Shukur xolmirzayev ijodining o’ziga xosligi

Kurs ishining maqsad va vazifalari. Kurs ishning maqsadi yozuvchining istiqlol davrida yaratilgan hikoyalarida о’zbek kishisi ruhiyatini tasvirlash, ijtimoiy shart-sharoitlarning millat ruhiyatiga ta’sirini kо’rsatishda tayangan tamoyillarni belgilashdan iboratdir. Mazkur maqsadga erishish uchun quyidagicha vazifalar belgilab olindi:
– badiiy asarda psixologik asoslanganlikning о’rni, xususan, qahramonlar tasvirini yaratishda ularning faoliyati bilan ruhiyati uyg’unligini ta’minlashning ahamiyatiga diqqatni qaratish. Shukur Xolmirzayev ijodida ham insonga, avvalo, odam sifatida baho berish kо’zga tashlanadi, adibni muallifning suyab-qо’ltiqlashi bilan ‘yashaydigan’ qahramon emas, balki о’zi uchun о’zi javobgar bо’lgan obrazlar qiziqtiradi. Shu bois ham Jalil («Tabassum»), Quyun qо’rboshi («Tabassum»), Ergash («О’zbek xarakteri»), О’sar («Qadimda bо’lgan ekan...»), Xurrambek («Qora kamar») kabi qahramonlar ishonarligigi, jonliligi bilan kitobxon yodida saqlanib qoladi;
– yozuvchi hikoyalarida ijtimoiy о’zgarishlarga turlicha munosabatda bо’ladigan kishilar ruhiyati ifodasini aniqlash. Ma’lumki, bir xilda fikrlaydigan ikki kishi bо’lmaydi. Xuddi shunday, hayotda sodir bо’lgan voqea-hodisalarga ham hammaning qarashi har xildir. Adib ‘Quyosh-ku falakda kezib yuribdi...’, «Ozodlik», «Qadimda bо’lgan ekan...» ‘Bulut tо’sgan oy’ singari hikoyalarida ijtimoiy hayotdagi о’zgarishlar bilan yashashga bо’lgan munosabati ham о’zgargan odamlar ruhiyatini mahorat bilan kо’rsatib beradi;
– adib hikoyalarida о’zbeklar turmushidagi о’ziga xosliklarning namoyon bо’lishini aniqlash, maishiy hayotdagi tartib-taomillarning millat vakillari ruhiyatida qoldirgan izlari qanday tasvirlanganini о’rganish.
Yozuvchining «О’zbek xarakteri», «Ozodlik» kabi qator hikoyalarida nochor ahvolda yashasa ham, bag’rikeng, daryodil, sabr-toqatli kishilar tabiati gо’zal yо’sinda tasvirlanadi.
Kurs ishning manbalari. Kurs ishiga yozuvchi SH. Xolmirzayevning hikoyalarini va esselarini jamlagan tо’rt jildli “Saylanma”si asosiy manba qilib olindi. Qiyoslash uchun “Qora kamar” dramasi, “Qil kо’prik” romani ham tahlilga tortildi, shu bilan birga adibning vaqtli matbuotda, jumladan,“Sharq yulduzi”, “Yoshlik” jurnallari, “О’zbekiston adabiyoti va san’ati”, “Yozuvchi” gazetalarida chop etilgan adabiyijtimoiy mazmundagi maqolalariga murojaat qilindi.