Sharq mutafakkirlari ta’lim metodlari haqida

Sharq mutafakkirlari ta’lim metodlari haqida

Sharq mutafakkirlari ta’lim metodlari haqida

Reja

1. Markaziy Osiyoda ibtidoiy jamoa davridagi bola tarbiyasi 2.QuroniKarim va Hadislarda axloq-odob, iymon, oila mustahkamligi, ota-onaga hurmat masalalari. 3.Islom ma 'rifat sivilizatsiyasining ta 'lim-tarbiyaga ta 'siri. 

Tabiatning Oliy mahsuli, siymosi inson o’z aql-zakovati bilan o'zini himoya qiladigan mustaqil, erkin qilib yaratilgan. Shuning uchun tabiat hodisalari, jarayonlarini o'rganish ulardan yashash uchun oqilona foydalanish asosida insonlar sekin-asta madaniylashuvi, ijtimoiylashuvi asosida ma’naviy qadriyatlar shakllana boshlagan, rivojIana boshlagan.

Ilk davrlarda ta'lim yoshlarga, ota-onalarning yashash uchun tabiatdan foydalanishi, uy-ro'zg’or yuritish, o'zaro va tabiatga mu nosabat axloqi, odobi sifatida shakllana boshlagan bo'lsa, bilimlar hajmi kengaya boshlagach ehtiyoj maxsus tarbiyachilarga ehtiyoj tug'ila boshlangan.

Ma'lum qabila, ta'lim-tarbiya qoidalari majmuasi kontseptsiyalarida ko'p hollarda alohida kishilar tomonidan takomillashtiril-gan. Shuning uchun ham ta'lim kontseptsiyalarida ma'lum muallifning nomi bilan bog'lanmaydi.

Markaziy Osiyoda ibtidoiy jamoa davridagi bola tarbiyasi

Antik pedagogikada tabiatga, atrof-muhitga o'zaro ongli munosabatlarda, 

axloqiy munosabatIar bo'Igan donishmandIik pedagogikasi shakllangan. 

Donishmandlik pedagogikasida yoshlarda: Mehnatsevarlik Manaviy - axloqiy sifatlar bilan uyg'un rivojlantirilishi maqsadga muvofiq ekanligi ilgari surilgan.

Bu pedagogik qarashlar mashhur «Avesto» (er.av. VII asr) asarida va qadimgi V Xitoyning Daos maktabi (er.av. Ill asr) tajribalarida aks etgan edi.

Eramizdan avvalgi II asrlarga kelib O'rta Osiyo, qadimgi Hindiston pedagogikasida saxiylik sofdillik, insonqalbi tushunchalari ilgari surilgan. “Avesto” qo’lyozmasi(maket,teri)

610 yillarga kelib Islom dinining muqaddas kitobi «Qur'oni Karim»da inson madaniyati to'la ochib berilib, komil inson tarbiyasi bosh maqsad qilib qo'yilgan edi. «Qur'oni Karim»dagi ta'lim - tarbiyaga oid ulug' xazina Al-Buxoriy hazratlarining Hadislarida beriladi.

(38-hadis) "Farzandlaringizni izzat-ikrom qilish bilan birga axloq-odobini ham yaxshilangiz“

(38-hadis) "Farzandlaringizni izzat-ikrom qilish bilan birga axloq-odobini ham yaxshilangiz“

(626-hadis) “Harbir go’dak Islom tabiatida tug'iladi, so'ng ota-onasi uni yo yahudiy qiladi, yo nasroniy qiladi, yo majusiy qiladi“ 

(136-hadis) "Hech bir Ota o'z farzandiga xulqu odobdan buyukroq meros berolmaydi". 

Ta'lim tarbiya insoniy munosabatlarning falsafiy asoslari tasavvuf ilmida ochib beriladi. Shu jumla dan Islom olamining muqaddas kitobi Qur'oni Karim»da ham komillikning beshta tanoyili komillikka erishish uchun talab etiladi.

Mehnatim muhabatim Ma'rifatim sarmoyam. Dinim aqlim. Ilmim qurolim. Sabru qanoat libosim.

Pedagog — olimlarning Sharq mutafakkirlari ijodida ta'lim-tarbiya, shaxs ma'naviy kamoloti masalalariga bag'ishlangan ilmiy tadqiqotlarning pedagog fani rivojida muhim O'rni bor. Lekin ular allomalar merosida Olg'a surilgan ta'limtarbiya masalalarini yoritishda milliylik tamoyilidan kelib chiqqan holda yondashmadilar.

Aslida Markaziy Osiyo allomalarining ta'lim-tarbiyaga oid qarashlarida ma'naviy qadriyatlarga bo'lgan e'tibor asosiy o'rinda turadiki, bu bevosita inson kamolotini shakllantirishga omil bo'la oladigan hodisadir.

Sharq mutafakkirlarning ma’naviy madaniy sohasiga qo'shgan ulushlari nihoyatda boy bo’lib, mazmunan qadriyatlarning barcha yo'nalishlarini qamrab olgalligi bilan xarakterlanadi. Ular:

aqliy madaniyatni shddlantirish bilan bog 'langa qadriyatlar; ma 'naviy-ruhiy qadriyatlar; ijtlmoiy-siyosiy qadriyatlar; badiiy-nafis aadrlvatlar: diniy qadriyatlar tarzida o'z ifodasini topgan.

http://fayllar.org