Şimali Amerikada yeni ingiltərə Şimali Amerikada İngilis kolonyaları Ceymstaun məskənini saldılar.(1607)


QEYD ABŞ da əmlak senzi və quldarlıq qalmaqda davam etdi



Yüklə 69,68 Kb.
səhifə2/2
tarix02.01.2022
ölçüsü69,68 Kb.
#40847
1   2
ABŞ XVIII XX

QEYD ABŞ da əmlak senzi və quldarlıq qalmaqda davam etdi.
  • XVIII əsrin sonu XIX əsrdə Avropada gedən müharibələr Avropa ölkələrinə ciddi ziyan vurdu.Kənd təsərrüfatı məhsullarına olan tələbatları ödəyə bilməmələri ABŞ üçün fürsət oldu.Kənd təsərrüfatı mallarını ixrac edən ABŞ bu yolla iqtisadiyyatını dirçəltdi.
  • XIX əsrin əvvəlindən sənaye çevrilişi başlandı.
  • 1830 ilık dəmir yolu çəkildi.
  • Proteksionizm siyasəti nəticəsində ölkə sənayesi inkişaf etdi.
  • 1793-1807 ABŞ ticarətinin qızıl dövrüdür.
    • 1800 cü ildə Prezident seçilən Tomas Cefferson (1800-1809) dövrünə aiddir.
    • Seçki sensi ləvğ edildi.
    • Borclular və məhbuslar üçün humanist qanunlar qəbul edildi
    • Dövlət borcu azaldıldı
    • bəzi vergilər ləvğ edildi
    • 1808 ci ildə ölkəyə kölələrin gətirilməsi qadağan edildi
    • 1812 ci ildə İngiltərənin ABŞ ı asılı hala salmaq istəməsi və ABŞ kanadanı işğal etmək istəməsi tərəflər arasında müharibəyə səbəb oldu .1812-1814 cü illəri əhatə edən müharibə ikinci istiqlaliyyət müharibəsi adlanırdı.
    • 1814 cü il Gent müqaviləsi ilə bitən müharibənin nəticəsindəİngiltərə ABŞ a müstəmləkə kimi baxmaq fikrindən daşındı.
    • Müharibə dövründə İngilislər tərəfində vuruşmuş Hinduların bir hissəsi məhv edildi.Diyər bir qismi cənuba Missispi çayına tərəf köçdülər.Boş qalan ərazilərə torpaqsız Abş vətəndaşları köçürüldü.
    • Quldarlığın ləvğ edildiyi şimal ştatlarda sənaye inkişaf edir cənubda isə fermer təsərrüfatı və kənd təsrrüfatı mövcud idi.Qul əməyindən istifadə edilirdi.
    • XIX əsrin 30 cu illərində ABOLİONİSTLƏR hərəkatı oldu.Hərəkat cənub ştatlarında üsyanı təşkil etməklə yanaşı qulların şimala və kanadaya qaçırılmasında kömək edirdilər.
    • Quldarlığın bəzi ştatlarda ləvğ olunması quldar ştatların senatda mövqeyinə zərbə vururdu.
    • 1854 cü ildə fəhlələri fermerləri ticarət və sənaye burjuaziyasını təmsil edən Respublikaçılar partiyası yaradıldı.
    • QEYD : 1823 cü ildə Monro doktrinası qəbul edildi.Doktrinaya görə dümya Amerika və Avropa sistemlərinə bölündü.Bir birinin daxili işlərinə qarışmamalı idilər.Həmdə İspaniyanın ABŞ daki müstəmləkələri uğrunda mübarizəsinin qarşısını almaq üçün idi.ABŞ beləliklə xarixi təcavüzdən qorunmuş oldu.
    • 1860 cı ildə Respublikaçılar partiyasının nümayəndəsi Avraam Lonkoln prezident seçildi
    • Buna Cavab olara cənubun bəzi quldar ştatları ittifaqdan çıxaraq AŞK (Amerika Ştatlarının konfederasiyasını yaratdılar.Ceferson Devisi onun prezidenti oldu
    • ABŞ və AŞK arasındakı qarşı durma vətəndaş müharibəsinə gətirib çıxardı 1861-1865
    • İkinci burjua inqilabı adlanırdı
    • Birinci mərhələsi ABŞ məğlub olması ilə bitdi (1862)
    • Əhali arasında daha çox tərəfdar toplamaq istəyən Avraam Linkoln konqrensdə Homstetlər haqqlnda akt qəbul olundu.Akta görə ABŞ a qarşı qiyamda iştirak etməmiş və iştirakçılara kömək etməmiş hər bir ailə başçısı 10 dollar qeydiyyat rüsumu ödəməklə 65 hektar torpaq ala bilərdi.
    • 5 il sonra homsted pulsuz olaraq xüsusi mülkiyyətə keçirdi
    • Kölə əməyindən istifadə ləvğ edildi.
    • Linkoln 1862 ci ildə Azadlıq haqqında bəyamnamə qəbul etdi.1863 cü ilin yanvarın birində QULDARLIQ LƏVĞ OLUNDU, AŞK müqavimətini qırmaq üçün anakonda siyasiti yürüdən Lonkoln 1865 c ildə general Qrandın başçılığı ilə şimal ordusunu cənuba göndərdi.AŞK paytaxtı Riçmond tutuldu.Vətəndaş müharibəsi ABŞ qələbəsi ilə bitdi.
    • Avraam Linkoln suiqəsd nəticəsində öldürülsədə 1866 cı ildə Konqrensdə konstitusiyaya edilən düzəlişə görə Qaradərili və Ağ dərililərə bərabər hüquq verildi.
    • XIX əsrin sonunda ABŞda inhisarlaşma böyüdü və İnhisar birlikləri olan trestlər əmələ gəldi.
    • İlk trest Con Rekfellər tərəfindən təsis edilmişdi.
    • Birinci dünya müharibəsi ərəfəsində Standart oyl ən böyük neft inhisarçısı idi
    • Diyər ən iri inhisarçı Polat trestinin sahibi Con Morqan idi
    • XX əsrin əvvəlində ABŞ da fermer və fəhlə hərəkatı gücləndi,irqi ayrıseçkilik İnhisarlara qarşı mübarizə və.s. Aiddir
    • Teoder Ruzbelt (1900-1908) Respublikaçı
    • 1900-1903 cü illərdə dünya iqtisadi böhranı baş verdi.
    • Trestlər əleyhinə qanun qəbul etdi
    • İri Trestlərə dövlət nəzarəti qoyuldu.
    • Böyük dəyənək siyasəti həyata keçirildi.(Latın Amerkası ölkələrinə qarşı idi.Ruzbeltə görə ABŞ beynəlxalq polis rolunu öz üzərinə götürdü) Bu siyasət U Taftın dövründədə davam etdirildi.
    • 1906 cı ildə Nobel mükafatı aldı
    • U Taftın dövründə Dollar diplomatiyası həyata keçirildi.ABŞ borc verməklə Latın Amerikası ölkələrini asılı hala salırdı.
    • Vudro Vilson Demokrat
    • Vergilərin azaldılması.Trestlər əleyhinə qanun 8 saatlıq iş günü təyin edildi
    • Bank sisteminə dövlət nəzarəti qoyuldu
    • 1913 cü ildə Senatorların biləvasitə xalq tərəfindən seçilməsi haqda konstitusiyaya düzəliş etdi.
    • Əmək Nazirliyi yaradıldı.
    • Hakimiyyəti dövrü Yeni demokratiya dövrü adlanır.

    • Görülən tədbirlər birinci dünya müharibəsi ərəfəsində ABŞ mövgeyini gücləndirdi.Sənaye istehsalına görə dünyada birinci yerə çıxdı.

    Yüklə 69,68 Kb.

    Dostları ilə paylaş:
    1   2




    Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
    rəhbərliyinə müraciət

    gir | qeydiyyatdan keç
        Ana səhifə


    yükləyin