Щяр бир алим гиймятлидир. Анъаг нязяриййяни тяърцбя иля бир
Yüklə 30,85 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Roida Rzayeva
|
Füzuli Qurbanov (AMEA Fəlsəfə, Sosio ‐
logiya və Hüquq İnstitutu, İdrak nəzəriyyəsi və elmin fəlsəfəsi şöbəsinin müdiri). Mədəniyyətdə, mədəniyyətlərin dialoqu kontekstində filosof olmaq nə deməkdir? Axı filosof eyni zamanda sosiomədəni transforma ‐ siyanın həm müşahidəçisi, həm də onun iştirakçısıdır. Bu səbəbdən də mədəniyyətlərin qarşılıqlı əlaqələri kontekstində onun sosio ‐
/ Elmi‐kütləvi jurnal / 1 (05) 2014 mədəni mövqeyi paradoksal şəkil alır. Filosof mədəniyyətin yaradıcılarından biri kimi, öz sosiomədəni fəaliyyətinin nəticələrini təhlil etməlidir. Müxtəlif mədəni sistemlərin qarşı ‐ lıqlı əlaqəsindən söhbət gedəndə situasiya bir az da mürəkkəbləşir. Burada bir neçə mədəni sistemin nümayəndələri ilə dialoqun təşkil olunması və aparılması problemi ön plana keçir. Bununla belə, onun özü bu dialoqun iştirakçısı olduğu halda, bu dialoqda modera‐ tor rolunu yerinə yetirə bilməsi sualı meydana çıxır. Biz bu suala müsbət cavab vermək niyyətindəyik, çünki qlobal (V.İ.Vernadskinin ifadəsinə görə «planetar») təfəkkürün pers pek ‐ tivlərinə inanırıq. Lakin məsələ ondadır ki, bu təfəkkürün fəlsəfi‐metodoloji əsaslandı rılması ciddi çətinliklərlə rastlaşır. Biz mürək kəbin dərk edilməsi problemini nəzərdə tuturuq. Mədəniyyət mürəkkəb sistemdir. Burada ak‐ tual problemlərdən biri müşahidəçinin mövqe ‐ yinin müəyyənləşdirilməsidir. V.İ.Arşi nov obyek tin dərki prosesində özünüdərk imkan ları yaradan «metamüşahidəçi» haq qın da danış mağı üstün tutur. İdrak nəzəriy yəsinin post qeyri‐klassik, mürəkkəblik epis te molo giya və ya «fraktal epis ‐ temologiya» çərçivə sində ümidverici mənzərə yaranır. Məsələn, E.More nin, D.Zolonun yanaş ‐ maları və necə deyərlər, «mühiti yanaşma» daha perspektivli görünür. Sonuncu yanaşma V.E.Lepski tərəfin dən irəli sürül mü ş dür. O, inno ‐ va sion inkişafda reflektiv‐aktiv mü hitin yaradıl ‐ ma sında metodo logiya kimi nəzər dən keçirilir. Fikrimcə, «metamüşahidəçi» mədəniyyət ‐ lə
rin dialoqunda ideal moderatordur. Bu kontekstdə moderator kimi onun imkanları filosofun mədəniyyətdə imkanlarına müvafiq olur. Məhz fəlsəfi refleksiya, idrak mövqeyi olaraq, müxtəlif mədəniyyətlərin nümayən ‐ dələri arasında dialoqda effektli rol oynaya bilər. Bu mənada, mədəni sistemlərin kəsişən zonalarında reflektiv‐aktiv mühitin yara dıl ‐ ması, dialoq prosesinin mühüm tərkib hissəsi olaraq, sosiumun «özünüaktuallaşdırma özək ‐ ləri» kimi təqdim edilir.
və Hüquq İnstitutunun direktor müavini). Müasir həyatın qloballaşması və beynəl ‐ miləlləşməsi dialoqun yenidən dərkini şərt ‐ ləndirir, bu da öz növbəsində, bir tərəfdən onun forma və interpretasiyasına, digər tərəf ‐ dən isə həyatın müxtəlif sahələrində funk ‐
Yüklə 30,85 Mb. Dostları ilə paylaş:
|