Sanoat korxonalarida innovatsion faoliyat samaradorligini oshirish mexanizmi

 
1-rasm. O‘zbekistonda korxonalarning innovatsion faoliyati bilan bog‘liq 
ko‘rsatkichlar tahlili 
 
Ushbu holat bevosita korxonalarda innovatsion loyihalarni amaliyotga 
tatbiq etish bo‘yicha boshqaruv amaliyotining birmuncha takomillashganligidan 
dalolat beradi. Ammo korxonalar innovatsion boshqaruvining rivojlanganlik 
darajasi xalqaro talablarga to‘liq mos kelmaydi. 
Sanoat korxonalarida mahsulot ishlab chiqarish, korxonaning 
innovatsion boshqaruvi samaradorligi ko‘rsatkichlari ta’sirida o‘zgarishi 
mumkin bo‘ladi. Ya’ni sanoat korxonasida innovatsion boshqaruv to‘g‘ri 
tashkil etilgan bo‘lib, mahsulot ishlab chiqarish jarayonlari texnik va 
yexnologik jihatdan zamon talablariga qanchalik mos bo‘lgani sari ishlab 
chiqarish hajmi shunchalik yuqori sur’atda ortadi. 
Asosiy e’tiborni mamlakatimizda sanoat korxonalarining innovatsion 
boshqaruvi mexanizmini rivojlantirishni rag‘batlantirishga qaratilgan davlat 
dasturlarini ishlab chiqishga qaratish maqsadga muvofiq. Bunda hududiy tamoyil 
asosida sanoat korxonalarini innovatsion rivojlantirish yo‘liga o‘tkazish zarur. 
Shuningdek, viloyatlar kesimida ishlab chiqarilayotgan sanoat mahsulotlarini 
ishlab chiqarish jarayonlarini innovatsion rivojlanish yo‘liga o‘tkazish, ularni 
global darajadagi raqobatbardoshlik indeksi ko‘rsatkichlarini muntazam ravishda 
takomillashtirish imkoniyati vujudga keladi. 
Sanoat korxonalarini innovatsion rivojlantirish va uning 
raqobatbardoshligini oshirishning taraqqiy etgan mamlakatlar amaliyoti tahlili 
ko‘rsatishicha, ushbu mamlakatlarda bozor mexanizmining amal qilishida 
davlat va xususiy sheriklik tamoyiliga ustuvorlik qaratilgan hisoblanadi. 
5,0
4,3
3,7
15,0
4,0
3,5
3,4
11,7
3,0
3,0
10,0
2,2
2,5
2,4
2,0
2,0
7,0
1,8
1,7
1,9
5,0
6,1
5,0
1,0
2,5
3,6
4,2
4,5
4,1
4,0
1,9
0,0
1,0
1,5
0,0
2008 y 2009 y 2010 y 2011 y 2012 y 2013 y 2014 y 2015 y 2016 y 2017 y 2018y 2019y 2020 y
Innovatsion faoliyat bilan shug‘ullanuvchi har bir korxonaga to‘g‘ri keluvchi o‘rtacha innovatsion loyihalar 
soni, birlik

---

Научные исследования и инновации в индустрии 4.0 
I-
Республиканская научно-техническая конференция 
(Ташкент, 13-15 марта 2022 года) 
49 
Sanoat korxonalarining innovatsion faoliyati, ularning rivojlanishidagi 
mavjud muammolarini monitoring qilish hududiy innovatsion sanoat 
markazlari tomonidan amalga oshiriladi. Shuningdek, sanoat korxonalarining 
uzoq muddatli davr uchun mo‘ljallangan innovatsion rivojlanish dasturlari va 
ularni amalga oshirish bo‘yicha chora-tadbirlari hududiy sanoat korxonalarini 
rivojlantirish markazlari tomonidan o‘rganilib, ularni moliyalashtirish va tegishli 
imtiyozlardan foydalanish bo‘yicha amaliy yordam ko‘rsatiladi. 
Korxonaning innovatsion boshqaruvi samaradorligiga doimiy ravishda 
ichki va tashqi omillar o‘z ta’sirini ko‘rsatib turadi. Zamonaviy iqtisodiy 
munosabatlar tizimida ichki omillar qatoriga tadbirkorlik qobiliyati, korxona 
personali, kommunikatsiya samaradorligi, korxonaning tashkiliy tuzilishi, 
innovatsion faoliyatning bozorga yo‘naltirilganligi va innovatsiyalar uchun 
resurslarning yetarlilik darajasi kabi omillar kiradi. Korxonaning innovatsion 
boshqaruvi samaradorligiga ta’sir ko‘rsatuvchi tashqi omillarga esa 
mamlakatda maslahat va konsalting xizmatlari, moliyaviy yordam, innovatsion 
faoliyatni rag‘batlantirish va qonunchilik kabi omillar inobatga olinishi zarur.