Sanoat korxonalarida ishlab chiqarishni tashkil etish

Ta’mirlash ishlari mehnat sig ‘imi normativi.

Jihoz Turi	Ta’mirlash ishlari turlari	Vaqt sarfi, soat
		Yuvish	Aniqlikka tekshirish	Kapital ta’mirlashdan oldin-gi kuzatish	Kuzatish	Kichik ta’mirlash	O ‘rta ta’mirlash	Kapital ta’milash
Metall qirqish, yog ‘ochga ishlov berish, maishiy texnikani ta’mirlash,kimyoviy tozalash.	Slesarlik, stanok, boshqa (payvandlash, bo ‘yash). Jami	0,35 - - 0,35	0,4 - - 0,4	1 0,1 - 1,1	0,75 0,1 - 0,85	4 2 0,1 6,1	16 7 0,5 23,5	23 10 2 35
Tikuvchilik	Slesarlik, stanok, boshqa Jami	- - - -	- - - -	- - - -	0,4 0,1 - 0,5	- - - -	7 3 0,5 10,5	10 4 1 15
Elektrotexnik	Elektroslesarlik, Stanok, Boshqa Jami	- - - -	- - - -	- - - -	- - - -	1 0,2 - 1,2	5 1 1 7	11 2 2 15

Har bir ta’mirlash murakkabligi birligi uchun jihozlarni ta’mirlashda turish vaqti aniqlanadi.

8.2 - jadval
Jihozlarni ta’mirlashda turish vaqti normativlari.

Ta’mirlash ishlari turi	Ta’mirlash birligini (ruxsat etilgan) ta’mirlashda turish vaqti
	1 smenada	2 smenada	3 smenada
Jihozlarning mexanik qismini ta’mirlashda
Kuzatish	2,4	1,2	1
Kichik ta’mirlash	6	3,4	2,4
O ‘rta ta’mirlash	14,4	8	6
Kapital ta’mirlash	2,4	13	10
Jihozning elektrotexnik qismini ta’mirlashda
Kuzatish	-	-	-
Kichik ta’mirlash	3	1,7	1,2
O ‘rta ta’mirlash	15	8,2	6,2
Kapital ta’mirlash	24	13	10

Jihozni ta’mirlash ishlari hajmini rejalashtirishda jihozni ta’mirlash yillik rejasini tuzishdan oldin jihozni hisobga olish bilan bog ‘liq barcha hujjatlar tartibga solinishi lozim.

Ta’mirlash ishlarini rejalashtirish tartibi quyidagicha:
-ROT tizimi bo ‘yicha ta’mirlash sikli tizimi, ta’mirlash sikli davomiyligi, ta’mirlashlararo va kuzatishlararo davr davomiyligi, barcha jihoz murakkablik darajasi aniqlanadi;
-ta’mirlash ishlarining umumiy yillik hajmi aniqlanadi;
-ishchilar soni hisoblanadi;
-jihozlarni ta’mirlashda turish vaqti aniqlanadi;
-jihozlarni ta’mirlash reja grafigi tuziladi.
Reja grafikda har bir jihoz turi bo‘yicha ta’mirlash operasiyasi turi aniqlanadi, amalga oshirish oyi, mehnat sig ‘imi, jihozni ta’mirlashda turish vaqti aniqlanadi. Bunda mehnat sig ‘imi suratda, to ‘xtab turish vaqti maxrajda ko‘rsatiladi.
Masalan, M = 97,5/25,5 mehnat sig ‘imi 97,5 soat, ta’mirlashda turli vaqti 25,5 soatga teng bo ‘lgan kichik ta’mirlash o ‘tkazilishini ko ‘rsatadi .
Bir xil ta’mirlash sikliga ega bo ‘lgan jihozlar uchun ta’mirlash ishlari yillik hajmi quyidagi formuladan aniqlanadi.
T_t = [(t_t + t_{o ‘}R_{o ‘} + t_mR_m + t_kR_k)/T_ts + t_oxk] P ^. m
Bu yerda: t_t,t_{o ‘},t_m,t_k – kapital, o ‘rta, joriy ta’mirlashda va kuzatishda bir ta’mirlash birligining mehnat sig ‘imi.
R_{o ‘}, R_m, R_k – joriy,o ‘rta ta’mirlashlar va kuzatishlar soni.
T_ts – ta’mirlash sikli davomiyligi, yil.
P – bir xil ta’mirlash sikli tuzilmasiva davomiyligiga ega bo ‘lgan jihozlarning murakkablik kategoriyasi.
m – jihozlar soni.
Bundan tashqari ta’mirlash ishlari umumiy mehnat sig ‘imi yillik reja grafik asosida slesarlik, stanok va boshqa ishlar jami mehnat sig ‘imlarining yig ‘indisi sifatida ham aniqlanadi.
Ta’mirlovchi ishchilar soni mutaxassisliklar bo‘yicha quyidagi formuladan aniqlanadi:
Slesarlar U_sles = T_um.sles/’_foy ^. K_nb
Stanokchi U_stan = T_um.stan/’_foy ^. K_nb
Boshqa U_boshqa = T_um.boshqa/’_foy ^. K_nb
Jihozlarga xizmat ko‘rstuvchi ishchilar soni bir ishchi xizmat ko‘rsata oladigan ta’mirlash birliklari normativlari bo‘yicha aniqlanadi. Ushbu normativlarga ko‘ra, maishiy jihozlarni ta’mirlash jihozlarga xizmat ko‘rsatishda bir ishchiga mexanik qism bo‘yicha 300 shartli birlik, elektrotexnik qism bo ‘yicha 500 shartli birlik ruhsat etilgan.
Shartli birliklar ushbu guruh jihoz murakkablik kategoriyasini shu jihozlar soniga ko ‘paytirish orqali aniqlanadi. Masalan, 761 sinf tikuv mashinalarining murakkablik kategoriyasi 3,5, mashinalar soni 18 dona. Shartli ta’mirlash birligi quyidagiga teng bo ‘ladi:
R ^. m = 3,5 ^. 18 = 63 shartli ta’mirlash birligi.
Jihozlarni ta’mirlashda turli vaqtlar murakkablik kategoriyasini ta’mirlash birligi uchun to ‘xtab turish normasiga ko ‘paytirish orqali aniqlanadi.
Jihozlarni ta’mirlashda to ‘xtab qolish vaqtini qisqartirish maqsadida bo‘g ‘inli va ketma-ket bo‘g ‘inli usullardan foydalaniladi.
Kapital va o‘rta ta’mirlash davomida jihozlarni modernizatsiya qilish, ya’ni jihozni zamonaviy talablarga javob beradigan qilib takomillashtirishni amalga oshirish ham mumkin.
Ta’mirlash xo‘jaligini takomillashtirishning asosiy yo ‘nalishlari:

• 
  jihozlarni markazlashgan tarzda ta’mirlashni tashkil etish;
  
• 
  tamirlashning ilg ‘or texnologiyasi va usullarini qo‘llash;
  
• 
  mehnatga haq to‘lash va rag ‘batlantirishni takomillashtirish;
  
• 
  jihozlarni ishlatish va ta’mirlash uchun xarajatlarni aniq hisobga olishni yo ‘lga qo‘yish.