Сила Архимеда

Arximed qüvvəsinin təsiri altında hərəkət

M aye daxilində batan cismin təcilini tapaq.

Müqavimət qüvvəsini nəzərə almasaq, cismə iki qüvvə təsir edir:

1. 
   ağırlıq qüvvəsi – şaquli aşağı yönəlib;
   
2. 
   Arximed qüvvəsi – şaquli yuxarı yönəlib.
   
3. 
   Bu qüvvələrin əvəzəyicisi
   

Mayedə batan cismin təcili:

M aye daxilində qalxan cismin təcilini tapaq.

Müqavimət qüvvəsini nəzərə almasaq, cismə iki qüvvə təsir edir:

1. 
   ağırlıq qüvvəsi – şaquli aşağı yönəlib;
   
2. 
   Arximed qüvvəsi – şaquli yuxarı yönəlib.
   
3. 
   Bu qüvvələrin əvəzəyicisi
   

Mayedə qalxan cismin təcili:

Maye axını

E n kəsiyi müxtəlif olan borudan mayenin axmasına baxaq. Tutaq ki, sıxılmayan maye en kəsiyinin sahəsi olan borudan en kəsiyi olan boruya axır.

1. 
   Borunun geniş olan hissəsindən keçən mayenin həcminin dəyişməsi
   

2. 
   borunun dar hissəsindən keçən mayenin həcminin dəyişməsi
   

3. 
   Əgər maye sıxılmazdırsa, onda həcmlərin dəyişməsi modulca eynidir
   

Axının kəsilməzliyi tənliyi:

Sonuncu düsturu belə yazmaq olar:

En kəsiyi böyük olan boru daxilində maye stasionar axınının sürəti kiçik, en kəsiyi kiçik olan borudakı mayenin stasionar axınının sürəti böyük olur.

Dəyirmi borunun en kəsiyinin sahəsi diametrin və radiusun kvadratı ilə düz mütənasibdir: S~d² və ya S~r². Deməli, boruda axan mayenin axın sürətlərinin nisbəti borunun diametrlərinin kvadratlarının tərs nisbətinə bərabərdir:



Bernulli qanunu

Maye axının sürəti kiçik olan borunun hissələrində təzyiq böyük, mayenin sürəti böyük olan borunun hissələrində təzyiq kiçik olur.

Deməli, borunun geniş hissəsindən axan mayenin

• 
  sürəti kiçik,
  
• 
  təzyiqi böyükdür.
  

Bernulli tənliyi



Bernulli qanunu enerjinin saxlanma qanununa əsaslanır.