Sifat analizi. Sifat analizining asoslari. Analitik reaksiyalar

Probirka usuli. Reaksiyalar 2–5 ml hajmli shisha probirkalarda olib boriladi. Cho‘kmani eritmadan ajratish uchun, asosan, sen- trifugalashdan foydalaniladi. Bug‘latish esa tigellarda olib boriladi (1.1–1.2-rasmlar).

Probirka usuli. Reaksiyalar 2–5 ml hajmli shisha probirkalarda olib boriladi. Cho‘kmani eritmadan ajratish uchun, asosan, sen- trifugalashdan foydalaniladi. Bug‘latish esa tigellarda olib boriladi (1.1–1.2-rasmlar).

1.1-rasm. Chinni kosacha va tumshuqli stakan. 1.2-rasm. Tigel.

Tomchi analiz. Bu usul 1920-yili N.A. Tananayev tomonidan yaratilgan bo‘lib, tajriba o‘tkazishda shisha yoki chinni plas- tinkalardan foydalaniladi. Plastinkaga bir tomchi tekshirilayotgan eritma va bir tomchi reaktiv tomizilganda reaksiya natijasida cho‘kma hosil bo‘ladi yoki plastinkada rangli dog‘ paydo bo‘ladi. Rang hosil qiluvchi tomchi reaksiyalar filtr qog‘ozlarda ham o‘tkaziladi. Aniqlanayotgan ionlarning adsorbsion xossalari turli- chaligi tufayli bir yo‘la 2–3 xildagi rangli halqalar hosil bo‘lishi va, demak, 2–3 xil ionlarni ajratish mumkin.

• Tomchi analiz. Bu usul 1920-yili N.A. Tananayev tomonidan yaratilgan bo‘lib, tajriba o‘tkazishda shisha yoki chinni plas- tinkalardan foydalaniladi. Plastinkaga bir tomchi tekshirilayotgan eritma va bir tomchi reaktiv tomizilganda reaksiya natijasida cho‘kma hosil bo‘ladi yoki plastinkada rangli dog‘ paydo bo‘ladi. Rang hosil qiluvchi tomchi reaksiyalar filtr qog‘ozlarda ham o‘tkaziladi. Aniqlanayotgan ionlarning adsorbsion xossalari turli- chaligi tufayli bir yo‘la 2–3 xildagi rangli halqalar hosil bo‘lishi va, demak, 2–3 xil ionlarni ajratish mumkin.
• Tomchi reaksiyalari metall va qotishmalarni «qirindisiz usul- da» analiz qilishda keng qo‘llaniladi. Bu usulda tekshirilayotgan namunani maydalash shart emas. Masalan, qotishma tarkibida temir borligini aniqlash uchun unga xlorid kislota NSl tomiziladi, bunda qotishmaning yuzasi eriydi. Hosil bo‘lgan eritma shisha plastinkaga olinadi va unga bir tomchi kaliy geksasianoferrat (III) K3[Fe(CN)6] qo‘shiladi. Ko‘k rang hosil bo‘lishi namunada temir(II) borligini ko‘rsatadi. Tomchi usuli juda seziluvchanligi, tanlovchanligi va maxsusli- gi bilan ajralib turadi. Tomchi reaksiyalar orqali kerakli ionni bir necha boshqa ionlar ishtirokida aniqlash mumkin.