Sana: Sinf: Mavzu: til-ijtimoiy hodisa darsning maqsadi

I.Tashkiliy qism:
A) Sinf xonasini tozaligiga e’ribor berish;
B) O’quvchilar bilan salomlashish.
C) O’quvchilarning darsga tayyorgarligini teshirish.
D) O’quvchilarni darsga jalb qilish va davomatni anilash;
E) O’quvchilarga o’tilgan mavzular yuzasidan savollar berish;
II.To’garak haqida ma’lumot berish
III.Darsning jihozi: tillar shajarasi surati.
Darsning rejasi:
1. So’z, til va milliy til tushunchalari.
2. Dunyo tillari haqida ma'lumot.
Ushbubirinchi dars orqali o’quvchilar tilning mo’jizali olamiga ilk qadam tashlaydilar, tilning inson hayotidagi o’rni, ahamiyatini anglaydilar. Avvalo, mavzuning nomlanishiga e'tibor qaratiladi.
Har bir fan maktabda kirish darsi bilan boshlanadi. Buning sababi aynan ona tili darsida izohlansa, ayni muddao bo’ladi.
Siz yangi bir joyga borsangiz yoki yangi bir hi no, xonaga kirsangiz, eng avval bu yerga diqqat bilan qarab, o’rganib chiqasiz, shu joy muhitiga moslashasiz, u bilan tanishasiz. Demak, kirish ilk tanishish, moslashishdan iborat. Bizning ilk tanishuv darsimiz esa tilning ijtimoiy hodisa ekanligi haqida.
Shu kabi kirish so’zi bilan dars boshlangach, mavzuning ostida berilgan.Ikkita topshiriq bo’yicha qisqa suhbat o’tkaziladi. U so’z, til, muomala,milliy til va millat tushunchalari doirasida bo’ladi.Suhbat topshiriqlardan keyin berilgan mavzuga aloqador maqola mazmuniga ulanib ketishi lozim. O’quvchilarning diqqatini asosiy nuqtaga qaratish uchun birin-ketin mulohaza uyg'otish maqsadida quyidagi ikki savol bilan murojaat qilish mumkin.
1. Til o’zi nima? Siz uni qanday tushuntirasiz? Bunda til kishilar orasida aloqa vositasi ekanligi oydinlashishi kerak.
2. «ljtimoiy hodisa» birikmasini qanday tushunasiz?
Tajriba shuni ko’rsatadiki, 5-sinf, hatto yuqori sinf o’quvchilari ham ijtimoiy so’zining ma'nosini tushunmaydilar, tushunsa ham sharhlay olmaydilar.
Shuning uchun insonlar o’rtasidagi munosabat, inson bilan bog'liq har qanday voqelikning ijtimoiy hodisa ekanligini soddatil bilan tushuntirish lozim. Bu tushunchalar dars oxirida berilgan uchta savol bilan mustahkamlanadi. Shu o’rinda barcha bolalarga tanish «Maugli» multfilmini eslatish o’rinli bo’ladi.
Qolgan barcha mashqlar ma'rifiy ahamiyatga ega bo’lib, suhbat munozara shaklida bajariladi. Bu darsdagi suhbatlar asnosida o’qituvchi sinfdagi o’quvchilar bilan tanishadi, ularning nutqi, fikrni dalillash malakalari haqida ilk ma'lumot oladi. Shu jihatdan ham bu dars o’qituvchi uchun ahamiyatlidir.
Bu darsda baholash o’qituvchining og'zaki rag'batlantirishi shaklida bo’lishi mumkin. Faol qatnashgan, og'zaki nutqi ravon o’quvchilarga alohida e'tibor berilishi ham o’ziga xos baholashdir. Uyga vazifa sifatida darsda ulgura olinmagan bitta yoki ikkita mashq beriladi. O. Husanovning«Tog'da o’sgan bola»qissasini topib o’qish tavsiya qilinadi.