71
5. Nitrik asit 20 dereceye geldiginde yavasca ve cok dikkatli bir sekilde 39 ml sulfurik asidi nitrik asidin uzerine
dokun. Iki asidi karistirin ve karisimin isisi 10 dereceye dusene kadar sogutun. Bunu yapmak icin gerekirse baska bir buz
banyosu kullanin.
6. Bir goz damlaligiyla yavasca, her defasinda bir damla olmak uzere gliserini karisimin icine damlatin.
Termometreyi gliserinle asit karisiminin bulustugu noktada tutun ve buradaki isinin 30 derecenin uzerine cikmasina
kesinlikle izin vermeyin. Isi 30 dereceye dogru yukselirse damlatmayi kesin ve dikkatli bir sekilde buz takviyesi yapin.
Eger yine yukselirse derhal uzaklasin. Gliserin hizli bir sekilde nitratlasip patlayacaktir.
7. Asid karisiminin uzerinde ince bir gliserin tabakasi olusana kadar damlatmayi surdurun. Bu islemi yapmanin
en iyi yolu, yukaridaki nisbetleri koruyarak islemleri mumkun oldugu kadar kucuk miktarlarda gerceklestirmektir.
8. Asid karisimiyla gliserinin nitratlasmasini saglamak icin cubukla karistirin ve bu arada surekli buz ve tuz
takviyesi yapin. Isinin kesinlikle 30 derecenin ustune cikmasina izin vermeyin. Bu islem on dakika surecektir. Genellikle
bu esnada nitrogliserin, asit karisiminin uzerinde belirmeye baslayacaktir. Sulfurik asit, tepkime neticesi ortaya cikan suyu
emecektir.
9. Tepkime bittiginde ve nitrogliserinin isisi 30 derecenin altinda oldugunda asit karisimi ve nitrogliserinden
olusan cozeltiyi dikkatli ve yavas bir sekilde icinde sadece su bulunan beherin icine dokun. Nitrogliserin hemen suyun
dibine cokecektir ve asit-su karisimi ustte kalacaktir. Ustte kalan bu karisim dokulebilir ve bu yolla mumkun oldugu kadar
cok asit-su karisimi, nitrogliserin zedelenmeden tahliye edilebilir.
10. Temiz bir goz damlaligiyla dikkatli bir sekilde nitrogliserini alip 2 nolu maddedeki beherin icine damlatin.
Sodyum bikarbonat cozeltisi asidin fazlasini eleyecektir; boylece nitrogliserin daha kararli hale getirilecek ve durup
dururken patlamasi engellenecektir. Turnasol kagidi ile nitrogliserinin asidite oranini tesbit edin ve eger gerekiyorsa
baska bir beherde hazirlanmis sodyumbikarbonat cozeltileri kullanarak asid oranini dusurun.
11. Nitrogliserindeki asit orani mumkun olan en dusuk seviyeye geldiginde emin bir yerde ve temiz bir kabin
icinde saklayin. Nitrogliserin goorunurde hic bir sebep yokken bile patlayabilir; onun icin hic bir hasaratin olmadigi serin
yerlerde muhafaza edin. Nitrogliserinin tek basina kullanilmasi zordur. Talasve kagit gibi maddelerle karistirilarak plastik
bir borunun icine yerlestirilip patlayici olarak kullanilabilir.
Dostları ilə paylaş: