Shaxsiy kompyuterlar uchun mikroprotsessorlar

Bir dasturli rejim
- kompyuterning barcha resurslari faqat bir dasturga 
xizmat qiladi.
Ko‘p dasturli rejim (multidastur)
- OS bir vaqtning o‘zida bir biriga 
bog‘liq bo‘lmagan bir necha dasturlarga xizmat qiladi. Bunda resurslar dasturlar 
o‘rtasida o‘zaro taqsimlanadi. Multidastur rejimi markaziy protsessor ish vaqti 
bilan "periferiya" qurilmalari ishini ta’minlashdan iborat. Bu usulning bir dasturli 
rejimidan afzalligi resurslardan effektiv foydalanish va berilgan masala 
yechilishini tezlatishdir.
Ko‘p masalali rejim
- multimasala rejimi bir vaqtning o‘zida bir necha 
masalaning paralel ishlashini ta’minlash ko‘zda tutilgan. Bunda bir masalaning 
natijasi ikkinchi masala uchun berilganlar majmuasini tashkil qilishi ham mumkin.
OS yechilayotgan masalalarni bir-biri bilan bog‘liqligini rejalashtiradi va nazorat 
qilib boradi. Ko‘p dasturli rejimdan ( dasturlar orasida vaqtni taqsimlash prinsipi) 
farqli bu yerda barcha masalalar bo‘yicha parallel ishlash ko‘zda tutilgan. Ko‘p 
masalali rejim faqat multitizimda (bir necha protsessor) tashkil qilinadi.
OS kompyuter va foydalanuvchi o‘rtasidagi vositachi hisoblanadi. OS 
foydalanuvchi so‘rovini analiz qiladi va uni bajarilishini ta’minlaydi. So‘rov OS 
tilida qabul qilingan buyruqlar ketma-ketligi ko‘rinishida bo‘ladi. OS so‘rovlarni 

---

turli rejimlarda bajarishi mumkin, shu sababli OS ni quyidagi tiplarga bo‘lish 
mumkin:
- paket rejimi tizimi;
- vaqtni taqsimlash tizimi;
- real vaqt tizimi;
- dialog tizimi.
Paket
rejimi 
- bu masalalar majmuasiga ishlov beruvchi tizim, ya’ni bir 
yoki bir necha foydalanuvchi tomonidan tayyorlangan topshiriqlarni bajaruvchi 
tizim. Masalalar majmuasi kompyuterga kiritilgandan so‘ng foydalanuvchi bilan
uning masalasi o‘rtasida muloqat qilish taqiqlangan. Bunday OS bir dasturli
yoki ko‘p dasturli rejimlarda ishlashi mumkin.