Sanoat korxonalarining barchasida bugungi kunda texnologik jarayonlarning



Yüklə 8,92 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə28/106
tarix18.09.2023
ölçüsü8,92 Mb.
#145144
1   ...   24   25   26   27   28   29   30   31   ...   106
Sanoat korxonalarining barchasida bugungi kunda texnologik jaray

Generatorli datchiklar
dan termoelektrik va pezoelektrik datchiklar haqida 
ma’lumot berib o‘tamiz. 
Termoelektrik datchiklar
kirishdagi issiqlik ta’sirini chiqishda EYuK signaliga 
aylantiradi. Bu datchiklardan amaliyotda eng kо‘p ishlatiladigani – 
termoparalardir. 
Magnitoelektr 
о‘lchash 
mexanizmi 
bilan 
termoelektr 
о‘zgartgichdan-termoparadan 
iborat 
va 
temperaturani 
о‘lchash 
uchun 
mо‘ljallangan asbob termoelektrik pirometr deyiladi. 
Termopara ikki jinsli о‘tkazgichlardan (termoelektroddan) tuzilgan bо‘lib, 
ularning bir uchi kavsharlanib, qolgan ikkinchi uchidan esa kuchlanish о‘lchanadi 
(22-rasm). Agar kavsharlangan termoelektrodni nazorat qilinadigan temperatura 
о‘zgaradigan sharoitga joylashtirilganda, bо‘sh kavsharlanmagan uchidagi 
1
t
temperatura ikkinchi uchidagi 
2
t
temperaturadan farq qilsa, termoelektrik effekt 
natijasida termoelektrodlarda qiymati chiqish kuchlanishiga teng bо‘lgan termo 
EYUK hosil bо‘ladi: 
U
chiq 
= Е

= с (t

- t
1
), 
bu yerda c - mutanosiblik koeffisiyenti. 


57 
22-rasm. Termojuft: 23-rasm. Pezoelektrik 
1,2-turli jinsli о‘tkazgichlar. datchik. 
Pezoelektrik datchiklar
pezoeffektga ega bо‘lgan materiallardan (masalan, 
kvars, fosfat ammoniydan) tayyorlangan plastinalar yig‘indisidan tashkil topadi. 
Dielektrikning 
yuza 
qismini 
mexanik 
deformatsiyalanishidan 
(masalan, 
plastinalarga F kuch qо‘yilganda) ularning sirtida elektr zaryadlari paydo bо‘ladi 
(23-rasm). Bunda zaryadlar yig‘indisi kuch miqdorini, uning belgisi esa kuch 
yо‘nalishini bildiradi. Pezoelektrik datchik qoplamalari orasidagi kuchlanish 
quyidagi ifoda bо‘yicha aniqlanadi: 
U
chiq
= (
a
F)/C, 
bu yerda C - datchik va ulovchi simlar sig‘imlarining yig‘indisi; 
a
-mutanosiblik 
koeffitsiyenti. 
Pezoelektrik datchiklar inertsionlik xususiyatiga ega emas. Ular asosan kuch, 
bosim va vibratsiyani о‘lchashda qо‘llaniladi. 

Yüklə 8,92 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   24   25   26   27   28   29   30   31   ...   106




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin