Sərbəst İş Qrup: M162A1

Statistik verilənlərin sistemləşdirilməsinin ədədi xarakteristikaları.
Riyazi statistika elmi və praktiki məqsədlər üçün statistik məlumatların toplanması, təhlili və emalı üsullarına həsr olunmuş riyaziyyatın bir bölməsidir.
Statistik məlumatlar çoxlu sayda obyekt və ya hadisələrin tədqiqi nəticəsində əldə edilən məlumatlardır; deməli, riyazi statistika kütləvi hadisələrlə məşğul olur.
Müasir riyazi statistika iki geniş sahəyə bölünür:
Təsviri
Analitik
Təsviri statistika statistik məlumatların təsviri, onların cədvəllər, paylanmalar və s. şəklində təqdim edilməsi üsullarını əhatə edir.
Analitik statistikaya statistik nəticə nəzəriyyəsi də deyilir. Onun mövzusu eksperiment zamanı əldə edilmiş məlumatların emalı və insan fəaliyyətinin ən müxtəlif sahələri üçün praktiki əhəmiyyət kəsb edən nəticələrin tərtib edilməsidir.
Statistik nəticə nəzəriyyəsi başqa bir riyaziyyat elmi ilə - ehtimal nəzəriyyəsi ilə sıx bağlıdır və onun riyazi aparatına əsaslanır.
Təcrübələrin dizaynı və təhlili dəyişənlər arasında səbəb-nəticə əlaqəsini aşkar etmək və yoxlamaq üçün işlənmiş statistik metodların üçüncü əsas sahəsidir.
Pedaqogika sahəsində riyazi statistikanın rolunu başa düşmək üçün pedaqoji eksperimentin tipik sxemini nəzərdən keçirmək kifayətdir. Pedaqogika və ya metodologiyanın müəyyən bir sahəsində tədqiqatla məşğul olan mütəxəssis müəyyən bir problemin həllinə yeni bir yanaşma təklif etdi və iş fərziyyəsinin doğruluğunu sübut etməlidir. Çox vaxt onun bu məqsədlə edə biləcəyi yeganə şey, nəticələri irəli sürülən fərziyyələri inandırıcı şəkildə sübut edən yaxşı təşkil edilmiş bir təcrübə aparmaqdır.
Təcrübənin ənənəvi sxemi ondan ibarətdir ki, iki qrup subyekt cəlb olunur: nəzarət və eksperimental, tədqiqatın məqsədi üçün vacib olan bütün amillərdə təxminən eynidir. Nəzarət qrupu ənənəvi üsulla, eksperimental qrup isə təklif olunan yeniliklərdən istifadə etməklə hazırlanır. Müəyyən bir hazırlıq mərhələsindən sonra nəzarət imtahanı keçirilir və onun nəticələrinə görə təklif olunan metodologiyanın effektivliyi qiymətləndirilir.
Nəzarət müşahidələri apardıqdan sonra tədqiqatçı faktiki material alır ki, bu da bir qayda olaraq çoxlu sayda rəqəmsal məlumatdır. Təsviri statistika üsulları ilkin məlumatları təsnif etməyə, onları ən vizual formada təqdim etməyə və müxtəlif məlumatları bir-biri ilə müqayisə etməyə və müəyyən nəticələr çıxarmağa imkan verən bəzi ümumi göstəricilər əldə etməyə imkan verir.