Патофизиология фани, услублари

Fanning maqsad va vazifalari

Tibbiyotning turli muammolarini anglash, masalalarini hal etish va savollariga davrning o‘ziga xos fan – texnika yutuqlari asosida zamonaviy nuqtai nazardan javob berish kabi vazifalarini o‘z ichiga olgan patologiya fani muhim fanlar qatoriga kiradi. Chunki ayrim yoki mahsus fanlar (biologiya, anatomiya, gistologiya, fizika, kimyo) hamda klinik tibbiyotning turli sohalariga oid adabiyot manbalarini topish, son – sanoqsiz kasalliklarga hos ma’lumotlarni patologiya nuqtai nazaridan bilish, ularni tahlil eta olish, uning asosida eksperimental sharoit (tajriba) da davolash choralarini topib, asoslab berish va h.k. masalalarni hal etish, asosan shu fanning zimmasidadir. Tibbiyot nazariyasi va amaliyotining rivojlanishini, bilim doirasi zamonaviy, talablarga javob bera oladigan mutahassislarni etishtirishda fanning ahamiyati nihoyatda kattadir. Fanning dolzarbligi ham ana shunda.

Kasalliklarning asosida yotuvchi umumiy va xususiy hamda o‘ziga hos mazmunga ega bo‘lgan funksional o‘zgarishlar – patologik jarayonlar va holatlarning kelib chiqishi (“etiologiya”), rivojlanish mexanizmlari, kechishi (“Patogenez”) va sog‘ayish – tiklanish mexanizmlari (“Sanogenez”) ga oid murakkab hodisalarning qonuniyatlari, ularning evolyusion ildizlari, zamonaviy ijtimoiy – ekologik manbalarini va shu kabilarni bilish, albatta har jabhadagi mutaxassis uchun nihoyatda zarur.

Bu fan asosan hayotiy faoliyatning buzilishining kelib chiqishi va rivojlanishi qonuniyatlari va ularning sabablari, tipik shakllari, mexanizmlari, oqibatlari va organizm uchun ahamiyati xaqida umumiy tasavvurlar beradi.

Patologiya kursining birinchi asosiy vazifasi shundan iboratki, talabalar tipik jarayonlarning sabablarini, mexanizmlarini va asosiy ko‘rinishlarini, yallig‘lanish, tromboz, emboliya, o‘smalar, shish, isitma, gipoksiya, moddalar almashinuvi buzilishining asosiy shakllarini, og‘riq, shok va boshqa favqulotdagi ekstremal holatlarni hamda ayrim fiziologik a’zolar tizimlarining tipik buzilishlari haqida bilimga ega bo‘lishlari kerak.

Undan tashqari, talabalar organizm uchun zararli ta’sir qiladigan va himoya – moslashuv patologik jarayonlarning bir – biriga aloqadorligi, va kasallikning xar – xil bosqichlarida o‘zgarib turishlari xaqida tushunchaga ega bo‘lishlari kerak.

Patologiyaning ikkinchi vazifasi shundan iboratki, talabalar asosiy patologik jarayonlarning rivojlanishida farmakologik aralashuvlarning yo‘llari va oqibatlari to‘g‘risida to‘liq ma’lumot berish. Yuqorida ta’kidlagan fikrlar farmatsevtika bilimlarini takomillashtirishning muhim vazifalarini tashkil qiladi.