yasi va m alakasini, iqtisodiy fikrlash qobiliyatini kengaytirish, m ehnatga
b o 'lgan ijodiy yondashuvini kuchaytirish, ularning tadbirkorlik faoliyati-
dagi ishtirokini faollashtirishga asosiy e ’tibor qaratilib, ularni amalga os
hirish uchun qulay shart-sharoit yaratilm oqda.
1996-yil 17-avgustda "'O 'zbekiston R espublikasida uzluksiz iqtisodiy
ta ’lim -tarbiya konsepsiyasi” qabul qilindi. M azkur konsepsiyani am alga
oshirishda esa quyidagi sakkiz bosqichga asoslanildi:
I bosqich.
Oila. M aktabdan tashqari ta ’lim (H ar
bir bosqich uchun
tayvorlangan ishlanmalar).
II bosqich.
M aktabgacha ta"lim -tarbiya (Iqtisodga y o ‘naltirilgan o ‘yin
m ashg'ulot).
III bosqich.
B oshlang‘ich ta ’lim (Iqtisod alifbosi).
IVbosqich.
Um um iy ta ’lim (Iqtisodiy tushunchalar).
V bosqich.
O 'rta-m axsus, kasb-hunar ta ’lim i (Iqtisodiy bilim va kasb
iqtisodiyoti asoslari).
VI bosqich.
Oliy ta ’lim (Tarmoq iqtisodiyoti).
VII bosqich.
Tarmoqlar bo 'y ich a m alaka oshirish tizim i (Am aliy iqti
sod).
VIII bosqich.
0 ‘zbekiston Fanlar akadem iyasi, tarm oq akadem iyalari,
ilmiy m arkazlar (Iqtisodiy ta 'lim b o 'y ich a ilmiy izlanishlar).
Uzluksiz iqtisodiy ta ’lim -tarbiya konsepsiyasining asosiy vazifalari
quyidagilardan iborat:
1. Iqtisodiy ta ’lim ning uzluksizligini ta ’m inlovchi bir butunlikni hosil
qilish uchun har bosqichning o 'z ig a xosligini o'rganish.
2. H ar bir bosqichning m ustaqil m aqsad va vazifalari, tashkiliy shakl,
uslub, vosita, usul va uslubikalarini ishlab chiqish.
3. B osqichlar orasida ko'p rik vazifasini bajaruvchi shaxsning iqti
sodiy m adaniyatlilik darajasini ko'rsatuvchi ta ’limiy-tarbiyaviy tadbirlar
m ajm uining xususiyati, im koniyatlarini aniqlash.
4. "Labirintlar tizim i” ilm iy-uslubik loyihani am alga oshirishdagi
moddiy ta ’minot.
U zluksiz iqtisodiy ta ’lim -tarbiyaning um um iy vazifalaridan kelib
chiqqan holda, m aktabgacha ta ’lim m uassasalarida
am alga oshiriladigan
iqtisodiy tarbiyaning m aqsad va vazifalarini quyidagicha belgilab olish
mumkin:
M aktabgacha t a ’lim m uassasalarida am alga oshiriladigan iqtisodiy
tarbiyaning m aqsadi bolalarni iqtisodiy bilim, ko'nikm a va m alakalarni
157
egallashga tayyorlashdir. M azkur m aqsadga
erishishda quyidagi vazi-
falam i muvaffaqiyatli hal etish lozim:
1) m aktabgacha ta ’lim yoshidagi bolalarning fikrlash doirasini
kengaytirish va chuqurlashtirishga im kon beruvchi turli vaziyatlarni
ishlab chiqish;
2) iqtisodiy tusbunchalar bilan bog‘liq vaziyatlarni hal etishni am alga
oshirish uchun zarur pedagogik shart-sharoitlarni yaratish;
3) iqtisodiy bilim lam i egallashga zam in bo'luvchi, m antiqiy-m ate-
m atik tasavvurlam i rivojlantiruvchi o ‘yinlar m ajm uini
ishlab chiqish va
am aliyotga tatbiq etish.
M aktabgacha ta ’lim m uassasalarida iqtisodiy tarbiyani am alga oshi
rish o ‘rta guruhdan boshlanib, “Ilk iqtisodiy ta ’lim -tarbiya dasturi"ga
ko‘ra m azkur yosh guruhida bolalarni olti xil iqtisodiy tushuncha bilan
tanishtirish k o ‘zda tutiladi: 1) iqtisod; 2) mehnat; 3) boylik; 4) m ulkiy
m unosabatlar; 5) bozor; 6) pul.
K atta yosh guruhi bolalariga esa o ‘rta guruhda o ‘rgatilishi m o ‘ljal-
langan tushunchalar m ohiyatini kengroq v a to ‘liqroq yoritisb bilan birga
quyidagi sakkiz turdagi iqtisodiy tushuncha haqidagi
bilim lar tarkib top-
tiriladi: 1) iqtisod; 2) m ehnat; 3) boylik; 4) m ulkiy m unosabatlar; 5) tad-
birkorlik; 6) bozor; 7) pul; 8) m ahsulot.
M aktabga tayyorlov guruhida esa o ‘n bir xil iqtisodiy tushuncha
mazm uni yoritib beriladi: 1) iqtisod; 2) mehnat; 3) oila; 4) jam iyat; 5)
aloqa; 6) m a’naviyat; 7) qoida v atartib n i saqlash; 8) boshqaruv; 9) savdo;
10) pul; 11) m ahsulot.
Ilk iqtisodiy ta ’ lim -tarbiya m azm uni m aktabgacha ta ’ lim m uassasalari-
ning “A trofolam to 'g 'risid a bilim ga ega bo'lish va uni anglash” ham da
“Elem entar m atem atik bilim va k o ‘nikm alar”ni tarkib toptirishga doir
m ashg'ulotlar negizida am alga oshiriladi.
__ w ,
.
. ,
•
O ‘zbekiston
Respublikasi
m ustaqillikni
Dostları ilə paylaş: