S. M. Turobjonov, M. M. Niyazova

4.5 . Gazlarni h o‘l changtutgichlarda tozalash
Boshqa tozalash apparatlariga nisbatan ho‘llash usuli bilan tozalovchi 
qurilmalar bir necha afzallik va kamchilik tomonlariga egadir.
Afzalligi:
1) usulning arzonligi va yuqori samaradorligi;
2) 0.1 mkm gacha o‘lchamli zarrachalami ushlab qolish;
3) yuqori nam lik va tem p eratu rad a yonuvchan, portlovchi 
zarrachalami tozalash imkoniga egaligi;
89

---

4) chang bilan bir vaqtda zaharli gazlarni ham ushlab qola olishi.
Kamchiligi:
1) ushlab qolingan chang quyqa (shlam) shaklida hosil bo‘lganligi 
tufayli uni suvdan ajratib olish uchun sarflaming oshishi;
2) chang bilan suyuqlik aralashmalari olib chiqib ketilishi hisobiga 
mo‘rilarda o'tirib qolishi;
3)agressiv gazlar bor bo‘lgan hollarda jihozlarni antikorrizion 
qoplam bilan himoyalash zarurligi.
Yuvuvchi suyuqlik sifatida ko‘pincha suv ishlatiladi. Kontaktlanish 
yuzasining turiga binoan bu jihozlar 8 turga bo'linadi.
1)tekis yuzali gaz yuvgichlar;
2) nasadkali skrubberlar;
3)tarelkali (barbotajli) va ko'pikli;
4) qo‘zg‘aluvchan nasadkali;
5)urilishi inersiyali (rotatsion);
6) markazdan qochma kuch asosida (gidraksion);
7) mexanik gaz yuvgichlar;
8)yuqori tezlikli gaz yuvgichlar (venturli skrubberi, ejentorli 
skrubberlar).
Shuningdek, sarflanadigan energiyasiga muvofiq ular quyidagi 
turlarga bo‘linadi.
1. Past bosimli (gidravlik qarshilik AP<1.5kPa). Bularga forsunkali 
(purkagichli) skrubberlar, gidrotsiklonlar va boshqa apparatlar kiradi.
2. 0 ‘rtacha bosimli jihozlar (AP=1.5-^3.0kPa). Bularga dinamik 
skrubberlar, urilish inersion gaz yuvgichlar va ejektorli jihozlar kiradi.
Tozalangan
▼
 
22-rasm. Skrubberlar. 
a) tekis forsunkali:
l-qobiq; 2-forsunkalar (purkagichlar); b) ко ‘ndalang