Sayali sadiqova


“Gədik” sözü “Kitabi-Dədə Qorqud” eposunda da yalnız  aşağıdakı cümlədə işlənmişdir:  “Qara polat uz qılıcı  gədik



Yüklə 3,57 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə72/208
tarix25.12.2023
ölçüsü3,57 Mb.
#194908
1   ...   68   69   70   71   72   73   74   75   ...   208
Mohsun N - Sayali S Azerbaycan edebi dili son (2)

“Gədik”
sözü “Kitabi-Dədə Qorqud” eposunda da yalnız 
aşağıdakı cümlədə işlənmişdir: 
“Qara polat uz qılıcı 
gədik
oğ-


139 
lan”
. Təəssüf ki, bu söz dastanın bütün Bakı nəşrlərində “gö-
dək” şəklində verilərək, 
“qısa”, “gödək”
kimi mənalandırılmış-
dır. Məhərrəm Ergin isə bu sözü 
“gədik”
kimi oxuyaraq, onun 
“korlanmış”, “yeyilmiş”, “diş-diş olmuş”
mənalarını qeyd et-
mişdir. Fikrimizcə, mətnin ümumi məzmununa əsasən, “Kitabi-
Dədə Qorqud”dakı bu sözün 
“gödək”
deyil, 
“gədik”
şəklində 
oxunması məqsədəuyğundur. Dastandakı Bəkil oğlu İmranın bo-
yunda olan yuxarıdakı cümlədə kafir oğuz igidinin silahının 
“gödək”
yox, məhz 
“nöqsanlı”
olmasına işarə edərək deyir: 
 
Qara polat uz qılıcı 
gədik
 oğlan, 
Əlindəki sügüsü sınıq oğlan. 
1
 
Bu cümlələrdəki 
“sınıq”
sözünün 
“gödək”
sözü ilə yox, 
“gədik”
sözü ilə səs uyarlığı da göz qabağındadır. Onu da qeyd 
edək ki, “Kitabi-Dədə Qorqud”da 
“gədik”
sözü ilə eyni köklü 
“gədilmiş”
(korlanmış, deşilmiş) və 
“gədilməsün”
(korlanma-
sın, deşilməsin) sözləri də işlənmişdir. 
“Gədilmək”
(korlanmaq, 
deşilmək, diş-diş olmaq) feli “Gülşəni-raz” tərcüməsində də yu-
xarıda da qeyd olunan aşağıdakı beytdə işlənmişdir: 
 
Günəş vəsf eylər ikən ta ŋ a qaldum, 
Gədildim
 ay kibivü ta
ŋa qaldum. 
Onu da qeyd edək ki, 
“gədik”
sözü dilimizin Bakı şivəsin-
də 
“naqis”
mənasında öz varlığını qoruyub saxlamışdır
2


Yüklə 3,57 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   68   69   70   71   72   73   74   75   ...   208




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin