Sayali sadiqova

irkürən...
 
 
Kimsə heç bana bəha yetürməyə, 
Kimsə mənim yüzimə 
irkürməyə.
1
. 
Qeyd edək ki, Suli Fəqihin adı çəkilən əsərinin Bakı nəşrin-
də 
“ergürmək”
sözü, nümunələrdən də göründüyü kimi, 
“irkür-
mək”
şəklində transfoneliterasiya edilmiş və kitabdakı qədim 
1
Hacıyeva Z.
Suli Fəqih. “Yusif və Züleyxa (XIV əsr Azərbaycan yazılı abi-
dəsi. Mətn və leksik oçerk). Bakı, 1991, səh.55 

---

137 
türk sözləri lüğətinə daxil edilməmişdir. Əsərdən verilən ikinci 
nümunədə 
“ergürmək”
lə yanaşı, onun sinonimi olan 
“yetür-
mək”
felinin işlənməsini də qeyd etmək lazımdır. 
 
Eşmə
- səhrada olan dayaz su quyusu: 
Yenə nuş eylə rəhmət çeşməsindən, 
Fərağət ol bu zəhmət 
eşməsindən.
“Eşmək”
(qazımaq, qazıyıb açmaq) felindən düzəlmiş bu 
isim V.Radlovun lüğətində eyni mənada 
“əşmə”
şəklində qeydə 
alınmışdır). Qədim türk mətnlərində və orta əsrlərə aid türk yazı-
lı abidələrində isə bu leksem qeydə alınmamışdır. 
 
Əyig
 
- çöl quşu, çöl göyərçini, qumru: 
Anu ŋ kimi taşı yok, ol çig kibidür, 
İçində taşsız olmaq 
əyig
 kibidür.
Bu söz Mahmud Kaşğarinin lüğətində 
“ıfık”
, “Ət-töhfə”də 
“ayak”
, Qütbün “Xosrov və Şirin” tərcüməsində isə 
“efək”
şək-
lində qeydə alınmışdır. “Kəvamilüt-təbir”də isə bu söz 
“ügeyik”
şəklində yazılmışdır. V.Radlovun lüğətində bu söz üç şəkildədir: 
“ögəik”, “ügeyik”, “üvəyik”
.