Щяр бир алим гиймятлидир. Анъаг нязяриййяни тяърцбя иля бир
Yüklə 30,85 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Ramiz MӘMMӘDOV,
AMEA‐nın akademik H.Ә.Әliyev adına Coğrafiya İnstitutunun direktoru, AMEA‐nın müxbir üzvü, professor ramiz.mamedov@geo.ab.az 68 ELM DÜNYASI / Elmi‐kütləvi jurnal / 1 (05) 2014 Musiqili teatr – opera tarixən peşəkar bəstə kar yaradıcılığının ilk janrı kimi möv cud olduğu dövrlərdən bəri ən qabaqcıl ideyaların carçısı olmuşdur. Dünya musiqi tarixinə aid tədqiqatlardan məlumdur ki, 1594‐cü ildə Flo‐ rensiyada yaranan opera çox tezliklə başqa ölkələrin də teatr səhnələrini fəth etmişdir. Belə ki, Florensiyada Bardi‐Korsi Kamerata ‐ sının üzvləri olan incəsənət adamları – şairlər, musiqi ifaçıları, müğən nilər, həmçinin sadə musiqisevərlər qədim yunan faciəsini yenidən canlandırmaq üçün yığışırdılar. Onların ilk təcrübəsi olan «Dafna» operası qorunub saxlanılmamışdır, lakin 1600‐cü ildə yaradılan ikinci opera – «Evridika» məşhurlaşmışdır. Florensiyadan sonra opera İtaliyanın Roma, Venesiya, Neapol, Mantuya və digər şəhərlə ‐ rində də meydana gəldi. Sonralar opera müxtəlif ölkələrdə – Fransa, İngiltərə, Alma ‐ niya və s. əvvəl italyan nümunələri əsasında, daha sonra isə özlərinə xas olan milli xüsusiyyətlərlə inkişaf etməyə başladı. İtaliyanın opera incəsənəti çox tezliklə özünün vokal xüsusiyyətləri ilə, məşhur müğən nilərinin ustalıqları ilə bütün dünyanı fəth etdi. XVII əsrin ikinci yarısında, sonra isə XIX əsrdə Avropa mədəniyyətinin bütün mühüm mərkəzləri operanı – bədii sənətlərin bir çox növlərini özündə sintezləşdirən bir incəsənət janrını mənimsəməyə başladı. Bir çox ölkə ‐ lərdə, hər bir xalqa məxsus opera incə sənəti inkişaf etməyə başlayaraq xarakterik cizgilər əldə etdi. XIX yüzilliyin əvvəllərinə qədər İtaliya opera sənəti dünya opera mədəniyyətində hegemon mövqe tuturdu. XIX əsrin əvvəllə ‐ rindən isə fransız opera yaradıcılığı, eləcə də həmin dövrdə Rusiyada da meydana çıxan
Yüklə 30,85 Mb. Dostları ilə paylaş:
|