Kaltakesakda bo`yin umurtqalari soni nechta ? A) 5ta B) 6 C) 7 D) 8 18. Kaltakesakda ko`krak qafasini qaysi suyaklar hosil qiladi ?
unda ko`krak qafasi bo`lmaydi ko`krak umurtqalari, qovurg`alar, to`sh suyagi to`sh, o`mrov, ko`krak tirgak, qovurg`alar orqa tomondan kurak, old tomondan to`sh va qovurg`alar 19. Kaltakesakning yuragi necha kamerali ? A) 2 B) 3 C) 4 D) 1 20. Sudralib yuruvchilarda urug`lanish qayerda kechadi ? suvda quruqlikda C) tashqi D) ichki, quruqlikda, erkagi spermatozoidni urg`ochisi kloakasiga tashlaydi, urg`ochisining jinsiy yo`lida 21. Kaltakesak qachon tuxum qo`yadi (nechta) ? bahorda 10-15 ta yozda 2-4 ta kuzda 6-7 ta bahor oylarining oxiri yozning boshlarida 5 tadan 15-tagacha 22. Qaysi ilonlar boshqa oziqlar bilan bir qatorda ilonlar bilan ham oziqlanadi ? 1) kapcha ilon 2) ko'lvor ilon 3) charx ilon 4) qalqontumshuq ilon 5) bo'g'ma ilon 6) chipor ilon A) 1 B) 2,5 C) 1,3 D) 2,6 23. Nima sababdan sudralib yuruvchilarning qorni yerda sudraladi ?
oyoqlari tanasining ikki yonida joylashgani uchun oyoqlari tanasining ostida joylashgani uchun oyoqlari kalta bo'lganligi sababli qorni muguz tangachalar bilan qoplanganligi sababli 24. Zaharsiz ilonlarni ajrating. 1) sariq ilon 2) ko'lvor ilon 3) kapcha ilon 4) suvilon 5) bo'g'ma ilon A) 1, 2, 3 B) 1, 4, 5 C) 4,5 D) 1, 5 25. Qaysi ilonlar kemiruvchi, qush va kaltakesaklar bilan oziqlanadi ? a) bo'g'ma ilon b) chipor ilon c) ko'lvor ilon d) charx ilon e) suvilon f) kapcha ilon A) d, e, f B) b, d, e C) a, b, c D) b, c, e 26. Sudralib yuruvchilarga xos bo'lmagan xossa keltirilgan qatorni aniqlang. faqat o'pka orqali nafas oladi ichki urug'lanish xos tuxumdan chiqqan bolasi voyaga yetgan davriga o'xshamaydi tullab o'sadigan sovuqqonli hayvonlar 27. Ilonlar ko`zining o`ziga xos xususiyati nimadan iborat ? ilon oziqlanish vaqtida ko`zini yumib oladi. qovoqlari 3 ta bo`ladi. qovoq 2 ta. ustki ostki qovoqlari shaffof bo`lib, soat oynasi kabi ko`zni qoplab turadi ko`zi yumilmaydi. 28. Ilonlarning tullashi kaltakesakning tullashidan qanday farq qiladi ? farqlanmaydi ilonlar ikki yilda bir marta tullaydi, kaltakesaklar esa bir yoz mavsumida 3-4 bor tullaydi kaltakesak tullaganida terisi laxta-laxta bo`lib tushadi ilonlarniki esa paypoqqa o`xshab yaxlit ko`chib tushadi ilonlar faqat bahorda yiliga 1 bor, kaltakesaklar esa 1 yozda 4-5 bor tullaydi 29. Ilonlarning yuqorigi va pastki jag`lari nima orqali o`zaro birikkan ? A) cho`ziluvchan paylar yordamida B) tog`ay yordamida C) harakatchan bo`g`im yordamida D) teri orqali 30. Qovurg`alarga tayangan holda harakatlanmaydigan hayvonlar ? 1) kapcha( kobra) 2) sariq ilon 3) qalqontumshuq 4) bo`g`ma qum ilon 5) gekkon 6) urchuqsimon kaltakesak 7) chipor ilon 8) echkiemar A) 1,3 B) 5,8 C) 1,2,4,6,7 D) 2,5,6,8 31. Ilonlarning zahar bezlari qayerda joylashgan ?
pastki jag`ining asosida yuqorigi jag`ining old tomonida og`iz bo`shlig`ida yuqori jag`idan orqaroqda tishining asosida 32. Ilonning ikki ayrili tili nima vazifani bajaradi ? A) tam bilish. B) tuyg`u D) ovqatni so`lak bilan aralashtirish C) A,B 33. Ilonlarning eshitish organi qanday ?
eshitish organi yaxshi rivojlanmagan eshitish a`zosi ichki quloqdan iborat eshitish azosi kaltakesakniki singari ichki quloq, nog`ora parda, Yevstaxiy nayi 34. Zaharli ilonlar nomlari berilgan qatorni aniqlang ? 1) kapcha ilon 2) charx ilon 3) ko`lvor ilon 4) qora ilon 5) chipor ilon 6) qalqontumshuq ilon 7) suv ilon 8) oq ilon 9) urchuqsimon ilon 10) qum bo`g`ma iloni A) 1,2,3,4,6 B) 1,3,5,6,7 C) 1,4,5,8,9,10 D)1,2,3,7,8,9 35. Qaysi ilonlar tirik tug`adi ? A) qum bo`g`ma iloni B) ko`lvor ilon C) charx ilon D) kapcha (kobra) 36. O`zbekistonning qayerida kobra yashaydi ? O`zbekistonda uchramaydi O`zbekistonning janubiy hududlarida Qarshi dashtida, Nurota tog` tizmalarining tog`oldi hududlarida Surxon, Sherobod vohalarida 37. Zaharli ilon chaqqanda ilon chaqqan kishiga qanday yordam ko`rsatiladi ? ilon chaqqan joyning yuqori qismidan bog`lab, tezda shifokorga olib boriladi. pichoq qizdirib bosiladi, qora choy ichiriladi . ilon chaqqan joy kuydiriladi, shifoxonaga eltiladi. qo`l bilan siqib, og`iz bilan so`rib tashlanadi, margansovka yoki sirka, sodali suv bilan yuviladi vrachga eltiladi. 38. Qovurg`alarga tayangan holda harakatlanadigan hayvonlar ? 1) kapcha (kobra) 2) sariq ilon 3) qalqontumshuq 4) bo`g`ma qum ilon 5) gekkon 6) urchiksimon kaltakesak 7) chipor ilon 8) echkiemar A)1,3. B) 5,8. C)1,2,4,6,7. D) 2,5,6,8. 39. Ilonlarning uchrash hududi bilan juftlang. a) qalqontumshuq b) charx ilon c) qum bo`g`ma ilon d) ko`lvor ilon 1) Qizilqum, Ustyurt Amudaryo qumloqlarida 2) Janubiy hududning tog`lari va tog` etaklarida 3) Toshkent, Samarqand viloyatlari tog` etaklarida 4) Mirza cho`l va Xorazm cho`llarida 5) O`zbekiston janubidagi cho `l va tog` etaklarida A) a-3,4, b-5, c-1, d-2 B) a-4, b-2,5, c-3, d-1 C) a-4,5, b-2, c-3, d-1 D) a-5, b-2, c-1, d-3,4 40. Qovoqsiz organizmlar ? 1) triton 2) sariq ilon 3) salamandra 4) dengiz tulkisi 5) qilquyruq 6) gekkon 7) charx ilon 8) beluga 9) echkiemar 10) chipor ilon A) 1,2,4,5,9 B) 4,5,7,8,10 C) 3,6,7,8,10 D)1,2,3,6,9 41. Ko`zlari qovoq bilan qoplangan organizmlar ? 1) triton 2) sariq ilon 3) salamandra 4) dengiz tulkisi 5) qilquyruq 6) gekkon 7) charxilon 8) beluga 9) echkiemar 10) chipor ilon A) 1,2,4,5,9 B) 4,5,7,8,10 C) 3,6,7,8,10 D) 1,2,3,6,9 42. Oldingi va orqa oyoqlari bir xil bo`lgan hayvonlar ? 1) temirchak 2) gekkon 3) kaltakesak 4) baqa 5) kenguru 6) echkiemar A) 1,2,3 B) 4,5,6 C) 2,3,6 D)1,4,5 43. Eshitish organi yaxshi rivojlanmagan (a) va yaxshi rivojlangan (b) organizmlarni juftlang ? 1) sariq ilon 2) gulmoy 3) kapcha ilon 4) bo`g`ma ilon 5) gekkon 6) urchuqsimon kaltakesak 7) chipor ilon 8) qalqontumshuq ilon A) a-1,3,4,8, b-2,5,6,7 B) a-1,3,4,7, b-2,5,6,8 C) a-3,4,7,8, b-1,2,5,6 D) a-1,2,7,8, b-3,4,5,6 44. Uchinchi pirpiraydigan qovoqqa ega bo`lmagan organizmlar ? 1) triton 2) salamandra 3) povituxa 4) sariq ilon 5) echkiemar 6) agama 7) bo`g`ma ilon 8) gatteriya A) 4,5,6,8 B)1,3,5,7 C)2,4,6,8 D)1,2,3,7 45. Pastki va yuqori jag`lari paylar yordamida harakatchan birikkan hayvonlar ? 1) kapcha (kobra) 2) sariq ilon 3) qalqontumshuq 4) bo`g`ma qum ilon 5) gekkon 6) urchiqsimon kaltakesak 7) chipor ilon 8) echkiemar A) 1,3,4,7 B) 2,5,7,8 C)1,2,4,5 D) 3,6,7,8 46. Qaysi hayvonlarga ichki urug`lanish xos ? 1) akula 2) yashil baqa 3) timsox 4) manta 5) okun 6) povituxa 7) qurbaqa 8) dengiz tulkisi 9) toshbaqa 10) triton A) 1,3,5,8,9 B) 2,4,6,7,10 C) 1,3,4,8,9 D)2,5,6,7,10 47. Chuchuk suvda yashovchi toshbaqaning dengiz toshbaqasidan farqi ? tili yo`g`on va go`shtdor barmoqlar orasida suzgich parda mavjud bo`yin va dum umurtqalari harakatchan birikkan tishlari bo`lmaydi 48. Toshbaqalar kosasi qaysi suyaklar bilan bog`langan ? ost kosa ust kosa bilan harakatsiz birikkan qovurg`alar, umurtqalar, o`mrov suyaklari bilan teri orqali o`mrov suyaklari bilan 49. Toshbaqalarning tishlari qanday tuzilgan ? 1 xilda qoziq va oziq tishlar faqat oziq tishlardan iborat tishlari rivojlanmagan shoxsimon plastinkalar bilan qoplangan 50. Toshbaqalarning qaysi umurtqalari o`zaro harakatsiz birikkan ? bo`yin dum va bo`yin bel, bo`yin ko`krak, bel, dumg`aza umurtqalari orqa kosasi bilan birikkan 51. Qaysi toshbaqalarning oyoqlari eshkak vazifasini bajaradi ? A) chuchuk suv salamandrasi B) cho`l toshbaqasi C) dengiz toshbaqasi D) botqoq toshbaqasi 52. Botqoqlik toshbaqasi nima bilan oziqlanadi ? A) qamish va g`umay bilan B) suv o`tlari bilan C) umurtqasiz hayvonlar bilan D) dafniya, siklop 53. Suyak kosasi bo`lmaydigan toshbaqa qayerlarda yashaydi ? A) Janubiy Yevropa dengizlarida B) Tinch okeani dengizlarida C) Atlantika okeani dengizlarida D) uzoq Sharq yerlarida 54. Toshbaqalarning qaysi sezgi organlari kuchli rivojlangan ? A) ko`zi, burni B) qulog`i C) ta`m bilish D) hid bilish, ko`rish 55. Cho'l va adirlarda (1), Yevropaning janubida (2), Uzoq Sharq suv havzalarida (3), tropik dengizlarda (4) uchraydigan toshbaqalarni belgilang a) O'rta Osiyo toshbaqasi b) botqoq toshbaqasi c) terili toshbaqa d) dengiz toshbaqasi A) 1-a, 2-b, 3-c, 4-d B) 1-a, 2-d, 3-c, 4-b C) 1-a, 2-b, 3-d, 4-c D) 1-a, 2-c, 3-b, 4-d 56. Toshbaqaning qalqoni qaysi suyaklar bilan tutashgan ? a) qovurg'alar b) umurtqalar c) o'mrov d) yelka e) bosh A) a, b, c B) a, d, e C) b, c, e D) a, b, c, d, e 57. Tili yo'g'on, go'shtdor, tishlari yo'q, jag'lari shoxsimon plastinkalar bilan qoplangan. Ko'rish va hid bilish organlari yaxshi rivojlangan. Qaysi hayvonga xos belgilar keltirilgan ? A) timsoh B) qushlar C) gekkon D) toshbaqalar 58. Timsohlar terisi nima bilan qoplangan ? A) xitin bilan B) tog`ay to`qima bilan C) tangachalar bilan D) juda qalin qalqonlar bilan 59. Timsohlarning ko`zi va burni boshining qaysi qismida joylashgan ? A) boshining ustida B) boshining 2 yonida C) boshining ustida maxsus bo`rtmachalarda D) yuqori jag`ida 60. Timsohlar boshqa sudralib yuruvchilardan qanday farqlanadi ? A) tuzilishi B) yirikligi C) o`pkasi D) yuragining tuzilishi 61. Timsohlar qaysi mamlakatlarda alohida hovuzlarda ko`paytiriladi ? A) Kubada B) uzoq Sharqda C) Germaniyada D) Angliyada 62. Quyida berilgan timsohlar bilan ular tarqalgan joylarni juftlab belgilang. a) nil timsohi b) alligator c) gavial 1) Amerika 2) Hindiston 3) Afrika A) l-c,2-b,3-a B) 1-a, 2-c, 3-b C) 1-b, 2-c, 3-a D) 1-b, 2-a, 3-c 63. Quyidagi hayvonlarning qaysi birlari tanasida aralash qon oqadi ? 1) ko`l baqasi 2) cho`rtan baliq 3) itbaliq 4) kvaksha 5) taroqli triton 6) bo`z echkiemar 7) kalxat 8) zubr 9) sayg`oq 10) xumbosh 11) kapcha ilon 12) cho`l toshbaqasi A) 1,4,5,6,11,12 B) 2,3,5,6,11,12 C) 1,4,6,8,9,10 D) 3,4,6,7,8,11 64. Embrionning tuxumda uzoqroq rivojlanishiga sabab nima ? A) sariqlikning ko'p bo'lishi B) qalin qobiq C) nafas yo'llarining mavjudligi D) po'choqning mavjudligi 65. Pastka va yuqori jag`lari paylar yordamida harakatchan birikmagan hayvonlar ? 1) kapcha (kobra) 2) sariq ilon 3) qalqontumshuq 4) bo`g`ma qum ilon 5) gekkon 6) urchuqsimon kaltakesak 7) chipor ilon 8) echkiemar A) 1,3,4,7 B) 2,5,6,8 C) 1,2,4,5 D) 3,6,7,8
Yüklə 249,44 Kb. Dostları ilə paylaş:
|