Samarqand davlat tibbiyot universiteti buxoro davlat tibbiyot instituti
Yüklə 3,83 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Yurak ishemik kasalligini jarrohlik usulida davolash.
- O`quv qo`llanma
|
Gospital xirurgiyasi
107 Sahifa 46 – rasm. Toj tomirlar angioplastikasi Angioplastika muvaffaqiyatli chiqqanda taxminan 80% bemorlarda stenokardiya xurujlari yo’qoladi yoki bir muncha kamayadi, 90% dan ko’p bemorlarda jismoniy harakatlarga moyillik paydo bo’ladi, miokardning qisqarish qobiliyati yaxshilanadi. Yurak ishemik kasalligini jarrohlik usulida davolash. Yurak ishemik kasalligining patogenetik asosi miokardning kislorodga extiyoji bilan uning arterial qon bilan toj arteriyalar bo’ylab tushishi o’rtasida disbalans ekanligini hisobga olib, uni jarrohlik usulida davolash, avvalo yurak mushagining qon bilan ta’minlanishini yaxshilashga qaratilishi lozim. Yurak ishemik kasalligida jarrohlik usulida ikkita asosiy guruhini tafovut qilish mumkin: 1) miokardning bilvosita vaskulyarizatsiyasini yaxshilash; 2) miokardning bevosita vaskulyarizatsiyasini yaxshilash. Birinchi guruhga perikard va epikard o’rtasida bitishmalar hosil bo’lishiga qaratilgan amaliyotlarni kiritish mumkin. Shu maqsadda epikardni skarifikatsiya qilish yoki kardioperikardiopeksiya (perikard bo’shlig’iga talkni purkash) o’tkazish taklif kilingan edi. Miokardni revaskulyarizatsiya qilish uchun to’qima transplantatlaridan foydalanish amaliyotlari: epikardga charvini, o’pka to’qimasini, ko’krak mushagini, mediastinal yog’ni, teri laxtagini, ingichka ichak bo’lakchasini tikib O`quv qo`llanma 108 Sahifa qo’yish shunday amaliyotlar guruhiga kiradi. Bundan tashkari, miokardni bilvosita revaskulyarizatsiya qilish maqsadida ichki ko’krak arteriyalarini bog’lash, toj sinusini arterializatsiya qilish, ichki ko’krak arteriyasini miokard bag’riga implantatsiya qilish bajarilgan. Biroq miokardni bilvosita revaskulyarizatsiya qilishga qaratilgan hamma amaliyotlar o’zini oqlay olmadi, ularning ko’pchiligi kam ta’sirchan yoki umuman foydasiz bo’lib chiqdi, shu sababli ulardan hamma joyda voz kechildi. Miokardni to’g’ridan-to’g’ri revaskulyarizatsiya qiladigan operatsiyalarning ikkinchi guruhi g’oyat ta’sirchanligi bilan ajralib turadi va butun dunyoda yurakning ishemiyasi bo’lgan bemorlarni davolashda tobora ko’p qo’llanilib kelinmoqda. Birinchi marta 1962 yilda D. Sabiston tomonidan bajarilgan aortokoronar shuntlash amaliyoti keng tarqalgan amaliyot bo’lib, bunda ateroskleroz bilan zararlangan va toraygan qismni chetlab o’tib, aorta bilan koronar tomir o’rtasida shunt vujudga keltirishdan iborat. 1964 yilda birinchi marta V.I. Kolesov bajargan mammarokoronar anastomoz miokardni bevosita revaskulyarizatsiya qilishning ta’sirchan usuli hisoblanadi. Operatsiyalarning bu guruhiga birinchi marta 1957 yilda S. Bailey bajargan va keyinchalik autovenoz va autoperikardial plastika bilan to’ldirilgan koronar arteriyadan endarterektomiyani kiritish mumkin. Biroq bu operatsiya natijalari qoniqarsiz va o’lim darajasi yuqori ekanligidan hozirgi vaqtda amalda qo’llanilmaydi. Koronar arteriyadan endarterektomiya aortokoronar shuntlash bilan birga bajariladi. Koronar etishmovchilikda miokardning xirurgik revaskulyarizatsiyasining turli usullarini prof. V.I. Burakovskiy, V.S. Rabotnikov va B.V. Shabalkinlar faol ishlab chiqqanlar va bu usullar bugungi kunda keng qo’llanilmoqda. Hozirgi vaqtda ko’pgina mualliflar dori-darmonlar bilan davolashga rezistent yoki berilmaydigan tinch turgandagi va zo’riqish vaqtidagi stenokardiyani, aortokoronar shuntlash operatsiyasini o’tkazishga ko’rsatma deb hisoblamoqdalar. Koronarografiya ma’lumotlari bo’yicha toj arteriyalarining zararlanishi xirurgik davolashga ko’rsatma hisoblanadi. Miokardning qisqarish faoliyatini baholashga katta ahamiyat beriladi. Aortokoronar yoki mammarokoronar shuntlash amaliyotlari harakatsiz yurakda sun’iy qon aylanishi va bemor tana harorati 28-30°S gacha pasaytirilgan sharoitlarda bajariladi. |