Samarqand iqtisodiyot va servis instituti r. S. Amriddinova, N. E. Ibadullayev, G. R. Tursunova, O. I. Tuxliyev

Yot jismlar tushganda birinchi tibbiy yordam 
 
Yotjismlarnafasyo‘llarigatushgandagidquyidagilarnibajarishilozim: 

---

293 

jabrlanuvchidan bir necha marta yo‘tal harakatlarini bajarishni so‘rash; 

jabrlanuvchining qorni bilan yotqizib yoki o‘tirgan va boshi egik holatda 
kaft bilan ko‘raklar orasiga 3-5 marta qisqa turtkilar berish; 

jabrlanuvchining orqasidan o‘tib, qo‘llarni uning xanjarsimon o‘sig‘i va 
kindik oralig‘ida qo‘llarni zanjir qilib ushlab 3-5 marta qorin sohasini tez-tez bosib 
olish. 
Agardayotjismlarko‘zgatushgandako‘znisuvoqimidayuvish 
kerak. 
Bundasuvoqiminingyo‘nalishiko‘znitashqiburchagi 
(chakka)danichkiburchagi 
(burun) gayo‘naltirilishishart. Ko‘zniishqalashqat’iyanmanetiladi. 
Og‘irjarohatlarda
ko‘zgasterilboylamaqo‘yib, 
jabrlanuvchini 
zudlikbilantibbiymuassasagayetkazishzarur bo‘ladi. 
Yumshoqto‘qimalargayotjismlartushganida
(teriostiga, tirnoqqavah.k.) gid 
quyidagilarnibajarishlozim: 

yot jismni olishga ishonchi komil bo‘lsagina olib tashlash; 

yot jism tushgan joyni yod bilan ishlov berish; 

sterilboylamqo‘yish. 

---

294 
 
Zaharlanishlarda birinchi tibbiy yordam 
 
Gazlardanzaharlangan(atsetilen, 
isgazi, 
benzinparlarivah.k.) 
insonlardaboshog‘rig‘i, 
chakkalaridakuchliog‘riq, 
quloqlarishang‘illashi, 
umumiyholsizlik, boshaylanishi, uyquchanlik, og‘irholatlardaqo‘zg‘aluvchanlik, 
nafasolishningbuzilishi, ko‘z qorachiqlariningkengayishikuzatiladi. 
Turli 
zaharlanishlarda 
tibbiyyordamko‘rsatayotgangidquyidagilarnibajarishilozim: 

gaz zonasidan jabrlanuvchini olib chiqish; 

kiyimlarini yechib toza havo kelishini ta’minlash; 

jabrlanuvchining oyog‘ini osmonga qilib yotqizib qo‘yish (gaz isidan 
zaharlanishda faqat gorizontal holatda yotqizish); 

jabrlanuvchini odeyalo, kiyimlar bilan yopintirish; 

novshadil spirtiga namlangan salfetka yoki paxtani jabrlanuvchining 
burniga yaqinlashtirish; 

ko‘p miqdorda suyuqlik ichirish; 

nafas olish jarayoni to‘xtaganda sun’iy nafas berishtadbirini o‘tkazish; 

zudlik bilan yuqori saviyali tibbiy yordam beradigan mutaxassisini 
chaqirish.