ŞƏhla məHƏMMƏd qizi rzayeva leyla zakir qizi əLİyeva

30. Aşağıdakılardan hansı K.Marksın kəşflərindən biridır: 
A) Tarixin materialistcəsinə şərhi 
B) Cəmiyyətin inkişafına obyektiv qanunlarla tənzimlənən 
tələbin tarixi prosesi kimi yanaşması 
C) Bəşər cəmiyyətinin yaranmasının ictimai maddi istehsalla 
şərtlənməsi 
D) İzafi dəyər qanunu 
E)) Bunların hamısı 
31. K.Marks göstərir ki: 
A) Azad rəqabət sərvətin az bir qrupun əlində cəmləşdiyi bir 
şəraitdə, əhalinin əsas kütləsinin dilənçiləşməsi baş verir 

---

172 
B) Böhranlar tələbin həm artıqlığı, həm də çatışmamazlığı 
üzündən baş verir 
C) Əməkhaqqı və mənfəət bir-biri ilə əks proporsional asılı-
lıqda olur 
D) Əməkhaqqının səviyyəsində dəyişmələr mübadilə dəyərinə 
təsir etmir 
E)) İqtisadi qanunlar bəşəriyyətin daimi qanunları deyil, insan-
ların istehsal münasibətlərinin qanunlarıdır 
32. K.Marks göstərir ki: 
A) Azad rəqabət sərvətin az bir qrupun əlində cəmləşdiyi bir 
şəraitdə, əhalinin əsas kütləsinin dilənçiləşməsi baş verir 
B) Böhranlar tələbin həm artıqlığı, həm də çatışmazlığı üzün-
dən baş verir 
C) Əməkhaqqı və mənfəət bir-biri ilə əks proporsional asılı-
lıqda olur 
D) Əməkhaqqının səviyyəsində dəyişmələr mübadilə dəyərinə 
təsir etmir 
E)) İqtisadi münasibətlər sisteminin digəri ilə əvəz olunması 
ictimai iqtisadi inkişafın obyektiv qanunauyğunluğudur 
33. K.Marksın əmək-dəyər nəzəriyyəsi göstərir ki: 
A) Əmtəənin dəyərinin tərkib hissəsi kimi gəlirlərin özü də son 
nəticədə əməklə müəyyən olunur 
B) Əmək təkcə əmtəənin qiymətinin əməkhaqqına düşən 
hissəsini deyil, həm də rentaya və mənfəətə düşən hissəsinin 
dəyərini müəyyən edir 
C) Əmtəələrin bazar qiyməti tələb və təklifin təsiri altında 
əmələ gəlir 
D) Dəyər istehsal xərcləri ilə eynilik təşkil edir 
E)) Bərabər mənfəətlik prinsipinə əsaslanan dəyər qiymətə 
çevrilir