SəQƏleyn həDİSİNİN ŞƏRHİ Rəhmli və Mərhəmətli Allahın adı ilə

(yalan) üzərində qurulub. 

38

  Rical  –  ravilərin  tərcümeyi-halından  bəhs  edən  elmin  adıdır.  “Rical”-

“Kişilər”  deməkdir.  Hədisləri rəvayət  edən ravilər kişilər  olduğundan,  bu  elmə 

də rical elmi adı verilmişdir. Şiə məzhəbinin ən etibarlı rical kitabları bunlardır: 

Ricalul-Kəşşi, Ricalul-Hilli, Ricalun-Nəcaşi, Ricalut-Tusi və.s. 

---

 

42 

nərək soruşur: “Zürarənin?” İmam isə cavabında belə deyir: “Bəli, 

Zürarə yəhudilərdən, xristianlardan və “Allah üç nəfərdən üçüncü-

südür”  deyənlərdən  də  pis  adamdır.”  (Ricalul-Kəşşi  səh.142, 

“İxtiyaru mərifətur-ricəlil-məruf bi ricəlil-kəşşi” 2/237) 

Şiə  alimlərindən  bir  çoxsu  iddia  etmişdir  ki,  İmam  Cəfərin 

onun  barəsində  dediyi  xoşagəlməz  sözləri  təqiyyə  əsasında  deyil-

miş  sözlərindəndir.  Yaxşı,  bir  anlıq  elə  fərz  edək  ki,  imam  bu 

sözləri  təqiyyə  əsasında  deyib.  Bəs  siz,  İmam  Cəfəri  yalanlayan, 

onun  sözünə  muxalif  olan,  ona  iftira  yaxan,  imamın  elminə  şəkk 

edən,  öz  rəyi  ilə  halal-haram  hökmü  verən  və  Musa  ibn  Cəfərin 

imamlığına  şəkk  edən  kəsi  adil  bir  şəxs  saya  bilərsiniz?  Əslində 

siz,  belə  bir  şəxsi  nəinki  adil,  heç  müsəlman  da  saymazsınız. 

Müdafiə  etməyə  çalışdığınız  Zürarə  ibn  Əyun  isə  yuxarıda  qeyd 

etdiyim  xüsusiyyətləri  özündə  cəm  etmiş  nadan  və  Küfənin  hədis 

quraşdıran  sənətkarlarından  biri  idi.  (Bax!  Ricalul-Kəşşi  səh.138, 

“İxtiyaru mərifətur-ricəlil-məruf bi ricəlil-kəşşi” 2/234-235, 236)