hadya, gulchambar, meva va idishlar ko‘targan ayollar va erkaklar tasvirlangan. Bu frizlar ishlanish uslubi va kompozitsiyasi jihatidan Shimoliy Hindiston haykaltaroshligiga juda o ‘xshab ketadi. Bu I-II asrlarda Budda dinining 0 ‘rta Osiyoga kirib kelishi va tarqalishi bilan bog‘lanadi. 1938-yilda Ayritomda I-II asrlarga oid budda dini ibodatxonasi ham topildi. U yerda maxsus hujralar, budda haykallari ham bo‘lgan. Bu haykallarning ishlanish prinsiplari Hindistonda yaratilgan kanonlarga asoslangan. «Zurmalaqal’a» deb nom oigan me’morlik qoldig'i shu o‘rinda muhimdir. Minoraning qozon shaklidagi tepa va silindr shaklidagi asosiy ustun qismi chegarasi kamiz bilan ajratilgan. Minoraning tagi oq, tepadagi yarim aylana shaklidagi qismi qizil tosh 91
www.ziyouz.com kutubxonasi
plitalari bilan, asosiy ustun qismi esa pishiq g‘isht bilan pardozlangan boMishi ehtimoli bor. Dalvarzintepa - Surxondaryo viloyatidagi Dalvarzin qishlog‘ining chekica qismida joylashgan turar-joy xarobasi hisoblanib, u 1952-yilda aniqlangan. Yer osti qaziiganda u yerdan bronza quyish ustaxonasi, tosh yotqizilgan ko‘chalar, g‘alla omborxonaiari, turli uy jihozlari, sopol buyumlar, naqshli idishlar va odam haykallari topilgan. Topilmalar ichida ganchdan yasalgan ayol boshi eramizning II asrida yaratilgan, deb taxmin qilinadi. Dalvarzintepada qadimda qishloq xo‘jaligi, metall bilan ishlash, tasviriy va amaliy san’at ham rivojlangan. Bolaliktepa - Termiz yaqinida topilgan yodgorlik. Hashamatli saroy devorlarining to'rttala tomonida odamlaming o‘tirgan holatdagi ko'rinishlari aks ettirilgan. Gilamchalarga o ‘xshash to‘shamchalar ustida
