SiNDİRİm sistemi hastaliklari

Laboratuar bulguları: Hayvanlarda en önemli bulgu abomasum içeriğinin barsağa geçişinin engellenmesine bağlı olarak Cl^- ve H⁺ emiliminin az olması sonucu gelişen hiperbazemi veya metabolik alkalozistir. HCO₃ retensiyonu şekillenir, çünkü Cl^- barsaklardan HCO₃’e karşı emilir. Depoda Cl^- olmayınca barsaklardan HCO₃ emilemez ve böylece hipokloremi ve plazma HCO₃ retensiyonu şekillenir. Kan Cl^- seviyesi < 85mEq/l ve rumen Cl^- seviyesi > 30 mEq/l olur. Deplasmanlarda şekillenen hiperbazeminin nedeni, dehidrasyona bağlı gelişen dolaşım yetmezliği sonucu şekillenen laktik asidozistir. Metabolik alkaloziste K+’un hücre dışından, hücre içine geçişi, oluşan hipovolemi sonucunda artan aldesteron salınımı, distal tubuluslarda Na⁺ reabsorpsiyonunu uyarırken, H⁺ ve K⁺ atılımını arttırması ve anoreksiye bağlı gıdalarla K⁺ iyonunun alınmasının azalması sonucu hipokalemi gelişir. Ayrıca abomasum deplasmanlı hayvanlarda ortaya çıkan stres durumları, endojen cortisol salınımını uyarır ve buna bağlı olarak glikogenoliz uyarılır ve glikoz kana verilir ve hiperglisemi gelişir. Hipokalseminin nedeni ise, abomasumun boşalma süresinin uzaması ve plazmada artan HCO₃‘un Ca bağlama kapasitesinin artmasıdır. Dehidrasyona bağlı olarak ta prerenal üremi görülür.

Teşhis: En önemli bulgu, torsiyonun yönüne göre oskultasyo-perküsyonda sağ tarafta alınan ping sesidir. Klinik ve laboratuar bulgular (Hipokloremi, Hipokalemi, metabolik alkalozis) tanıda yardımcı olur. Hastalığın kesin tanısında;

Rumenin doppel oskultasyonu ve oskulto-perkusyonu,

Deneysel punksiyon (pH değerinin ölçümü),

Rektal ve endoskopik muayeneler yapılmalıdır.

Ayrıcı tanı: Timpanilerle, Rumen asidozu, RPT, peritonitis, konstipasyonlar, sekumun dilatasyonu ile karışır. Yukarıda anlatılan tanı yöntemleriyle alınan ping sesiyle ayrılır. Sadece sekum dilatasyonu ve torsiyonunda da ping sesi alınır, ancak sekum dilatasyonunda alınan ping sesi daha geniş bir alanda ve dorso-kaudal yönde alınır. Rektal muayenede sekumda gaz birikimi plastik bir top büyüklüğünde hissedilir.

Prognoz: Abomasum sağa deplasmanı en kısa sürede cerrahi müdahale ile tedavi edilmezse genel durum çok çabuk bozulur ve birkaç saat ile bir gün içerisinde dolaşım yetmezliğine bağlı ölüm görülür. Dolaşım bozukluklarının şekillenmesi nedeniyle sağa deplasmanlarda operatif müdahale ile hayvanların yaşama şansı sola deplasmana göre oldukça düşüktür.

Tedavi: Bu olgularda çözüm mümkünse operatif sağaltım, yoksa hayvanın kesime sevk edilmesidir. Operasyon öncesi mutlaka medikal sağaltımla hayvanın genel durumu düzeltilmelidir. Hayvanlarda mevcut olan metabolik alkaloz veya Hipokloremi, Hipokalemi tablosu izotonik KCl ve amonyum klorür solüsyonlarının iv yolla verilmesiyle tedavi edilmeye çalışılır. Deplasmanlarda en radikal tedavi genel durum düzeltildikten sonra yapılacak abomasopeksi operasyonudur. Operasyon sonrası genel durum bozukluklarını gidermek ve kalp dolaşım sistemini destelemek amacı ile sıvı elektrolit infüzyonları (% 25 oranında glikoz içeren 500 ml laktatlı ringer ve % 24’lük Ca-boroglukonat çözeltisinden 150 ml) yapılmalıdır.