TARQATMA MATERIALLAR
16
Эркинлик аспектлари
Фалсафий
Ижтимоий-
иқтисодий
Сиёсий
Ҳуқуқий
Психологик
Эстетик
Ахлоқий
Эркинлик ва зарурият – шахс
хулқ-авторининг ахлоқий мезони
Ахлоқий эркинлик
Ахлоқий зарурият
Ирода эркинлиги
Фатализм
Танлаш
Валюнтаризм
TARQATMA MATERIALLAR
17
эркинлиги
ЭСТЕТИКА ФАНИНИНГ ПРЕДМЕТИ
ЭСТЕТИКА
Нафосатнинг моҳиятини
ўрганувчи қадимий фан
Эстетиканинг
предмети
Н
АФ
О
С
АТ
Гўзаллик фалсафаси
Ҳиссий идрок этиш
Санъат фалсафаси
Бадиий ижод
фалсафаси
TARQATMA MATERIALLAR
18
ЭСТЕТИКАНИНГ КАТЕГОРИЯЛАРИ
ЭСТЕТИК ФАОЛИЯТНИНГ ТАРКИБИ
ЭСТЕТИК ТУШУНЧАЛАР
ГЎЗАЛЛИК
УЛУҒВОРЛИК
ФОЖИАВИЙЛИК
КУЛГИЛИЛИК
УЙҒУНЛИК
МЎЪЖИЗАВИЙЛИК
НОЗИКЛИК
Эстетик фаолият
Меҳнатнинг ўзига хос тури
Меҳнат ва санъатнинг ўзаро
алоқадорлиги
Ҳунарнинг эстетик вазифалари
TARQATMA MATERIALLAR
19
ЭСТЕТИК ОНГНИНГ АСОСИЙ УНСУРЛАРИ
Эстетик онг кенг асосий унсурлари
Эстетик эҳтиёж ва эстетик
муносабат
Эстетик туйғу ва эстетик дид
Эстетик баҳо ва эстетик идеал
Эстетик қарашлар ва эстетик
назариялар
Эстетик онгнинг асосий
унсурлари
TARQATMA MATERIALLAR
20
ФОЖИАВИЙЛИК ТУШУНЧАСИ
Фожиавийлик
тушунчаси
Фожиавий тўқнашув
Фожиавийлик ва эстетик
идеал
Фожиавийликнинг санъатда
намоён бўлиши
Фожиавий зиддият
Фожиавий қаҳрамон
Фожиа (трагедия)-санъат
жанри сифатида
Фориғланиш
TARQATMA MATERIALLAR
21
КУЛГИЛИЛИК ТУШУНЧАСИ
Кулгилилик тушунчаси
Кулгили ҳо
лат
Кулги ва унинг инсон
ҳаётидаги ўрни
Ҳазил ҳисси
Кулгилиликнинг санъатда
намоён бўлиши ва унинг
ифода шакллари (ҳажв,
мутоиба, киноя,
кесатиқ, истеҳзо)
Кулги (комедия) –санъат
жанри сифатида
Кулгининг фориғлантириш
хусусияти
TARQATMA MATERIALLAR
22
БАДИИЙ АСАРНИ ЭСТЕТИК ИДРОК ЭТИШНИНГ
ЎЗИГА ХОС ХУСУСИЯТЛАРИ
Эстетик
тарбия
Гўзаллик
Тафаккур
Тасаввур
Туйғу
Дид
Меҳнат
Оммавий
ахборот
воситалар
Спорт
Санъат
Маънавият
Улуғворлик
Бадиий асарни эстетик
идрок этишнинг ўзига
хос хусусиятлари
Эстетик фаолият
Ақлий ва ҳиссий асослари
Эстетик мушоҳада
Эстетик ҳукм
Эстетик қобилият
TARQATMA MATERIALLAR
23
Санъат асарларини
эстетик идрок этишда
ижодийлик
бадиий
образ
бадиий
талқин
ҳиссий
идрок
қобилият
эстетик
идрок
1
тасаввур
бадиий
идрок
бадиий
ижод
бадиий
қиёфа
бадиий
ҳақиқат
бадиий
режа
ақлий идрок
TARQATMA MATERIALLAR
24
ЭСТЕТИК ТАРБИЯ ОМИЛЛАРИ
Эстетик тарбия омиллари
Оила
Маҳалла
Боғча
Боғча-гимназиялар
Мактаб
Академик лицей
Касб-ҳунар коллежлари
Бадиий-ҳаваскорлик тугараклари
Олий ўқув даргоҳлари
Жамоа
TARQATMA MATERIALLAR
25
ТОМОША-ҚОРИШМА САНЪАТ ТУРЛАРИ
Томоша-қоришма
санъат
Театр
Очиқ-саҳна эстрада
Цирк
Кино
Телевидения
TARQATMA MATERIALLAR
26
МАНТИҚНИНГ ПРЕДМЕТИ
МАНТИҚ
Тафаккур қонунлари ва шакллари
тўғрисидаги
Фандир
Т
А
Мантиқнинг
Ф
А
предмети
К
К
У
Р
Қонунлари:
Айният
Зиддият
Истисно
Етарли асос
Шакллари:
Тушунча
Ҳукм
Хулоса чиқариш
TARQATMA MATERIALLAR
27
TARQATMA MATERIALLAR
28
TARQATMA MATERIALLAR
29
TESTLAR
1
TESTLAR
1.«Falsafa» so‘zining lug‘aviy ma’nosi to‘g‘ri ko‘rsatilgan javobni belgilang?
+ Yunoncha, phileo – sevaman va sophia – donolik
– Yunoncha, phileo – sevaman va sophia – bilish
– Lotincha, philo – sevaman va sophi – donishmandlik
– Lotincha, phileo – sevaman va sophia – donolik
2.«Falsafa» atamasini birinchi bo‘lib qaysi faylasuf o‘z asarida qo‘llagan?
– Aristotel
+ Pifagor
– Suqrot
– Platon
3.Arxeolog olimlarning fikriga ko‘ra tik oyoqda yuruvchi “homo erectus” odam taxminan
qachon vujudga kelgan?
– 5 mln avval
– 3,5 mln avval
+ 1,5 mln avval
– 2 mln yil avval
4.Quyidagi javoblardan qaysi birida dunyoqarashning nisbatan muhim funksiyasi
ko‘rsatilgan?
– Bilish funksiyasi
– Qadriyatlarga munosabati
+ A, V, E ja voblar to‘g‘ri
– Xulq atvorni belgilash
5. Dunyoqarashning tuzilishi qanday?
+ Dunyoni sezish, idrok etish, tushunish
– Dunyoni tasavvur qilish
– Axloqni yuksaltirish
–Barcha javob to’g’ri
6.Dunyoni sezish bu?
+ Bu o‘z ini qurshagan dunyoni sezgilar yordamida hissiy idrok etish
– Faqat ob’ektlarni anglash
– Inson o‘zini tushunish
– Aql yordamida tushunish
7.Faqat insonga xos xususiyatni aniqlang?
+ Dunyoni tushunish
– Harakat qilish
– Dunyoni sezish (qisman)
– Barcha javoblar noto‘g‘ri
8.Tarixan dunyoqarashning shakllari bu?
+ Mif, din, falsafa, fan
– Mif, fan, ov
– Din, san’at, mehnat
– Fan, falsafa, ov
TESTLAR
2
9.Mif atamasi qanday ma’nolarni anglatadi?
+ Ri voyat, afsona
– San’at, voqea
– O‘yin, san’at
– Afsona, urush
10.Miflar nimalar orqali ifodalanadi?
+ Rivoyat, ertaklar
– Ertaklar, qo‘shiqlar
– Mehnat, ov
– Qo‘shiq, kuy
11.Quyidagilarning qaysi biri dinning funksiyasi emas?
+ Farovonlik funksiyasi
– Tartibga solish funksiyasi
– Kommunikativ funksiyasi
– Dunyoqarashni shakllantirish funksiyasi
12.Fetishizm bu?
+ U yoki bu mo‘jizakor predmetning odamlar hayotida ta’sir ko‘rsatishiga sig‘inish
– Odamlarga sig‘inish
– Ruxlar va tabiat kuchlariga sig‘inish
– Bulutlarga sig‘inish
13.Magiya bu?
+ Ilohiy kuchlarga sig‘inish
– Hayvonlarga sig‘inish
– Odamlarga sig‘inish
– Yomg‘irga sig‘inish
14.Neolitik inqilobi bu?
+ In son chorvachilik va ziroatchilik bilan shug‘ullanish
– Inson ovchilik va termachilikka o‘tishi
– San’atning vujudga kelishi
– Dinning vujudga kelishi
15.Monoteizm bu?
+ Yakka xudolik
– Ko‘p xudolik
– Xudosizlik
– Ruhlarga sig‘inish
16. Iudaizm qachon vujudga kelgan?
– Mil. av VII asrda
– Mil.av IX asrda
+ Mi l.av XI asrda
– Mil.av V asrda
TESTLAR
3
17. Dunyoqarashning qaysi shakllari e’tiqod va tuyg‘ularga tayangan?
+ Mifologik va diniy dunyoqarash
– Falsafiy dunyoqarash
– Ilmiy dunyoqarash
– Kundalik dunyoqarash
18.Falsafiy dunyoqarash dunyoni nimalarga tayangan holda tushuntiradi?
+ Aql va bilimlarda
– Tuyg‘ularda
– E’tiqodda
– Sezgilarda
19.Falsafa nima birinchi o‘rinda turadi?
+ Savol, masala
– Obraz
– Aniq, javob
– Dalillar
20.Falsafaning predmeti bu?
– Olamning yaxlit birligi
+ Borliq
– Inson
– Fan
21.Kosmotsentrizmniing asosiy xususiyati nimadan iborat?
+ Kosmos va tabiatni anglashni
– Erni tadqiq etishni
– Odamni tadqiq etishni
– Hayotni anglashni
22.17-18-asrlarda falsafa fanlar bilan birlashib uning tadqiqotlar markazida
+ Bilish va ilmiy metodlar o‘rin oldi
– Globallashuv o‘rin oldi
– O‘zlikni anglash oldi
– To‘g‘ri javob yuq
23.Quyidagilardan qaysi biri dialektik bilimlar sohasiga tegishli?
+ Rivojlanish va o‘zgarishlar haqidagi ta’limot
– Axloq haqidagi ta’limot
– Hayot haqidagi ta’limot
– Qonunlar va usullarni o‘rganuvchi fan
24.Tafakkur qonunlari va usullari haqidagi fan bu?
+ Mantiq
– Dialektika
– Etika
– Tarix
25.Materialistlar deb qaysi toifadagi kishilarni aytish mumkin?
+ Olamni azaldan, moddiy deb, ong bu materiyaning mahsuli deyuvchilar
– Ongni birinchi o‘ringa qo‘yuvchilar
TESTLAR
4
– Olamning markaziga madaniyatni qo‘yuvchilar
– To‘g‘ri javob yuq
26.Quyidagi qatorlardan kimlar sub’ektiv idealistlar hisoblanadi?
+ Berkli, Yum, Fixte
– Dekart, F.Bekon
– Gegel, Berdyaev
– Platon, Dekart
27.Mexanistik materializm tarafdorlari kimlar?
+ Golbax, Lametri, P.Gassendi
– Gegel, Kant
– Fixte, Yum
– Berkli, Bekon
28.Antik falsafaning asosiy savoli?
+ Dunyonimadan yaratilgan?
– Hayot yashashga arziydimi?
– Inson nima?
– Xudoning borligini qanday asoslash mumkin?
29.Ekzistensializm tarafdorlarining eng yirik vakillari qaysi javobda to‘g‘ri ko‘rsatilgan?
+ Kamyu, Sartr
– Fixte, Golbax
– Baxtin, Sartr
– Kant, Gegel
30. Gnoseologik optimizm ta’limoti qanday qarashni ilgari suradi?
+ Du nyoni anglash va bilish mumkin
– Dunyoni bilib bo‘lmaydi
– Dunyoni bilish mumkin, lekin shubha bilan qarash kerak
– Hamma javob to‘g‘ri
Dostları ilə paylaş: |