Samarqand davlat arxitektura qurilish instituti

O’zbekistondagiInternet auditoriya
2010-2016 yillar
Internet foydalanuvchilari soni
Internetning miqyosi
Aholiningumumiysoni
Internetdanfoydalanmaydiganlarsoni
Foydalanuvchilarsoniningyiligao’zgarishi, %
Bir yilda foydalanuvchilar sonining o’zgarishi
Respublikaahilisiningo’sishi, %
2016
15,453,227
51 %
30,300,446
14,847,219
6.1 %
893,596
1.36 %
2015
14,559,632
48.7 %
29,893,488
15,333,856
13.4 %
1,725,485
1.44 %
2014
12,834,147
43.6 %
29,469,913
16,635,766
15.7 %
1,743,403
1.5 %
2013
11,090,744
38.2 %
29,033,361
17,942,617
6.2 %
648,409
1.54 %
2012
10,442,335
36.5 %
28,592,451
18,150,116
22.8 %
1,938,500
1.54 %
2011
8,503,835
30.2 %
28,158,395
19,654,560
53.3 %
2,955,882
1.51 %
2010
5,547,953
20 %
27,739,764
22,191,811
19 %
884,559
1.47 %
13.6. O’zbekiston aqlli qishloq xo’jaligi kontseptsiyasi
Hozirgi raqamli inqilob va ko’pchilik sohalarning raqamli transformatsiyasi davrida insoniyat faoliyatining bacha sohalarida global miqyosda raqamli texnologiyalarning gurkirab rivojlanishi kuzatilmoqda. Bu borada albatta O’zbekiston Respublikasining qishloq ho’jaligi ham chetda qolayotgani yo’q albatta. Misol sifatida bu sohada qaqul qilingan Prezident Farmonlari va Vazirlar Mahkamasi qaqorlarini [1-3] va bu bilan bog’liq bo’lgan bir qancha chora-tadbirlarni ko’rsatishimiz mumkin. Raqamli iqtisodiyot va bu bilan bo’gliq bo’lgan muammo va masalalar bir qancha kitoblarda [4,6] va maqolalarda ham [5,7-8] batafsil yoritilgan. Umuman aytganda, aqlli
Toshkent Moliya instituti
R.H. Ayupov va G.R. Boltaboeva
qishloq ho’jaligini amalga oshirish mumkinmikan? Bu savolga o’ziga hos javob tariqasida hayotdan olingan real misollarni keltirishimiz mumkin: Oklend shaxridagi DJI Ferntech kompaniyasi muhandislari DJI Mavic 2 Enterprise deb nomlangan standart dronga itga o’xshab xuradigan ovoz chiqargich o’rnatishdi va unda tovush chiqarish funktsiyasini tadbiq etdilar. Mahalliy fermerlar raqamli texnologiyaning bu yangiligini darhol qabul qildilar va uni ishga tushirdilar va bu butun internetda katta shov-shuvga sabab bo’ldi. Quyidagi tasvirni faraz qilib ko’ring: sigirlar podasi tinchgina o’tlab turgan edi, birdan yoqoridan uchib kelgan drondan itlarning xurishi eshililib qolindi. Buni eshitgan sigirlar darhol o’zlarini chetga ola boshladilar va yo’nalishlarni fermer ixtiyoriga ko’ra o’zgartiradilar. Fermer esa uyida kofe ichib o’tirgan xolda uchuvchisiz qurilma, ya’ni, dron yordamida podani boshqaradi va sigirlarni kerakli joyga yoki o’tloqqa yo’naltiradi. Ko’pchilik rivojlangan mamalakatlar qishloq xo’jaligida aniq geopozitsiyalashish, qishloq xo’jalik texnikasi parkining kompleks boshqariluvi va raqamli texnologiyalardan foydalangan xolda yer resurslaridan kompleks foydalanish tarmoq standartlariga aylana boshlayapti. Ammo qishloq xo’jaligini tarmoqlararo o’rganish agrosanoatda raqamli inqilobga xali ancha muddat borligini ko’rsatmoqda. Ushbu maqolada raqamli agrotexnika rivojlanishiga turtki berish ma’nosida O’zbekiston Respublikasi agrotexnologiyasini rivojlantirish rejalariga tayangan xolda, raqamli qishloq xo’jalik jarayonlarining asosiy ko’rsatgichlari va rivojlanish yo’nalishlari baholi-qudrat yoritilgan. Bu yerda raqamli qishloq xo’jalik texnologiyalari AgTech yordamida o’simliklarning rivojlanishini nazorat qilish va boshqarish bo’yicha takliflar hamda ekologik jihatdan havfsiz robotlashtirilgan raqamli texnologiyalardan foydalanishning ahamiyati va uning ta’siri ko’rib chiqilgan. Bunday texnologiyalar iqtisodiy jihatdan to’la boshqarila olinadigan, ekologiyaga zarar yetkazmaydigan va ob-havo sharoitlairga bog’liq bo’lmagan xolda qishloq xo’jalik mahsulotlarini yetishtirish imkonini beradi. Undan tashqari, maqolada uchuvchisiz boshqariladigan apparatlar (dronlar) dan va raqamli texnologiyalarning dasturiy-texnik vositalaridan foydalangan xolda texnik vositalarni aniq navigatsiya qilish hamda qishloq xo’jalik jarayonlarini maqsadga