Sİlahlar: “HİTİt tanrilarinin ve krallarinin güCÜ
Yüklə 387,36 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Anahtar sözcükler
- Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2014, 5(2), DOI:10.1501/sbeder _ 0000000078
|
Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2014, 5(2), DOI:10.1501/sbeder _ 0000000078
227
SİLAHLAR: “HİTİT TANRILARININ VE KRALLARININ GÜCÜ” II
Özet Hitit ordularının donanımını incelemek için, savaş sanatını hareket yeteneği, saldırı gücü ve savunma gücü olmak üzere her üç alanda da düşmana üstünlük sağlama çabası olarak niteleyen yakın tarihli bir tanımdan yola çıkabiliriz. Hitit tarihine baktığımızda, Hititler’in gücünün temeli, güçlü krallar tarafından önemli savaş teçhizatlarıyla (savaş arabaları, güçlü silahlar) kazanılan zaferler, çok iyi organize edilen askeri güçler ve casusların yardımıyla izlenen zekice stratejilerle birleştirilen savaş zaferlerine dayanmaktadır. Hititler’deki bazı silah ve savaş teçhizatları: Savaş Arabaları, Yay ve Ok, Okluk/Sadak, Mızraklar, Kalkanlar, Zırhlar, Miğferler, Kılıçlar, Baltalar.
In considering the equipment of Hittite armies we may well start from a recent definition of art of warfare as an attempt to achieve supremacy over the enemy in three fields: mobility, fire- power, security. When we look at Hittite history, we have the feeling that the power of the Hittites is mostly based on war victories acquired by mighty kings combining important war equipment (chariots, powerful weapons) to well organized military forces and intelligent strategies helped by spies. Some Hittite weapons and Implements/Equipments of War: Chariot, Bow and Arrow, Quiver, Arrows, Spears, Shields, Armor, Helmets, Swords, Axes.”
Yard. Doç Dr. Ankara Üniv. DTCF Hititoloji Anabilim Dalı – savasosavas@hotmail.com
Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2014, 5(2), DOI:10.1501/sbeder _ 0000000078
228
Silahlar (ve bazı Teçhizatlar): Hititler’deki silah (ve teçhizat) çeşitlerinin 1 bazıları; yazılı belgelerde tanrılarla birlikte anılıp, tasvirli eserlerinde de (ellerinde veya omuzlarında) resmedilmiş haldeki silahlardır: Savaş Aletleri/ Gereçleri-Silahlar Hititçe
Sumerce Akadça
BALTA (KESER) • šummittant- • ateš (Hurr. ulmi)
• PĀŠU • HULPALU (HUPPALÛ) ‘çift-başlı balta’ KILIÇ
malatti- 2
(Hurr. šauri- 3 ) •
GÍR MEŠ/HI.A • (URUDU) UL 4 .GAL (/GÍR.GAL) BIÇAK/HANÇER • luwa- • zapiškur(i)-: “bıçak-yüzü, traş-bıçağı” GIŠ
• GIŠ/URUDU GÍR • GÍR.TUR: “küçük hançer, (bız)” • GÍR gimraš=GÍR.LÍL “kır-bıçağı” • GÍR.KUN: “kuyruklu, ucu sivri hançer” • EME.GÍR: “bıçak/hançer-ağzı”
MIZRAK • turi- (Luv. GIŠ
tūraa/i-) • mari-, • šiyatal-/šiyatrit- =• URUDU(/GIŠ) ŠUKUR
• NÍG.GÍD.DA =• GIŠ ŠU.I
=ARIKTU TOPUZ •
hatalla- • hatanti- ? • URUDU dupiyali- GIŠ
TUKUL KAKKU OK
GI nata-/nati- GI/GIŠ/URUDU GAG.(Ú.)TAG.(GA)
YAY GIŠ PAN-ti = (Hurr.) (GIŠ)
GIŠ
PAN / GIŠ
BAN = (GIŠ) QAŠTU/QALTU ZIRH
gurzip: “boyun-zırhı” =GURPISU/GURSIPU ZIRH PULU/PALETİ
ZIRHLI ELBİSE
TÚG
GÚ.È.A ZABAR: “bronz ceket” 4
BAŞLIK-MİĞFER kupahi- (Hurr. kuwa a hi) TÚG
SAG.DUL
OKLUK/SADAK išpa(n)ti- KUŠ(/GIŠ) (É.)MÁ.URU.URU 5
KUŠ IŠPATU
KALKAN
KUŠ/URUDU ARITU (SAVAŞ) ARABA(SI) • GIŠ GIGIR ašanna/AŠAB(Š)I: “oturulan araba” • GIŠ
GIGIR tiyaš: “ayakta durulan araba” GIŠ
GIGIR: (savaş) araba(sı) GIŠ
GIGIR AT(T)ARTU (*WATTARTU)
Yay (
GIŠ PAN), ok ( GI/GIŠ/URUDU KAK.(Ú.)TAG.(GA)/nata-) 5 , kalkan ( KUŠ/URUDU ARῙTU 6 ), mızraklar (mari-, turi-, URUDU(/GIŠ) ŠUKUR; šiyatal-/šiyatrit- 7 ) 8 , kılıç ( (GIŠ/URUDU) GÍR(.GAL), GÍR MEŠ/HI.A
,
(URUDU) UL 4 .GAL/GÍR.GAL) malatti- 9 (Hurr. šauri- 10 ), bıçak/hançer ağzı (EME.GÍR), baltalar (HAŞŞINNU / šummittant- / ulmi ve PĀŠU/ateš) topuz ( GIŠ
TUKUL
(- Bu çalışmanın I.kısmı: S.Ö.Savaş, “Tahtlar ve Asalar: ‘Hitit Tanrılarının ve Krallarının Gücü’ I.”, Eothen 11 (Anatolia
1 Silahlıklar: okluk ( KUŠ(/GIŠ) (É.)MÁ.URU.URU 5 ), koruyucu pullu zırh(-elbise) (šariyam/šariyanni ve GURPISU / guršipu / gurzip),
kalkan ( KUŠ ARITU) Beal 1992: 521-522; Rüster-Neu 1991: 81; Hurr. “silah”=šauri Wilhelm 1988: 62; ayrıca bkz. Drews 1993: 174vd.; Bossert 1942: 154 (ve 172-179’daki kabartmalardaki tasvirlerde); Beal 1995: 545vd.; Beal 2002: 93vd. 2 Krş. malatt- “(sledge)hammer, bludgeon, cudgel, club, mace (vel sim)”: HED (M): 28. 3 Krş. CHD (Š): 320 Hurr. šauri- (Weapon). 4 KUB 40.56 IV 2; Beal 1992: 151 dn.549. 5 Taracha 2005: 458vd. 6 HW: 305; HED (K): 270vd.; von Brandenstein 1943: 40; Werner 1967: 4, 12, 71; Hoffner 1967: 79[’da “kalkan” karşılıklarına gelen kelimeleri vermiştir: KUŠ
kurša-, palahša-, tupau-, KUŠ
ARῙTU]; Beal 1992: 521. 7 Starke 1990: 200vd. 8 Mızrak olarak da değerlendirmesi yapılan išpatar-: (n.) “şiş, kebap şişi/mızrak ? , kargı” bkz. HED (I): 450vd. (“spit, skewer” şiş, kebap şişi); krş. HW: 90 ( (URUDU)
išpatar- “Spieß(?): mızrak(?)”) ve HEG (I): 420 (“Spieß: mızrak”); Siegelová 1986: 596 (“Nadel: iğne, çuvaldız vb.”); Beckman 1983: 105. 9 Krş. malatt- “(sledge)hammer, bludgeon, cudgel, club, mace (vel sim)”: HED (M): 28. 10 Krş. CHD (Š): 320 (Hurr. šauri-: silah). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2014, 5(2), DOI:10.1501/sbeder _ 0000000078
229
[/ (GIŠ) SAG.GUL bir topuz]) Fırtına-Tanrısı grubunun ve Dağ-Tanrılarının 11 ; “ok ve yay” D LAMMA/KAL=(Kırların-)Koruyucu-Tanrı(sı)nın; “mızrak” Fırtına-Tanrısının oğlunun; “balta” Šarruma ve Šaušga’nın silahı ve simgesidir 12 . Yazılı belgelerde kaydedildiği gibi, bu silahlar 13 doğrudan Tanrının kendisini temsil eden simge olarak alınabilir. Bir kült-envanteri metni: “Tarammeka şehri: Tanrı ZABABA (Savaş- Tanrısı): Tanrı heykeli gümüşten bir yumruktur, 20 şekel ağırlığında. 2 büyük kalkan, 1 mızrak, 3 hançer, 1 mızrak ucu, bronzdan 1 topuz, 1 balta: böylece Tanrı ZABABA’nın gereçleri tamamlanmıştır” 14 demektedir. Alacahöyük, Fraktin, İmamkulu, Hanyeri-Gezbel, Hemite, Karabel kabartmalarında ve bazı mühürlerde 15 tasvir edilen mızrak ve yayı, (ayrıca hilal kabzalı, tipik) Hitit kılıcı, yerel kralların da “krallık simgesi” olarak görülmektedir. Bazı ritüel metinlerinde ‘mızrak’, bir kült nesnesi olarak da bulunmaktadır. “Koruyucu-Tanrının mızrağı” ifadesiyle Koruyucu-Tanrının kutsal silahının mızrak, yani GIŠ
ŠUKUR olduğu anlaşılmaktadır. Bununla birlikte Hitit kanunlarında “sarayın kapısında bulunan bronz mızrağı çalmanın” ölümle cezalandırıldığı bildirilirken, KI.LAM bayramının birinci gününde krala, demir mızrak takdim edilmektedir 16 . (Sonra büyük toplantı bitince kraldan geri alınır; böylelikle) tören boyunca, demir mızrak, krallığın simgesi olarak kralla beraber bulunmaktadır. Bazı kült törenlerinde ise demir mızrağın yerini, demir balta almaktadır. Bu da, mızrak ve baltanın “krallığın simgeleri”ni ifade ettiğini açıkça gösterirken; adı Šarruma veya LUGAL-ma yazılan ve adında kral sözcüğünü taşıyan bir Tanrının elinde taşıdığı “balta”nın anlamını da açıklamış olmaktadır 17 . Ayrıca ( URUDU HAZINNU: balta) Tanrı ZABABA’nın gereçleri arasında da yeralmaktadır 18 . “Dağın kralı” Tanrı Šarruma’nın krallık simgesi, tasvirlerinde ‘sap delikli balta’ olarak belirgin şekilde görülmektedir. Ay- Tanrısının bir balta ile tasvir edildiği de açıkça anlaşılmaktadır 19 .
11 Haas 1982: 21, 52, 120, 183. 12 Haas-Wegner 1995: 167vd. 13 Beal 2002: 93vd. 14 (CTH 501) KUB 38.1 Vs.I 4vd. Rost 1961: 178vd.; Güterbock-Kendall 1995: 45vd.; Savaş 2002: 113-114; Savaş 2008: 659; burada geçen balta “Şarkışla tören baltası” ile eşlenebilirken, Savaş-Tanrısı ise “Yumruk biçimi” bir kap olarak bulunmaktadır. 15 Güterbock 1942: No: 13, 105, 106, 109 ve Bittel ve diğer. 1975: 237-239, No: 15, 16, bkz. Darga 1992: 183 ve Res.183, 184, 186, 187. Alacahöyük sfenksli kapı kabartmalarındaki mızraklar için aynı zamanda bkz. Baltacıoğlu 1996: 93vd. 16 Singer 1984: 10vd., 216vd., (aynı metin grubunda “altın mızrak” için); Coşkun 1974: 438vd. Mızrak= GIŠ ŠUKUR=
(GIŠ) zau- eşitliğine karşı GIŠ ŠUKUR=
(GIŠ) turi- için aynı zamanda bkz. Singer 1983: 58 dn.17 ve 89vd. 17 Bittel ve diğer. 1975: Boğ. No.35A Tanrının elinde ve Ugarit, Emar silindir mühürlerinde; Darga 1992: 184, Schaeffer 1954- 1955: 93vd. 18 Steiner 1971: 564. 19 Bkz. Collon 1995: 373 ve 374 No. 7, 14, 15, 28(?), 32(?). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2014, 5(2), DOI:10.1501/sbeder _ 0000000078
230
Burada silahların bazıları üzerinde durmak istiyoruz: ● GIŠ TUKUL (=hatanti- ? =KAKKU): “silah, (topuz-gürz); gereç, alet” 20 . Tanrı tasvirlerini anlatan metinlerde “topuz, gürz” anlamını taşıdığı 21 ve Hititçesinin de Luviceden alınma 22
GIŠ hatalla- karşılığı (yanısıra GIŠ
TUKUL=hatanti- ? ) olabileceği düşünülmektedir 23 [=
(GIŠ) hattalla-: (n.) “topuz, gürz, topuz biçiminde merasim asası” 24 ].
GIŠ TUKUL’un, Hurricesi=ulmi 25 ile (aynı zamanda Tarhuntašša kralı olan) Ulmitešub ( m
D U-ub) “Tešub’un topuzu (/silahı)” şahıs adı içinde kullanılan karşılığını görmekteyiz. GIŠ
TUKUL’un, tasvir metinleri ve silahlardan bahseden metinlerde Fırtına-Tanrısının özel bir silahı ‘savaş topuzu’ olarak ‘bir başı, güneş-kursundan bir süsü ve bir hilali’ vardır 26 . KBo
23.3 Vs. 13’te “ordunun silahı” olarak geçerken 27 , bir diğer metinde “altın silahın lapislazuliden kabzası kopmuştur” şeklinde anılmaktadır 28 . Yukarıda, Tarammeka şehri tanrısı Tanrı ZABABA’nın gereçlerinin sayıldığı metinde 29 [“2 büyük kalkan, 1 mızrak, 3 hançer, 1 mızrak ucu, bronzdan 1 topuz, 1 balta”] bronzdan yapılmış olarak birlikte geçmektedir. (KBo 6.34 Vs.II 51-
20 HW: 296; HZL: 355 No.206; Hout 1998: 285’te GIŠ TUKUL’u iki grupta tanımlamıştır: “oracle type” ve “weapon”. 21 Topuz ile GIŠ TUKUL değerlendirmeleri için ayrıca bkz. Haas 1994: 204 ve 513; Savaş 2002: 115vd. 22 DLL: 44; Oettinger 1976: 126; Melchert 1993: (63-)64; Beal 1992: 543 “overpower (yenmek, mağlup etmek)”. Starke 1990: 309vd. Çiviyazısı Luvicesinde form Pl.N.-A. ha-at-tal-la hiyeroglif Luvicesinde hatalyi-/hatalayi- [“(mit der Keule) niederwerfen”], Pret.Sg.1. M11
ha-ta-li(-i)-ha (KARATEPE XXVIII 144 (Hu)) Pl.3. M11
ha-/há-ta-la-i-ta. Denominatif hattalla- “massue, marteau”; hier. hatalia- Hit. hattalliya ve diğer tartışmalar ve yorumlar için ayrıca bkz. Laroche 1955: 83vd.: (“hiéroglyphique” hatal(i)a-). 23 von Brandenstein 1943: 7vd., 35-36 “Streitkolben” olarak verirken; Sommer-Falkenstein 1938: 60, 125vd. GIŠ TUKUL=hatanti- ? karşılığını göstermiştir. Goetze 1957: 81 “mace”; Carter 1962: 143 “weapon”; Hoffner 1967: 79 ve dn.153 “shore: hadant- (?)” [Otten, MDOG 94: 20-21’de hadant(i)-’nin had- ‘kuru olmak’ fiilinden isme dönüştüğü”] ve 98’de GIŠ
TUKUL “mace(?), battleaxe(?)”. Güterbock 1969: 22 “Waffe”; Güterbock 1983: 214vd. “‘Axt’ oder ‘Beile’”; Otten 1969: 11; Otten 1973: 9 “Gerät”; Otten 1981: 7, 12 “Waffe”; Neu 1970: 98 “Werkzeug”; Neu 1974: 29’daki dayanaklı değerlendirmesinde (Hoffner 1970: 19’daki GIŠ
TUKUL= GIŠ
turi- “weapon”a karşı) GIŠ
turi-= GIŠ
ŠUKUR olarak verirken hadant(i)-/hatant(i)-’yi [Soucek 1959: 386’daki gibi] “dry land”; Kühne-Otten 1971: 728 “Waffengewalt”; Popko 1978: 101 “Streitkolben, Waffe”; Košak 1982: 279’da “weapon; mace”; Ünal 1983: 61, 91: “silah”; Alp 1983: 214, 331 “Waffe”, ayrıca 43 ve dn.49; Dardano 1997: 156 “arma”, Beal 1988: 269vd.; Savaş 2002: 115vd. 24 HW (Erg.1): 5; Košak 1982: 212; Siegelová 1986: 590; Popko 1994: 48, 266, 328; Klinger 1996: 447vd. 25 (Hurr.) ulmišši = GIŠ TUKUL
HI.A “silahlar/topuzlar” [Kollektiv-/Abstraksuffix -(š)ši] KBo 32.19 Vs.I 15 ile Vs.II 14, Rs.III 39’da bulunmaktadır. Wegner 1981: 99 (krş. Akadça ULMU AHw III: 1410b); Salvini 1991: 180; Neu 1996: 411vd. dn.37; Neu 1988: 98; (ayrıca Ulmitešub incelemesi için bkz. Hout 1995: 193vd.); Laroche 1966: 196 No.1423. 26 Metin yeri için bkz. KBo 2.1 Vs. 29: (“güneş ve ay kurslarıyla süslü 1 GIŠ TUKUL, onun üzerine bir karış (boyunda), ayakta duran demir bir erkek heykeli yapılmıştır.”); II 13, 23 (“Kilinuna dağı: (bir) GIŠ
TUKUL(’un) üzerine demir(den) bir heykel yaparlar.”); III 21; von Brandenstein 1943: 35-36, 63vd.; Popko 1978: 101vd.: KUB 38.26 Vs. 23; 38.23 10. 27 Fırtına-Tanrısının epiteti olarak muwattali/NIR.GÁL, aynı zamanda GIŠ TUKUL
HI.A “ordunun silahları” (KUB 15.4 5; 9 Vs.II 2; 41.22 Rs.III 8), ( GIŠ
TUKUL-aš D LAMMA anımsatması ile KUB 2.1 Rs.III 13) Archi 1975: (90vd.) 98, 100. VS NF 12 Nr.7 = VAT 7698 Rs.III (16) ] D UTU URU PÚ-na-ma DINGIR MEŠ LUGAL
TIM (17) A-N]A m
LUGAL-i GIŠ TUKUL
NIR.GÁL, Pecchioli Daddi 2000: 346, 348; KUB 44.33 Vs.II (3) D U URU Zi-pa-l[a-an-da (4) ta-ba-ar-ni[ (5) GIŠ
TUKUL HI.A
NIR.GÁL-i[n pa-a-i] “Wettergott von Zipal[anda (4) dem Herrscher[ (5) die erschreckenden(?) Waffen [gib!]”. Popko 1994: 232-233; Muwattali/NIR.GÁL, ünvanı Gonnet 1979: 52vd. ve 76vd. { FORTIS
mu-wa/i-ta-li-na Starke 1990: 173}. 28 KUB 16.83 Vs. 51: Alp 1948: 317 dn.38a “silah” olarak; Popko 1978: 103; Lapislazuliden bir hattala- bulunması (KUB 1.17 Vs.II 27 vd. dupl. KUB 2.10 Vs.I 23vd.) hususu ve diğer değerlendirmeler için bkz. Güterbock 1943: 283 ve dn.30, ayrıca Alp 1940: 38; Klinger 1996: 458-459 {“eine Keule aus Karneol”}. KUB 41.28 Vs.II 6-7: [nu-ká]n ? GAL DUMU MEŠ É.GAL
LUGAL-i GIŠ
ha-at-tal-la-an [G]UŠKIN NA4
ZA.GÌN pa-a-i altın (ve) lapislazuliden bir hattala (topuz) [Popko 1994: 266-267]. 29 Güterbock 1983: 213vd. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2014, 5(2), DOI:10.1501/sbeder _ 0000000078
231
52’de:)
GIŠ BAN “yay”, GI KAK.Ú.TAG.GA “ok” ile (KBo 11.28 Vs.II 8’de:) GEŠPU “yumruk”, (KBo 13.161 Rs. 8’de:) ANŠE.KUR.RA GIŠ
GIGIR “savaş arabası” ve birçok yerde tarh- “yenmek, kudretli olmak” fiili ile geçmektedir. Ayrıca, (KUB 17.35 Rs.III 12vd.’da:) “Hattili adamlar bronz GIŠ
TUKUL, Mašalı adamlar kamış GIŠ
TUKUL tutarlar ve dövüşürler/savaşırlar” 30 ; (KBo 11.28 Vs.II 7, Rs.V 9’da:) “büyük savaş aleti”; (KUB 27.1 Rs. 37’de:) “Fırtına-Tanrısının savaş aleti GIŠ
TUKUL” şeklinde anılmaktadır.
Filolojik veriler bu nesne hakkında bilgiler verirken tanımı için değerlendirmeler arasında hatta- “vurmak, dövmek” fiilinden türemiş GIŠ
hattalla- karşılığı 31 ; GIŠ TUKUL-la
ve
GIŠ TUKUL-li fonetik eklerle (GIŠ)
hattalla- : “topuz, gürz, topuz biçiminde merasim asası” 32 eşitlemesine oldukça uygundur 33 . Nesnenin, altın 34 , lapislazuli, ağaç ve taştan yapıldığı, Tanrı tasviri, kült- envanter (ve ritüel) metinlerinden öğrenilmektedir 35 [“Kamıştan (bir) GIŠ TUKUL” ise, teşhis için biraz düşündürücüdür! 36 ].
Boğazköy-Büyükkale 37 , Alişar 38 , Alalah 39 , Alacahöyük 40 , Beycesultan 41 , İnandıktepe 42 , Ortaköy’de 43 elegeçen taştan topuz ve başı bulunmaktadır. Yumruk Biçimli Gümüş Hitit Kabındaki kabartma tasvirli sahnede Tanrı yukarı doğru kaldırdığı elinde
30 Carter 1962: 129-130, 143; Gurney 1977: 27. 31 Bkz. Güterbock 1943: 283 ve dn.30’daki karşılaştırmalar; ayrıca, Alp 1949: 267 dn.107’deki GIŠ
“vurmak”); HED (H): 257vd. hattalu- “kilit, sürgü” ile krş.; Klinger 1996: 447vd. Tešub’un ölüler diyarına olan ziyaretini anlatan Hurri-Hitit mitinde, Allani “Yeraltı Yıldırımı (/Sürgü/Kilit) [Bolt of the Underworld]” olarak adlandırılıyordu {krş. van Gessel: 17vd. ile Lit.}. Hurri dilinde nekri (Hititler tarafından hattalu- [bolt: “sürgü (//yıldırım)”] olarak çevrilmiştir) aslında “kıyı-nehir” anlamına gelir. Buna ek olarak da Papanekri (tam olarak “dağ-bayır” anlamındadır) isminde genişletilmiş anlam olan “sınır” içeriğini taşır. Haas 1995: 2022, GIŠ
GIŠ
hattalu “back he drew (=unlocked) the seven [door]bolts” HED (H): 347. 32 HW (Erg.1): 5; Košak 1982: 212; Siegelová 1986: 590. 33 KUB 9.18 15’te taştan bir hattalla-’nın (ardından HAŞ(Ş)INNU “balta” geçmesi nedeniyle) ‘balta’ olamayacağı anlaşılmıştır. Fırtına-Tanrısı elinde bazen bir balta ile görülürse de, genellikle daha çok savaş topuzu ile tasvir edilmiştir. Buna göre hattalla-, benzer işlevi olan bir silah olarak GIŠ TUKUL = hatantiš ve GIŠ hattalla- adı ortak bir hat- kökünden gelip hattalliya- fiili ile hattalla- ismi birlikte düşünülebilir, von Brandenstein 1943: 7, 38vd. 34 (Sg.N.-A.) GIŠ ha-at-tal-la-an GUŠKIN: KUB 41.28 Vs.II 6-7. GIŠ
TUKUL KÙ.BABBAR: KBo 10.2 Vs.II 41; 27.42 Rs.VI 4; KUB 38.3 Vs.II 19; GIŠ TUKUL
HI.A -ya-aš-ši ha-li-iš-ši-ya-mi [ I]Š-TU KÙ.BABBAR ma-a-an IŠ-TU GUŠKIN: KUB 15.1 Rs.III 37-38. 35
NA4 ZA.GÍN: KBo 14.33 Vs.I 8; KUB 1.17 Vs.II 28; KUB 2.10 Vs.I 24; GIŠ: KUB 38.2 Vs.II 9; 309/z r.kol.6; NA 4 : KUB 9.18, 15. 36 Ayrıca, bir ciğer falı terimi olarak geçen GIŠ TUKUL için de bkz. Ünal 1983: 91; Laroche 1952: 35; Laroche 1970: 128. 37 Boehmer 1972: 219 Nr.2231-2240. s.19vd.: 1138 “Asa” - bul.yeri: Taf.XXXVII - 46/e - Büyükkale s/12. Uz.: 12.95, gen.: 0.37 cm.; 1139 “Asa” - bul.yeri: (düzenlenmemiş) - 414/e - Büyükkale s/12. Uz.: 8.6, gen.: 0.25 cm.; 1140 “Asa” - bul.yeri: Taf.XXXVII - 242/d - Büyükkale x/17. Uz.: 16.7, gen.: 0.35 cm.; 1141 “Asa” - bul.yeri: Taf.XXXVII - 242/d - Büyükkale x/17. Uz.: 12.0, kalın.: 0.55 cm.; 1142(-1143) “Asa” - bul.yeri: (düzenlenmemiş) - 444/e 445/e - Büyükkale s/10. Uz.: 7.05, 5.6, gen.: 0.45, 0.42 cm. 38 von der Osten 1937: 230, Fig.261, c.1419. 39 Wooley 1955: 407 Nr.48/40 (ayrıca benzer diğer buluntular için yine aynı esere bkz.). 40 (K) Mezarı: K.8 Topuz. Asıl topuz taştan olup ağaç sapı üç parçadan oluşan altın plaka ile örtülüdür; K.9 Altın topuz başı. Alaca-Höyük Bakır Çağı (İÖ.2100-2500) Mezarlar Karışık Maden Buluntuları: Koşay 1938: 90vd. 41 Topuz tipli asa başı (Orta ve Geç Bronz Devri Beycesultan tabakaları) Mellart 1995: 113vd.; Lloyd-Mellart 1959: 90, Fig.21, 6- 8. 42 Özgüç 1988: 67 (Mermerden). 43 Süel 1998: 564, 570 Res.18. Yüklə 387,36 Kb. Dostları ilə paylaş:
|