Samarqand davlat arxitektura-qurilish

tizimi” deb yuritiladi. Bu tizimni yaratish uchun bir qator tamoyillar ishlab chiqilgan - axborotli
texnologiyani yaratish tamoyillarini umumiy xolda to’rt qismga ajratish mumkin:
§ Iqtisodiy- tashkiliy tamoyillar
§ Texnikaviy tamoyillar.
§ Iqtisodiy tamoyillar.
§ Ijtimoiy tamoyillar.
Yuqorida keltirilgan qismlar ichida iqtisodiy-tashkiliy tamoyillar asosiy o’rinni egallaydi va
bu qism tarkibiga quyidagi tamoyillarni kiritish mumkin:
1.
Tizimli yondashish.
2.
Uzluksiz rivojlanish.
3.
Yagona raxbarlik.
4.
Yangi masalalarni yechish.
5.
Uzaro alokadorlik.
6.
Ma’lumotlardan kup marta foydalanish.
1.2. Axborot texnologiyalari va ularning turlari
Ma’lumki, turli texnologiyalarni moddiy zaxiralarga qo’llay borib, turli mahsulotlarni olish
mumkin. Mahsulotlarni ishlab chiqarish uchun texnologiya komponentlari
Moddiy
Axborot
Xom-ashyo va materiallarni 
tayyorlash Ma’lumotlar yoki boshlang’ich axborotni
yig’ish
Moddiy mahsulotni ishlab chiqarish
Ma’lumotlarni qayta ishlash va sernatija axborot
olish
Ishlab chiqarilgan mahsulotlarni
iste’molchilarga sotish
Sernatija axborotni uning asosida qarorlar qabul
qilish uchun foydalanuvchiga uzatish
Axborot texnologiyalari jamiyat axborot zaxiralaridan foydalanishning eng muhim
jarayonlaridan biridir.
3-rasm. Axborot texnologiyasi moddiy zaxiralarni qayta ishlash
texnologiyasi analogi sifatida

---

Hozirgi paytga kelib, u bir necha evolyutsion bosqichlarni bosib o’tdi, ulardan har birining
almashinuvi asosan fan-texnika rivojlanishi, axborotni qayta ishlashning yangi texnik vositalari
paydo bo’lishi bilan belgilanadi. Hozirgi jamiyatda axborotni qayta ishlash texnologiyalarining
asosiy texnik vositasi bo’lib shaxsiy kompyuter xizmat qilyapti, u texnologik jarayonlar
konsepsiyasini ko’rish va undan foydalanishga ham, sernatija axborot tizimiga ham muhim ta’sir
ko’rsatadi. Shaxsiy kompyuterning axborot sohasiga tadbiq etilishi va aloqaning
telekommunikatsiya vositalarida qo’lla-nilishi axborot texnologiyalari rivojlanishida, buning
natijasida «yangi», «kompyuterli», yoki «zamonaviy» sinonimlaridan birini qo’shish hisobiga
nomining o’zgarishida yangi bosqichni belgilab berdi.
4-rasmda ajratib ko’rsatilgan narsa malum ma’noda shartlidir, chunki bu ZATlardan ko’pi
axborotning boshqa turlarini ham qo’llab-quvvatlashga imkon beradi. Jumladan, matnli
prosessorlarda sodda hisob-kitoblarni bajarish imkoniyati ko’zda tutilgan, jadvalli prosessorlar
nafaqat raqamli, balki matnli axborotni ham qayta ishlashi mumkin, shuningdek grafika
generasiyasining maxsus apparatiga ega. Biroq har bitta bunday texnologiyalar bari bir ko’p
jihatdan muayyan turdagi axborotni qayta ishlashga mo’ljallangan.