Şəki şəhər Mədəniyyət və Turizm şöbəsi Mərkəzləşdirilmiş Kitabxana sistemi Metodika və biblioqrafiya şöbəsi



Yüklə 244,04 Kb.
səhifə12/66
tarix02.01.2022
ölçüsü244,04 Kb.
#2382
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   66
İlham Əliyev.

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti

Bakı şəhəri, 15 aprel 2014-cü il.

I bölmə. Naxçıvan Muxtar Respublikası

Naxçıvan Muxtar Sovet Sosialist Respublikası 1924-cü il fevral ayının 9-da yaradılmışdır. Naxçıvan Muxtar Respublikası 1920-1923-cü illərdə Naxçıvan Sovet Sosialist Respublikası, 1923-1924-cü illərdə Naxçıvan Muxtar Diyaı, 1924-1990-cı illərdə Naxçıvan Muxtar Sovet Sosialist Respublikası, 1990-cı ildən bu günə kimi Naxçıvan Muxtar Respublikası adlanır.

Qərbdə Türkiyə Cümhuriyyəti, cənubda İran İslam Respublikası, şimal və şərqdə isə Ermənistan Respublikası ilə həmsərhəddir.

Naxçıvan MR-nın Ermənistan ilə təbii sərhəddi, əsasən Zəngəzur və Dərələyəz silsiləsinin suayrıcları, Türkiyə və İranla sərhəddini isə Araz çayı təşkil edir. Muxtar Respublikasını şimalda ən ucqar nöqtəsi Saraybulaq silsiləsinin Şərur rayonu ərazisindəki Kömürlü dağı, ən ucqar cənub nöqtəsi isə Arazın sol sahilində 600m yüksəklikdə yerləşən Lerəki dəmir yol stansiyasıdır. Şimaldan Cənuba doğru ən böyük məsafəsi 75 km-ə bərabərdir.

Qədim Azərbaycan torpağı olan Zəngəzurun 1920-ci ildə Sovet rəhbərliyi tərəfindən Ermənistana verilməsi nəticəsində 44-45 km enində zolaq Araza doğru uzanaraq, Naxçıvan MR-nı Azərbaycan Respublikasının qalan ərazisindən ayrılmışdır. 1924-cü ildə Naxçıvan MSSR-da 3 qəza və 12 dairə təşkil olunmuş, 1925-ci ildə qəzalar ləğv edilmiş, dairələrin sayı 8-ə endirilmişdir. 1930-cu ilin birinci yarısında Şahbuz rayonu əlavə edilməklə “Şərur”, “Nax”, “Culfa”, “Ordubad”, “Əbrəqunis” rayonu Culfa rayonu ilə birləşdirildikdən sonra, Naxçıvan MSSR inzibati cəhətdən beş rayona bölünmüşdür.

1990-cı il 28 avqustda Azərbaycan SSR Ali Sovetinin fərmanına əsasən Türkiyə ilə həmsərhəd bölgəsinin sosial-iqtisadi inkişafını daha da sürətləndirmək və gücləndirmək məqsədilə, həmçinin ərazinin geostrateji mövqeyi nəzərə alınaraq Sədərək rayonu yaradılımışdır.

İnzibati cəhətdən Muxtar Respublika hazırda Naxçıvan şəhəri və yeddi inzibati rayona (Babək, Culfa, Ordubad, Sədərək, Şahbuz, Şərur, Kəngərli) bölünmüşdür. Azərbaycan müstəqillik qazandan sonra 1945-ci ildə qəbul edilmiş Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyası ilə Naxçıvan Muxtar Respublikasına Azərbaycanın tərkibində muxtar dövlət statusu verilmişdir.

Yeni Konstitusiya əsasında Naxçıvan Muxtar Rspublikasının yeni Konstitusiyası hazırlanmış, 1998-ci il aprelin 28-də qəbul etdilərək, həmin il dekabrın 29-da Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisi tərəfindən təsdiqlənmişdir.




Yüklə 244,04 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   66




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin