Səlahəddin Xəlilov

Elm  və onun təşkilati formaları 
 
 
- 15 -
vəzifəsi  istehsalçıların  üzərinə  düşür.  Sənaye  mü-
əssisələrinin  tərkibində  bu  məqsədlərə  xidmət  edən 
layihə-konstruktor  büroları  və  hətta  xüsusi  “elm” 
bölmələri  fəaliyyət  göstərir  ki,  bunlar  da  bir  qayda 
olaraq “sahə elmləri” adı altında əhatə olunur.    
Tətbiqi  elmlər  sahəsində  fəaliyyət  bilavasitə 
konkret  müqavilələr,  sifarişlər  əsasında  aparılmasa 
da, onların hansı istehsal sahəsində, hansı təsərrüfat 
forması  üçün  istifadə  olunacağı  irəlicədən  məlum-
dur.  Bu  baxımdan,  tətbiqi  elmlərin  yerli  iqtisadiy-
yatın  istiqamətlərinə  və  tələblərinə  uyğun  yönəldil-
məsi  prinsipcə  mümkündür.  Dünyanın  bütün  öl-
kələrində tətbiqi elmlərin əsas hərəkətverici qüvvəsi 
yerli  iqtisadiyyatın  ehtiyaclarıdır.  Heç  bir  ölkədə 
bütün  tətbiqi  elm  sahələrində  fəaliyyət  göstərilmir 
və bu mümkün də deyil. Əlbəttə, dünya hökmranlığı 
iddiasında olan super ölkələr öz məhsulları üçün bü-
tün dünya bazarlarını açıq saxlayırlar. Amma bunun 
üçün  təkcə  elmi-texnoloji  rəqabət  və  iqtisadi  me-
xanizmlər  kifayət  deyil;  bu  məqsəd  üçün  siyasi  və 
hətta hərbi-siyasi vasitələr də işə salınır.  
Azərbaycanda  da  tətbiqi  elm  həmişə  sənaye 
ilə, kənd təsərrüfatı ilə, mədəniyyətin müxtəlif sahə-
ləri  ilə  qarşılıqlı  əlaqə  şəraitində  inkişaf  etmişdir. 
İkinci dünya müharibəsində yüksək oktanlı benzinə 
böyük ehtiyac yarandığı bir vaxtda məhz neft şəhəri 
Bakıda  professor  Yusif  Məmmədəliyev  bu  sahədə 
bir  sıra  yeni  kəşflərin  və  ixtiraların  müəllifi  oldu. 

---