Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2014, 5(2), DOI:10.1501/sbeder
_
0000000078
242
KUR
URU
A-aš-šu-wa ú-hal-liq GÍR
HI.A
an-nu-tim a-na
D
IŠKUR be-lí-šu ú-še-li” “Büyük Kral
Dudhaliya Aššuwa ülkesini yerle bir ettiği zaman bu kılıçları efendisi Fırtına-Tanrısına adak
olarak sundu.”
141
Kökeni Eski Önasya kültürlerine dayanan simgeleme veya sembolleştirme birçok alanda
kendini göstermektedir. Tarla işlerinde kullanılan aletler ile kralın kullandığı (aynı) aletlerin
değerleri ve anlamları farklıdır. Aynı şekilde dini ritüel için kullanılan nesne ile vergi olarak
verilenler arasında da farklar vardır. Kült-envanter metinlerinde geçen silahlar; düşman
kuvvetlerine karşı üstünlük sağlamak amacıyla ordu tarafından savaşmak veya savunma yapmak
amacıyla kullanılan silahlardan
142
ziyade kültsel nitelikli özellikler taşıyan güç sembolleridir.
Fırtına-Tanrısı için sonbaharda kutlanan bir bayramda: Gençlerin; “Hatti adamları” ve “Maša
adamları” olarak iki takıma ayrılıp, Hatti adamlarının silahlarının (=topuzlarının) bronzdan,
Maša adamlarının silahlarının (=topuzlarının) ise kamıştan olması nedeniyle, temsili dövüşün
kazanan tarafı olarak ‘bronz topuzlu Hatti adamları’nın ilan edildiği
143
bu ritüel, silah yapımında
maden kullanımının sağladığı üstünlüğü vurgulaması açısından olduğu kadar; gücün, silahla
gelen zafer karşılığında sembolleştirilmesi (ile Tanrıya sunulması) açısından da çok önemli bir
içerik taşımaktadır.
Bazı kaya anıtları ile mühürlerde tasvir edilen (ve bazı ritüel metinlerinde de kült nesnesi
olarak anılan) ‘mızrak’; (KI.LAM bayramının birinci gününde krala [demir mızrak] takdim
edilerek tören boyunca) kralla beraber kraliyeti temsil ederken, Hitit yasalarında “sarayın
kapısında bulunan bronz mızrağı çalmanın” ölümle cezalandırıldığı tanımlamasıyla bir “krallık
sancağı” olduğunu ortaya koymaktadır.
141
Ünal 1993: 727-730; Salvini-Vagnetti 1994: 215vd.
142
Savaş arabaları, sırtları, boyunları ve böğürleri pullu zırhlarla korunmuş iki at tarafından çekilirdi. Savaşçı askerler, boyundan
ayak bileklerine kadar uzanan üzeri pul-pul bir ceket giyerler ve miğferli ve zırhlı olurlardı. Ok ve yay taşırlar, kalkanlarla
kendilerini korurlardı. Mısırlılar’ın Kadeş Savaşı ile ilgili kabartmalarında Hititler’in ±2-2,4m. uzunlukta bir mızrak (ve ayrıca
kılıç taşıdıkları) anlaşılmaktadır. İmparatorluk dönemi asker ve silahlar hakkında bize en iyi örneği Kral-kapısındaki figür
vermektedir: Bu figürün başında kulakları örten, tepesi sivri bir miğfer; elinde bir balta, belinde de kısa bir kama bulunmaktadır.
Silahlara dair diğer bir bilgi de III.Hattušili’nin Asur kralı Salmanassar’a, Kizzuwatna’daki mühür evinde imal edilen bir
kamayı hediye olarak gönderdiği, sefer dönemi başladığında da istediği demir silahları göndereceğini yazdığı mektubundan
anlaşılmaktadır. Aslında Hitit teknolojisi demir silah üretimine elverişli düzeydeydi; ama bunlar çok nadir bulunan pahalı
silahlardı. Altın, gümüş gibi demiri de törenlerde sembolik amaçlı kullanmayı tercih ederlerdi. Çeliğin kullanımı yaygınlaşana
kadar bronz malzemeyi silah yapımında çok kullanmışlardır. Beal 1995: 548. Genellikle baltalar, bıçaklar (/hançer veya kılıçlar)
bakırdan veya bronzdan üretilirdi. Bronz muhafız mızrağının malzemesiydi [IBoT 1.36’da ilgili satırlar]; bu alımdan topuzlar ve
miğferler de işlenmiştir (GURPISU) [KBo 15.9 Rs.IV 19]. Nadiren mızraklar daha ucuz bir biçimde bakırdan üretilmiştir.
143
Mašalı’nın esir alınıp tanrıya sunulmasıyla devam eden (Gurney 1977: 27); bu senaryoda, Hint-Avrupalı toplulukların
Anadolu’ya gelişlerinin canlandırıldığı yorumu vardır (Haas 1994: 688vd.).
Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2014, 5(2), DOI:10.1501/sbeder
_
0000000078
243
(LÚ)
GIŠ
TUKUL GÍD.DA “uzun topuz” [ve “uzun topuz(lu)/silah(lı) adam(ı)”]lar ile,
GIŠ
TUKUL’un, tasvir metinleri ve silahlardan bahseden metinlerde Fırtına-Tanrısının özel bir
silahı ‘savaş topuzu’ olarak ‘bir başı, güneş-kursundan bir süsü ve bir hilali’ ifadeleri
görülmektedir. Bu uzun topuzların, Hitit, Hurri ve Eski Asur kültür özelliklerini içeren mühür
baskılarındaki tasvir örneklerine karşılık gelebileceği kanısındayız.
Halab tapınağının ortostatlarında; Halab’ın Fırtına-Tanrısının silahı olarak hem topuz
hem de balta (ve mızrak ile kılıç) görülürken yine kanatlı savaşçı (Tanrı) IŠTAR’ın elinde
omuzuna dayanmış (diğer topuzlara göre nispeten biraz daha uzun bir) topuz vardır. Halab’ın
boğa koşumlu-arabalı (sürücü [=Boğazköy kil bulla, Yumruk Biçimli Gümüş Hitit Kabındaki
kabartma ve İmamkulu kaya kabartmasındaki gibi]) Fırtına-Tanrısı kabartmalı ortostatı
üzerindeki Anadolu hiyeroglifli yazıtıyla Fırtına-Tanrısının adı: “TANRI, TOPUZ” olarak çok
açık şekilde verilmiştir. Malatya kabartmaları ile bazı mühürlerde, tanrıların ellerinde bulunan
144
topuzların hiyeroglif yazısında “Tanrı=DEUS” determinatifini = (sayısı kademeli olarak bir ve
birden fazla halde) “topuz başı” şeklinde karşıladığını ve de Tanrıların başlarındaki bu tür topuz
başlıklarının da (Fırtına-Tanrısının adının ve silahının “TOPUZ”la özdeş olduğu düşüncemize
dayanarak) = “TANRI, TOPUZ” şeklinde okunması (gerektiğini) düşünüyor ve öneriyoruz.
Kaynakça
Akurgal 1946
E.Akurgal, Remarques stylistiques sur les reliefs de Malatya, İstanbul 1946.
Alexander 1993 R.L.Alexander, The Storm-God at Yazılıkaya: Sources and Influences, Fs
N. Özgüç, 1993: 1-13.
Alp 1940
S.Alp, Untersuchungen zu den Beamtennamen im hethitischen Festzeremoiell,
Leipzig 1940.
Alp 1948
S.Alp, Hitit Metinlerinde
GIŠ
kalmuš “Lituus” ve HUB.BI “küpe”, Belleten 12,
1948: 301-319.
Alp 1949
S.Alp, Hititlerde Sosyal Sınıf NAM.RA’lar ve İdeogramın Hititçe Karşılığı,
Belleten 13, 1949: 245-270.
144
Akurgal 1946: 11vd., 15, 17, 48; krş. Güterbock 1940: No.38 A, 39 A, 40 A.
Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2014, 5(2), DOI:10.1501/sbeder
_
0000000078
244
Alp 1983
S.Alp, Beitrage zur Erforschung des hethitischen Tempels, Kultanlagen im
Lichte der Keilschrifttexte, (TTKY 6/23) Ankara 1983.
Andrae 1931 [1969] W.Andrae, Kultrelief aus dem Brunnen des Assurtempels zu Assur,
WVDOG 53, 1931 [Osnabruck Zeller 1969].
Archi 1975
A.Archi, Divinita tutelari e Sondergötter ittiti, SMEA 16, 1975: 89-118.
Archi 1977
A.Archi, Il “Feudalesimo” ittita, SMEA 18, 1977: 7-18.
Archi 1990
A.Archi, Hittite Imageries, TTK 10, Ankara 1990: 589-595.
Baltacıoğlu 1996 H.Baltacıoğlu, Alaca Höyük Sfenksli Kapıya Ait Üç Kabartmada Saptanan Bir
Ünvan ve Kökeni, AnAr 14, 1996: 93-103.
Beal 1988
R.H.Beal, The
GIŠ
TUKUL-institution in Second Millennium Hatti, AoF 15,
1988: 269-305.
Beal 1992
R.H.Beal, The Organisation of the Hittite Military, THeth 20, Heidelberg 1992.
Beal 1995
R.H.Beal, Hittite Military Organization, CANE 1, 1995: 545-553.
Beal 2002
R.H.Beal, I reparti e le armi dell’esercito ittita, Battaglia di Qadesh, Firenze
2002: 93-108.
Beckman 1983 G.Beckman, Hittite Birth Rituals, StBoT 29, 1983.
Beckman 1995 G.Beckman, The Siege of Uršu Text (CTH 7) and Old Hittite Historiography,
JCS 47, 1995: 23-34.
Bittel 1937
K.Bittel, Boğazköy. Die Kleinfunde der Grabungen 1906-1912, Leipzig 1937.
Bittel 1976
K.Bittel, Les Hittites, L’Univers des Formes, Paris 1976.
Bittel ve diğer. 1941 K.Bittel-R.Naumann-H.Otto,
Yazilikaya.
Architektur,
Felsbilder,
Inschriften und Kleinfunde, ( WVDOG 61) Leipzig 1941. [Nachdruck:
Osnabrückr, 1967].
Bittel ve diğer. 1975 K.Bittel-J.Boessneck-B.Damm-H.G.Güterbock-H.Hauptmann-R.Naumann-
W.Schirmer, Das Hethitische Felsheiligtum Yazılıkaya, (BoHa 9) Berlin 1975.
Black-Green 1992
J.Black-A.Green, Gods, Demons and and Symbols of Ancient
Mesopotamia, An Illustrated Dictionary, London 1992.
Boehmer 1972
R.M.Boehmer, Die Kleinfunde von Boğazköy. Aus den Grabungs-kampagnen
1931-1939 und 1952-1969, (WVDOG 87) Berlin 1972.
Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2014, 5(2), DOI:10.1501/sbeder
_
0000000078
245
Boehmer 1979
R.M.Boehmer, Die Kleinfunde aus der Unterstadt von Boğazköy.
Grabungskampagnen 1970-1978, Berlin 1979.
Bossert 1942
H.Th.Bossert, Altanatolien. Kunst und Handwerk in Kleinasien von den
Anfängen bis zum völligen Aufgehen in der griechischen Kultur, Berlin 1942.
Börker-Klähn 1989 J.Börker-Klähn, Mons argaius und papana, “Die Berge”, Fs T.Özgüç, 1989:
237-255.
von Brandenstein 1943
C.G.von Brandenstein, Hethitische Götter nach Bildbeschreibungen
in Keilschrifttexten, MVAeG 46/2, 1943.
Carter 1962
C.W.Carter, Hittite Cult Inventories, (diss., University of Chicago) Chicago
1962.
Collins 2007
B.J.Collins, The Hittites and Their World, Atlanta 2007.
Collon 1995
D.Collon, Mondgott. B., In der Bildkunst, RlA 8, 1995: 371-376.
Coşkun 1974
Y.Coşkun, Hititçe Anlamı Bilinmeyen Bir Kelime
(GIŠ)
zau-, Cumhuriyetin
50.Yılını Anma Kitabı, Ankara 1974: 438-441.
Culican-McClellan 1984
W.Culican-T.McClellan, EI-Qitar: First Season of Excavations,
1982-83, Abr Nahrain 22, 1984: 29-63.
Dardano 1997
P.Dardano, L’aneddoto e il racconto in età antico-hittita: La cosidetta
“Cronaca di Palazzo”, (BRLF 43) Roma 1997.
Darga 1984
M.Darga, Eski Anadolu’da Kadın, İstanbul 1984.
Darga 1992
M.Darga, Hitit Sanatı, Akbank Kültür ve Sanat Kitapları 56, İstanbul 1992.
de Martino 1989 S.de Martino, La danza nella culture ittita, Eothen 2, Firenze 1989.
Dinçol 1971
A.Dinçol, Zu den hurritischen Bergnamen, JCS 24, 1971: 29-30.
Dinçol 1974
A.Dinçol, Über die Hydronomie und Oronomie Anatoliens zur zeit der Hethiter,
Berytus 23, 1974: 29-40.
Dinçol 1998
A.Dinçol, The Rock Monument of the Great King Kurunta and its Hieroglyphic
Inscription, 3.Uluslararası Hititoloji Kongresi Bildirileri (16-22 Eylül 1996-
Çorum) 1998: 159-166.
Dinçol 1998a
A.Dinçol, Die Entdeckung des Felsmonuments in Hatip und ihre Auswirkungen
über die historischen und geographischen Fragen des Hethiterreichs, TÜBA-AR
1, 1998: 27-35.
Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2014, 5(2), DOI:10.1501/sbeder
_
0000000078
246
Dinçol 1998
B.Dinçol, Tönerne Siegelkopien aus Boğazköy, 3.Uluslararası Hititoloji
Kongresi Bildirileri (16-22 Eylül 1996-Çorum) 1998: 167-175.
Drews 1993
R.Drews, The End of the Bronze Age: Changes in Warfare and the Catastrophe
ca. 1200 B.C., Princeton 1993.
Emre-Çınaroğlu 1993
K.Emre-A.Çınaroğlu, A group of metal hittite vessel from Kınık-
Kastamonu, Fs N.Özgüç 1993: 675-713
Erkanal 1977
H.Erkanal, Die Äxte und Beile des 2. Jahrtausends in Zentralanatolien, (PBF
9/8) Münih 1977.
Friedrich 1959
J.Friedrich, Die Hethitischen Gesetze, (DMOA 7) Leiden 1959 = 2.Aufl. 1971.
van Gessel 1998 B.H.L.van Gessel, Onomasticon of the Hittite Pantheon, I-II., Leiden 1998.
van Gessel 2001 B.H.L.van Gessel, Onomasticon of the Hittite Pantheon, III., Leiden 2001.
Goetze 1957
A.Goetze, [Review of CAD H], JCS 11, 1957: 79-82.
Gonnet1968
H.Gonnet, Les montagnes d’Asie Mineure d’après les textes hittites, RHA 26,
1968: 93-170.
Gonnet 1975-1976
H.Gonnet, Rituel des fêtes d’automne et de printemps du dieu de I’orage de
Zippalanda (Zippalanda Şehri Fırtına-Tanrısının İlk ve Sonbahar Bayramları
Ritüeli), Anadolu 19, 1975-1976: 123-162.
Gonnet 1979
H.Gonnet, La titulature royale hittite au IIe millenaire avant J.-C., Hethitica 3,
1997: 3-108
Gurney 1977
O.R.Gurney, Some Aspects of Hittite Religion, Oxford 1977.
Güterbock 1940 H.G.Güterbock, Siegel aus Boğazköy I, (AfO, B.5) Berlin 1940.
Güterbock 1942 H.G.Güterbock, Siegel aus Boğazköy II, (AfO, B.7) Berlin 1942.
Güterbock 1943 H.G.Güterbock, Eti Tanrı Tasvirleri ile Tanrı Adları, Belleten 26, 1943: 273-
293.
Güterbock 1969 H.G.Güterbock, Ein neues Bruchstück der Sargon-Erzählung “König der
Schlacht”, MDOG 101, 1969: 14-26.
Güterbock 1983 H.G.Güterbock, Hethitische Götterbilder und Kultobjekte, Fs Bittel, 1983: 203-
217.
Güterbock 1989 H.G.Güterbock, Hittite kursa “Hunting Bag”, Fs Kantor (SAOC 47), 1989: 113-
119.
Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2014, 5(2), DOI:10.1501/sbeder
_
0000000078
247
Güterbock-Hout 1991 H.G.Güterbock-Th.P.J.van den Hout, The Hittite Instruction for the Royal
Bodyguard, AS 24, 1991.
Güterbock-Kendall 1995
H.G.Güterbock-T.Kendall, A Hittite Silver Vessel in the Form of a
Fist, Fs Vermeule, Austin 1995: 45-60.
Haas 1982
V.Haas, Hethitische Berggötter und Hurritische Steindämonen. Riten, Kulte,
and Mythen, Mainz 1982.
Haas 1989
V.Haas, Kompositbogen und Bogenschießen als Wettkampf im Alten Orient,
Nikephoros 2, 1989: 27-41.
Haas 1994
V.Haas, Geschichte der hethitischen Religion, (HdOr 1/15) Leiden 1994.
Haas 1995
V.Haas, Death and the Afterlife in Hittite Thought, CANE 3, 1995: 2021-2030.
Haas-Wegner 1988 V.Haas-I.Wegner, Die Rituale der Beschwörerinnen
SAL
ŠU. GI, Teil I. Die
Texte; Teil II. Das Glossar, ( ChS 1/5) Roma 1988.
Haas-Wegner 1995 V.Haas-I.Wegner, Die Axte der Ištar, İ.Metin Akyurt Bahattin Devam Anı
Kitabı, Eski Yakın Doğu Kültürleri Üzerine İncelemeler, İstanbul 1995: 167-
171.
Haase 1968
R.Haase, Die Fragmente der Hethitischen Gesetze: Transkribiert & Nach
Paragraphen Geordnet, Wiesbaden 1968.
Hawkins 1995
J.D.Hawkins, The Hieroglyphic Inscription of the Sacred Pool Complex at
Hattusa (Südburg), With an Archeological Introdiction by Peter Neve, StBoTB
3, 1995.
Herbordt 2006
S.Herbordt, The Hittite Royal Cylinder Seal of Tudhaliya IV with
Umarmungsszene, WIC 9, 2006: 82-91, 153-155, 207-211.
Hoffner 1967
H.A.Hoffner, Jr., An English-Hittite Glossary, RHA 25, 1967: 7-99.
Hoffner 1970
H.A.Hoffner, Jr., Remarks on the Hittite Version of the Naram-Sin Legend, JCS
23, 1970: 17-22.
Hoffner 1997
H.A.Hoffner, Jr., The Hittite Laws: A Critical Edition, DMOA 23, Leiden 1997.
Hout 1995
T.van
den
Hout,
Der Ulmitešub- Vertrag: Eine prosopographische
Untersuchung, StBoT 38, 1995.
Hout 1995a
T.van den Hout, Tuthalija IV. Und die Ikonographie hethitischer Großkönige
des 13. Jhs., BiOr 52, 1995: 545-573.
Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2014, 5(2), DOI:10.1501/sbeder
_
0000000078
248
Hout 1998
T.van den Hout, The Purity of Kingship. An Edition of CTH 569 and Related
Hittite Oracle Inquiries of Tuthaliya IV, DMOA 25, Leiden 1998.
Imparati 1995
F.Imparati, Private Life Among the Hittites, CANE 1, 1995: 571-586.
Imparati-Saporetti 1965 F.Imparati-C.Saporetti, L’autobiographia di Hattusili I, SCO 14, 1965:
40-85.
Karasu-Poetto-Savaş 2000 C.Karasu-M.Poetto-S.Ö.Savaş, New Fragments Pertaining to the
Hieroglyphic Luwian Inscription of Yalburt, ArAn 4, 2000: 99-112.
Klengel 1965
H.Klengel, Der Wettergott von Halab, JCS 19, 1965: 88-93.
Klinger 1996
J.Klinger, Untersuchungen zur Rekonstruktion der hattischen Kultschicht,
StBoT 37, 1996.
Kohlmeyer 1983 K.Kohlmeyer, Felsbilder der hethitischen Großreichszeit, APA 15, 1983: 7-154.
Kohlmeyer 2000 K.Kohlmeyer, Der Tempel des Wettergottes von Aleppo, Münster 2000.
Košak 1982
S.Košak, Hittite Inventory Texts, THeth 10, 1982.
Koşay 1938
H.Z.Koşay, Alaca Höyük Hafriyatı. 1936’daki Çalışmalara ve Keşiflere Ait İlk
Rapor, TTKY 5/2 Ankara 1938.
Kronasser 1966 H.Kronasser, Etymologie der hethitischen Sprache. Band 1. I. Zur Schreibung
und Lautung des Hethitischen. II. Wortbildung des Hethitischen, Wiesbaden
1966.
Kühne-Otten 1971
C.Kühne-H.Otten, Der Šaušgamuwa-Vertrag, StBoT 16, 1971.
Kümmel 1967 H.M.Kümmel, Ersatzrituale für den hethitischen König, StBoT 3, 1967.
Laroche 1947
E.Laroche, Recherches sur les noms dieux hittites, RHA VII/46 Paris 1947.
Laroche 1947a
E.Laroche, Hattic Deities and Their Epithets, JCS 1, 1947: 187-216.
Laroche 1949
E.Laroche, Le voeu de Puduhepa, RA 43, 1949: 55-78.
Laroche 1952
E.Laroche, Éléments d’haruspicine hittite, RHA 12/54, 1952: 19-48.
Laroche 1955
E.Laroche, Études de Vocabulaire V, RHA 57, 1955: 72-106 (“hiéroglyphique”
hatal(i)a-:
83-85).
Laroche 1957
E.Laroche, Études de Vocabulaire VI, RHA 15(/60), 1957: 9-29.
Laroche 1965
E.Laroche, Textes mythologiques hittites en transcription. Mythologie
anatolienne, RHA 23(/77), 1965: 61-178.
Laroche 1966
E.Laroche, Les Noms des Hittites, (ÉL 4) Paris 1966.
Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2014, 5(2), DOI:10.1501/sbeder
_
0000000078
249
Laroche 1968
E.Laroche, Textes mythologiques hittites en transcription 2. Mythologie
d’origine étrangère, RHA 26(/82), 1968: 5-90.
Laroche 1970
E.Laroche, Sur le vocabulaire de l’haruspicine hittite, RA 64, 1970: 127-139.
Laroche 1973
E.Laroche, Un syncrétisme gréco-anatolien: Sandas=Héraklés, Les syncrétismes
dans les religions grecque et romaine, Paris 1973: 103-114.
Lebrun 1976
R.Lebrun, Samuha, foyer religieux de l empire hittite. (Publications de l’institut
orientaliste de Louvain 11) Louvain-la-Neuve 1976.
Lehmann 1955 W.P.Lehmann, Proto-Indo-European Phonology, Austin 1955,
Lloyd-Mellaart 1955 S.Lloyd-J.Mellaart, Beycesultan Excavations: First Preliminary Report,
AnSt 5, 1955: 39-92.
Masson 1989
E.Masson, Les douze dieux de l’immortalite: Croyances indo-europeennes a
Yazilikaya, Paris 1989.
Masson 1994
E.Masson, Le pays des hittites, Les hittites: Civilisation indo-européenne à fleur
de roche, Dijon, Les Dossiers D’Archeologie 19, 1994: 2-11, 40-61, 68-79, 80-
81.
Mellaart 1995
J.Mellaart, Beycesultan III. Late Bronze Age and Fhrigian Pottery and Middle
and Late Bronze Age Small Objects, ( BIAA) London 1995.
Meyer 1953
G.R.Meyer, Zwei neue Kizzuwatna-Verträge, MIO 1, 1953: 108-124.
Müller-Karpe 1987 A.Müller-Karpe, M.Ö.III ve II.Binde Anadolu‘da El Sanatları Konusunda
Yapılan Araştırmalar (1986), AST 5/2, 1987: 203-210.
Neu 1968
E.Neu, Interpretation der hethitischen mediopassiven Verbalformen, StBoT 5,
1968.
Neu 1970
E.Neu, Ein Althethitisches Gewitterritual, StBoT 12, 1970.
Neu 1974
E.Neu, Der Anitta Text, StBoT 18, 1974.
Neu 1988
E.Neu, Zur Grammatik des Hurritischen auf der Grundlage der hurritisch-
hethitischen Bilingue aus der Bogazköy-Grabungskampagne 1983, Xenia 21,
1988: 95-115.
Neu 1996
E.Neu, Das hurritische Epos der Freilassung I: Untersuchungen zu einem
hurritisch- hethitischen Textensemble aus Hattuša, StBoT 32, 1996.
|