Seriyasından 1 A. Qəhrəmanov, S. Sadıqova, D. Hacıyeva, İ. Cəfərova
A.Qəhrəmanov, S.Sadıqova, D.Hacıyeva, İ.Cəfərova
Yüklə 3,94 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
A.Qəhrəmanov, S.Sadıqova, D.Hacıyeva, İ.Cəfərova. ScratchJr proqramlaşdırma dili.
İndi isə bayaq yarımçıq qalmış Sürət adlı layihəni fəaliyyət kartı vasitəsilə təsvir edək. Yuxarıda dediyimiz kimi, bu layihədə velosiped, avtomobil və təyyarə eyni vaxtda hərəkət başlayıb müəyyən məsafəni qət edirlər. Bu nəqliyyat vasitələrinin sürətinin müxtəlif olması onların eyni məsafəni müxtəlif vaxtlara qət etmələrinə səbəb olur. Yəni təyyarə məsafənin sonuna birinci, avtomobil ikinci və velosiped üçüncü çatacaq. Əyaniliyi təmin etmək üçün fəaliyyət kartının təsvirini yeni səhifədən başlayacağıq. Fəaliyyət kartına baxıb proqramı oxuyun və layihə üçün proqram yazın. Proqram bitdikdən sonra onu başladın. Sonda verilmiş təklif əsasında sərbəst fəaliyyət göstərin.
“Proqramçının kitabxanası” seriyasından
1. Fonu seç
Pişiyi silin (Sıx və saxla)
6. Proqram yaz
- Sizcə bu layihəyə raket də əlavə etmək olarmı? - Personaj kimi nəqliyyat vasitələrinin yerinə heyvanları və ya quşları götürsək proqramda hansı dəyişikliklər baş verər?
A.Qəhrəmanov, S.Sadıqova, D.Hacıyeva, İ.Cəfərova. ScratchJr proqramlaşdırma dili.
Biz fəaliyyət kartlarını hazırlayarkən bəzi dəyişikliklər etməyi də məqbul sayırıq. Aşağıda əvvəlki fəaliyyət kartının modifikasiya olunmuş forması verilmişdir. Burada əsas tələb odur ki, yazılış fəaliyyət kartını icra edən üçün anlaşıqlı olsun.
Sürət (Speed)
4. Personajları səhnədə yerləşdir
5. Layihənin adı və rəng seçimi
6. Proqram yaz
- Sizcə bu layihəyə raket də əlavə etmək olarmı? - Personaj kimi nəqliyyat vasitələrinin yerinə heyvanları və ya quşları götürsək proqramda hansı dəyişikliklər baş verər?
“Proqramçının kitabxanası” seriyasından
Artıq yəqin ki, Siz bu layihə üzrə proqramı yazıb yoxlamışsınız. İndi isə gəlin layihənin fəaliyyət kartını birgə oxuyaq. 1. Şəhər fonu seçilir. 2. Üç personaj seçilir: avtomobil, velosiped və təyyarə. 3. Bu personajların ölçüsü fona uyğun kiçilir. 4. Personajlar fona uyğun olaraq səhnədə yerləşdirilir. 5. Layihənin adı qırmızı rənglə yazılır. 6. Personajlar üçün əmrlər zənciri yazılır.
5.3. Pişik və top Pişik və top adlı layihə-hekayənin məzmunu ilə tanış olar. Səhnədə ortada pişik hərəkət edir. O hərəkət etdikcə digər müxtəlif hərəkətlər də edir (tullanır, fırlanır və s.). Səhnənin digər bir hissəsində isə top fırlana-fırlana yuxarıdan aşağı hərəkət edir. Pişiklə top toqquşan zaman top hərəkətini durdurur. Aşağıda Pişik və top adlı layihə-hekayənin fəaliyyət kartını təqdim edirik.
A.Qəhrəmanov, S.Sadıqova, D.Hacıyeva, İ.Cəfərova. ScratchJr proqramlaşdırma dili.
4. Personajları səhnədə yerləşdir
5. Layihənin adı və rəng seçimi
6. Proqram yaz
- Sizcə top üçün yazılmış iki əmrlər zəncirini birləşdirmək olarmı? - Bu hekayəyə nə əlavə edə bilərsiniz?
Layihənin fəaliyyət kartını oxuyaq. 1. İdman zalı fonu seçilir. 2. İki personaj seçilir: pişik və top. Pişik personajı susma halında artıq olduğundan yalnız top personajını seçirik. Heç bir personaj silinmir. “Proqramçının kitabxanası” seriyasından
3. Bu personajların ölçüsü fona uyğun kiçilir. 4. Personajlar fona uyğun olaraq səhnədə yerləşdirilir. 5. Layihənin adı qırmızı rənglə yazılır. 6. Personajlar üçün əmrlər zənciri yazılır.
5.4. Mənim hərfim Bu layihə hekayədə biz Sizinlə birlikdə səslənən əlifba quracağıq. Heç kimə sirr deyil ki, hərflər içində hər kəsin sevimli bir və ya bir neçə hərfi olur. Bu layihənin məqsədi Paint proqramında həmin hərflər üçün personaj qurmaq və sonradan həmin personajın üzərinə sıxdıqda uyğun hərfi səsləndirməkdir. Yuxarıda dediyimiz kimi, sevimli hərfi Paint proqramında çəkəcəyik.
A.Qəhrəmanov, S.Sadıqova, D.Hacıyeva, İ.Cəfərova. ScratchJr proqramlaşdırma dili.
4. Personajları səhnədə yerləşdir
5. Seçilmiş hərf üçün səs yarat
6. Proqram yaz
- Sizcə bu layihəyə hərfə uyğun şəkillər əlavə etmək olarmı? - Bəs bir neçə hərfi səsləndirmək olarmı?
“Proqramçının kitabxanası” seriyasından
Siz layihənin proqramını yazın. İndi isə gəlin layihənin fəaliyyət kartını birgə oxuyaq. 1. Sinif otağı fonu seçilir. 2. Pişik personajı silinir və daxili Paint proqramı vasitəsilə “A” hərfi yazılır və o personaj kimi daxil edilir. 3. Bu personajın ölçüsü fona uyğun kiçilir. 4. Personaj fona uyğun olaraq səhnədə yerləşdirilir. 5. Personaj üçün səs yazılır (“A” səsi). 6. Personajlar üçün əmrlər zənciri yazılır.
5.5. Mənim dostlarım. Səsli foto-albom Bu layihə çərçivəsində biz məktəbdə, həyətdə və s. məkanda olan dostlarımla birlikdə öz səsli albomumuzu yaradacağıq. Bunun üçün Paint proqramında müxtəlif rəngli şarlar çəkirik. Daha sonra Paint proqramındakı kamera aləti vasitəsilə hər bir şarın içərisinə dostlardan birinin şəklini yerləşdiririk. Hər bir şəkilli şar üçün şarda şəkli olan uşağın səsini yazırıq. Sonda şarlara müəyyən hərəkət veririk və şarın üzərinə sıxdıqda onu səsləndiririk. Əlbəttə ki, buna oxşar olaraq Mənim oyuncaqlarım, Ev heyvanları, Quşlar, Güllər və s. adlı layihələr də hazırlamaq olar. Personajları səsləndirərkən Sizin şərhlərdən istifadə etmək olar.
A.Qəhrəmanov, S.Sadıqova, D.Hacıyeva, İ.Cəfərova. ScratchJr proqramlaşdırma dili.
Kamera vasitəsilə fiqurun içinə foto salınır.
4. Personajları səhnədə yerləşdir
5. Yaraddılmış personajlar üçün səs yarat
6. Proqram yaz
Əmrlər bütün personajlar üçün eynidir. Sadəcə dönmə əmrlərinin yerini dəyişmək və gözləmə vaxtını müxtəlif götürmək olar. - Sizcə Mənim oyuncaqlarım, Ev heyvanları, Quşlar, Güllər və s. adlı oxşar layihələr də hazırlamaq olarmı?
- Şar formalı personajdan başqa daha hansı formalardan istifadə edə bilərsiniz? Bu zaman personajların hərəkəti necə ola bilər?
“Proqramçının kitabxanası” seriyasından
Gəlin layihənin fəaliyyət kartını birgə oxuyaq. 1. Təbiət fonu seçilir. 2. Pişik personajı silinir və daxili Paint proqramı vasitəsilə müxtəlif rəngli 4 ədəd şar şəkli çəkilir. Hər bir şarın içərisinə kamera vasitəsilə bir nəfərin şəkli daxil edilir və o personaj kimi daxil edilir. 3. Bu personajların ölçüsü fona uyğun kiçilir. 4. Personajlar fona uyğun olaraq səhnədə yerləşdirilir. 5. Personajlar üçün səs yazılır. Bizim nümunədə 4 uşağın adı Aysu, Ömər, Fatimə və Çiçəkdir. Onlar səslərini yazdıranda “Salam. Mən Aysuyam.”, “Salam. Mən Ömərəm.” kimi mətni səsləndirirlər. 6. Personajlar üçün əmrlər zənciri yazılır. 7. Tam ekran rejiminə keçilir. Yaşıl bayraq sıxılır. Şarlar hərəkət edir. Şarların üzərinə sıxdıqca, həmin şarda təsvir olunan uşağın səsi eşidilir.
5.6. Fəsillər Bu layihə bir neçə səhifə ilə işləməyi nümayiş etdirir. Layihə çərçivəsində yay, payız, qış və yaz fəsillərini əks etdirən 4 səhifə yaradılır. Hər fəslə aid səhifənin öz personajları olacaq. Bu personajlar səhifə daxilində hərəkət edirlər. Hər səhifənin yuxarısında iki ox işarəsi var. Yuxarı sağda sağa istiqamətlənmiş qırmızı ox, yuxarı solda isə sola istiqamətlənmiş göy rəngli ox yerləşir. Göy rəngli oxa sıxdıqda əvvəlki fəsilə aid səhifəyə, qırmızı oxu sıxdıqda isə növbəti fəslə aid səhifəyə keçə bilərik. Real həyatda fəsillər daim dövr etdiyindən burada da 4-cü səhifə olan yazdan sonra birinci səhifə olan yaya keçid olacaq. Birinci səhifə isə yay fəslinə aid olduğundan, ondan əvvəlki fəsil kimi yaz fəslinə aid olan dördüncü səhifəyə keçid olacaq.
A.Qəhrəmanov, S.Sadıqova, D.Hacıyeva, İ.Cəfərova. ScratchJr proqramlaşdırma dili.
3. Personajları səhifələr üzrə səhnədə yerləşdir
Oxlarda fəsillər üzrə keçid belə olacaq: Yay
4 2 Payız 1 3
Qış 2 3 Yaz 3 1
- Sizcə ox əvəzinə başqa işarədən istifadə etmək olarmı? - Fəsillər əvəzinə müxtəlif məkanlarda avtomobil rallisi haqqında hekayə qurmaq olarmı?
“Proqramçının kitabxanası” seriyasından
Layihənin fəaliyyət kartını birgə oxuyaq. 1. Fəsillərin sayına uyğun olaraq 4 səhifə yaradılır və onlar üçün uyğun fon seçilir. 2. Pişik personajı silinir, fəsillərə uyğun hər səhifə üçün personajlar seçilir. Daxili Paint proqramı vasitəsilə müxtəlif sağ istiqamətli qırmızı və sol istiqamətli göy oxlar çəkilir. Bu personajların ölçüsü fona uyğun kiçilir. Oxlar hər səhifədə yerləşdirilir. 3. Personajlar səhifə və fona uyğun olaraq səhnədə yerləşdirilir. 4. Personajlar üçün əmrlər zənciri yazılır. 5. Tam ekran rejiminə keçilir. Yaşıl bayraq sıxılır. Oxlar vasitəsilə fəsildən fəsilə keçilir.
A.Qəhrəmanov, S.Sadıqova, D.Hacıyeva, İ.Cəfərova. ScratchJr proqramlaşdırma dili.
6. Son söz. Tamam, yoxsa davam? Əziz oxucum, budur artıq SCRATCHjr proqramı ilə tanışlığın sona çatdı. Sən artıq öz xəyallarını proqram kimi gerçəkləşdirə bilirsən. Öz yaratdığını dostlarınla bölüşürsən. Onlar da öz işlərini Səninlə bölüşürlər. Sizin hər birinizin uğuru hamının, o cümlədən bizim də uğurumuzdur. Biz Sənin və dostlarının uğurlarına Sizdən də çox sevinirik. Bu kitabı oxuyub sona çatanda Sən hiss edəcəksən ki, proqramlaşdırmada ilk addımlar atmağa başlamısan. Bizim məqsədimiz də proqramlaşdırmanın Sənin həyatında xüsusi yer tutmasına nail olmaq idi. Sən artıq layihə qura bilirsən, problemi həll edirsən, az da olsa, özünü yaradıcı şəxs kimi ifadə edirsən. SCRATCHjr proqramı ilə işləməyi bacarandan sonra Sən yəqin görürsən ki, öyrəndiklərin Sənin xəyallarını yenə də tam gerçəkləşdirə bilmir. Bu halda ortaya sual çıxır: TAMAM ,
DAVAM
? Sən artıq proqramlaşdırmada ilk addımlarını atmısan və bundan sonra növbəti addım atmağa hazırsan. Ona görə də yaşı 7-dən artıq olan proqramlaşdırma sevərlər üçün yeni alət, Scratch 2 proqramlaşdırma dili nəzərdə tutulub. Scratch 2 proqramlaşdırma dili uşaqlara daha da çətin və maraqlı hekayələr, oyunlar və animasiyalar yaratmaq imkanı verən əlavə funksiyalar təklif edir. Siz görəcəksiniz ki, onun proqramlaşdırmaya əsas yanaşması SCRATCHjr
proqramlaşdırma dilinin yanaşmasına bənzəyir. Scratch 2 proqramlaşdırma dili ilə işləməyə başlayanda tanış hisslər keçirəcəksiniz.
proqramlaşdırma dili daha çətin layihələri həyata keçirməyə, oyunlar qurmağa imkan verir. Əgər
DAVAM qərarı vermisənsə, onda Sənə növbəti kitabımızı təklif edirik. Bu kitab “
Birinci hissə artıq oxuculara təqdim edilib. Kitabın ikinci hissəsi üzərində iş gedir. Yaxın zamanlarda ikinci hissə də Sizə təqdim ediləcək. Kitabı əldə etmək istəyənlər aşağıdakı elektron poçt və ya telefon nömrəsi vasitəsilə bizimlə əlaqə saxlasınlar.
“Proqramçının kitabxanası” seriyasından
7. İstinadlar
1. Scratctjr.org Web-saytı 2. Scratct.mit.edu Web-saytı 3. wiki.scratch.mit.edu/wiki/Scratch_Wiki_Home 4. Official ScratchJr Book. Help Your Kids Learn to Code by Marina Umaschi Bers and Mitchel Resnick. October 2015, ISBN: 978-1-59327-671-3
A.Qəhrəmanov, S.Sadıqova, D.Hacıyeva, İ.Cəfərova. ScratchJr proqramlaşdırma dili.
Yüklə 3,94 Mb. Dostları ilə paylaş:
|