I BOB. SHUKUR XOLMIRZAYEV IJODINING O’ZIGA XOSLIGI…..7 1.1. Shukur Xolmirzayev ijod yo‘li …………………………………………...7 1.2.Shukur Xolmirzayevning asarlari badiiyati………………………………8 1.3.Adib hikoyalarida ananaviylik……………………………………………12 II.BOB SHUKUR XOLMIRZAYEV ASARLARIDA UYGʻUNLIK…….25 2.1. Shukur Xolmirzayev asarlarida milliy ruhiyat masalasi………………..25 2.2.Inson va tabiat adib hikoyalarining mevhari………………………....….39 Xulosa …………………………………………………………………46 Foydalanilgan adabiyotlar………………………………………...….49
KIRISH Mavzuning dolzarbligi. XX asr tarix mulkiga aylanib bо’ldi. Endi о’tmish о’z xulosalari bilan ertangi kunning qanday bо’lishiga xizmat qiladi.Adabiyotshunos, yozuvchi va shoir Ulug’bek Hamdam ta’biri bilan aytganda,‘Bugun va ertaning ildizlari hamisha aynan Kechaning bag’rida qoimdir’.Ertangi kunning qandayligi kechaga bog’liq ekan, tabiiyki, о’tmishga xolis kо’z bilan boqish, uning qanday kechganini, xususan, adabiyotdagi ifodasini izchillik bilan о’rganish alohida ahamiyat kasb etadi. Bugungi kunda adabiyotimizda inson ruhiyatini tadqiq etish ham ustuvor masalalardan biridir. Prezidentimiz ta’kidlaganlaridek “Har bir ilmiy yangilik, yaratilgan kashfiyot bu yangicha fikrlash va dunyoqarashga turtki beradi, ma’naviyatning shakllanishiga о’ziga xos ta’sir kо’rsatadi”. Respublikamizning mustaqillikni qо’lga kiritishi, ijtimoiy-siyosiy sohada bо’lganidek, ma‘naviy-madaniy hayotimizda ham butunlay yangi sahifa ochdi. Biz о’z mulkimizga va о’z mehnatimiz natijasiga о’zimiz ega bо’ldik. Tariximizga tegishli fakt va hodisalarni, katta-kichik shaxsiyatlarni о’zgalarning kо’zi va aqli bilan baholash barham topa boshladi. Millat va Vatan manfaati hamma narsadan muqaddas tutildi. Shu asnoda “Turkiston (Qо’qon) muxtoriyati” nomi bilan tarixga kirgan, jadidlarimizning siyosiy mustaqillik uchun olib borgan kurashlarining ilk namunasi bо’lgan, lekin shо’rolar tomonidan xoinona qonga botirilgan hodisani, “Bosmachilik” nomi bilan badnom qilingan, aslida xalqimizning о’z erki, ma‘naviyati yо’lidagi kurashi – milliy ozodlik harakatla qayta baholash boshlandi’ – deb yozadi olim Begali Qosimov.
Darhaqiqat, istiqlolga erishuvimiz bilan olamga munosabat ham о’zgardi. Yangicha nigoh ijodkorlarning faoliyatida ham aks eta boshladi. Yozuvchi Shukur Xolmirzayevning “...elu vatanning mustaqilligu ozodlikka chiqishi ulug’ bir shodiyonalikdir. Sen esa – Turonzamin nomli bir madaniy mamlakatning madaniy fuqarosi sanaysan о’zingni. Endi sen aytgin-chi, bir adib sifatida, avvalo, nimalar qilding, nimalarga erishding-yetishding?” degan savolga javobida ta’kidlaganidek, “Ana shundan keyin dunyoga kо’zim qayta ochilgandek – insoniyatni yangitdan kо’rayotgandek bо’ldim: insoniyat bu e‘tiqodlarsiz yasholmas ekan, bu e‘tiqodlar – uning tadrijiy takomilining ma‘naviy hosilalari ekanki, bunga aqlim yetguniga qadar shakkoklar safida ekanman. Bu – mening ilkinchi dunyoviy yutug’im-topildig’im bо’ldi va tabiiyki, tirikligim ma‘nosi bо’lmish – Adabiyotga – yozuvchilik kasb-korimga ana о’sha darajamdan qaraydigan bо’ldim’. Tabiiyki, adib bu qarashlarini badiiy asarlarida aks ettirgan edi. Jumladan, uning istiqlol davrida yaratilgan hikoyalarida yangi qahramonlar paydo bо’ldi, shu bilan birga adib Insonni yangicha rakursda kо’rsatish natijasi о’laroq milliy va mahalliy ruhiyatni ifodalashda ham ohorli tasvirlardan foydalana boshladi. Shukur Xolmirzayev ijodidagi ayni shu xususiyatlarni tekshirish ushbu kursy ishning dolzarbligini belgilaydi.