Koma nedeni, bulun duğu ortamla ilgili ise

                  

 

 

       

             

 

 

 

*

 

Koma nedeni, bulun-

duğu ortamla ilgili ise 

(gazla zehirlenmişse) 

hasta/yaralıyı derhal 

bulunduğu yerden ala-

rak temiz hava bulu-

nan emniyetli bir yere 

taşıyınız ya da kapıları 

-pencereleri açarak or-

tamı havalandırınız.

*Solunumunun rahat-

latılması için, ağız içi-

nin kontrolünü yapı-

nız, bir madde varsa temizleyiniz. Solunum yolunu açınız ve 

açık tutmaya devam ediniz.

Yaşamsal bulgularını sık aralıklarla gözleyiniz. Yaşamsal 

bulguların alınmaması halinde yapay solunum ve kalp basısı 

uygulayınız.

Solunumunun hırıltılı - gürültülü olması, ağzından balgam 

gelmesi halinde güvenli yan yatış (koma) pozisyonuna geti-

riniz.

Kafa yaralanmalarında hasta/yaralıyı sırt üstü ve düz olarak 

yatırınız.

Hasta/yaralıyı battaniye gibi bir örtü ile sarınız. Sıcak uygula-

ma yapmayınız.

Sıvı ya da katı yiyecek-içecek vermeyiniz.

Hasta/yaralıyı yalnız bırakmayınız.

En kısa zamanda güvenli yan yatış (koma) pozisyonunda sars-

madan tıbbî tedavinin yapılabileceği bir hastaneye ulaştırınız.

YANIKLARDA İLK YARDIM

Kişi yanmaya devam ediyorsa, baş kısmından başlayarak bat-

taniye, çarşaf, elbise gibi (mümkünse ıslatarak) sıkıca örtünüz 

ve yangını söndürünüz.

Yanmış ve vücuda yapışmış kısımları kavlatmadan, etrafından 

makasla kesmek suretiyle yanmış giysileri çıkarınız.

Kolundaki, bileğindeki ve parmağındaki takıları (bilezik, saat, 

yüzük gibi) çıkarınız.                          

                  

 

 

       

             

 

 

 

Yanık yüzeyi büyük değilse, yanmış 

olan bölgeyi en az 20 dakika süreyle 

soğuk su altına tutarak derhal soğu-

tulmasını sağlayınız. Yanık genişse 

ya da deri bütünlüğü bozulmuşsa 

soğuk su uygulaması yapmayınız. 

Etkilenen bölgeyi steril gazlı bez, yoksa temiz bir bezle örtünüz.

* Su toplanmış yerlere kesinlikle zarar vermeyiniz, patlatma-

yınız. Eğer patlamışsa steril pansumanla, yoksa temiz bir bez-

le örtünüz.

* Yanık üzerine ilâç dahil, yoğurt, salça, diş macunu gibi her-

hangi bir maddeyi hiçbir şekilde sürmeyiniz.

* Yanık olan bölgeyi steril gazlı bez, yoksa çok temiz bir bezle 

(çarşaf, yastık kılıfı ...gibi) örtünüz.

* Alev, buhar ve sıcak su gibi yüksek ısı ile meydana gelen göz 

yanıklarında, yanık bölgeyi steril gazlı bezlerle yoksa temiz 

bezlerle kapatarak hastaneye ulaştırınız.

* Yanık büyükse ve yanıklının sağlık kuruluşuna ulaştırılma-

sı vakit alacaksa, sıvı kaybı olacağından, bilinci yerindeyse ve 

kusması yoksa hasta/yaralıya bol miktarda sıvı gıda veriniz ya 

da tuzlu ve karbonatlı su (l litre suya + 1 çay kaşığı karbonat + 

1 çay kaşığı tuz karıştırılarak hazırlanan) içiriniz.

KIRIK, ÇIKIK VE BURKULMALARDA İLK YARDIM

* Hasta/yaralıyı kesinlikle hareket ettirmeyiniz ve yerinden 

kıpırdatmayınız.

* Kırığı, çıkığı yerine getirmeye çalışmayınız.

* Açık kırıklarda tespit uygulamasını yapmadan önce kana-

ması varsa durdurunuz. Yara var ise temiz bir bez ile kapatınız.

* Hasta/yaralıyı taşımadan önce kırık, çıkık bölgesini bulun-

duğu konumda, yakınındaki eklemleri de içine alacak şekilde 

her iki taraftan sert atellerle (tahta, sopa gibi) tespit ediniz ve 

hareketsiz hale getiriniz.

* Tespit edilen bölgeyi kalp seviyesinden yukarı kaldırarak 

dinlenmeye alınız.

* Kırık yerin üzerine havluya veya beze sarılı buz uygulaması 

yapınız.

 

                  

 

 

       

             

 

 

 

* Şoka karşı gereken önlemleri alınız.

* Kırık olan bölgede kopmuş kemik parçaları varsa, temizle-

meye çalışmayınız.

* Kırığı olan hasta/yaralıya ağızdan yiyecek-içecek vermeyi-

niz.

ZEHİRLENMELERDE İLK YARDIM

Sindirim (Ağız) Yolu İle Zehirlenmelerde Genel İlk Yardım

* Hasta/yaralıya bilinç kontrolü yapınız. Bilinci yerinde ise 

kendisinden bilgiler alarak, değilse ortamda araştırma yapa-

rak zehirlenmenin kaynağını tespit ediniz.

* Bilinci yerinde değilse hasta/yaralının yaşamsal bulgularını 

değerlendiriniz ve gerekli müdahaleleri yapınız.

* Zehir Danışma Merkezini (114), Acil Servisi (112) arayarak 

yardım isteyiniz.

* Bilinci yerinde olan, kısa bir süre önce ilaçla zehirlenenler ile 

diğer maddelerle zehirlenmiş olup, durumunu bildirerek yar-

dım istediğiniz kişiyi, sağlık kurumundaki yetkililerin isteme-

leri halinde kusturunuz. Aksi halde kusturmayınız. Ağızdan 

yiyecek-içecek vermeyiniz.

* Bilinci kapalı hasta/yaralıyı güvenli yan yatış pozisyonuna 

getiriniz. Üstünü örterek sıcak tutunuz. Bir sağlık kuruluşuna 

vakit geçirmeden ulaştırınız.

Solunum Yolu İle Olan Zehirlenmelerde İlk Yardım

                  

 

 

       

             

 

 

 

* Hasta/yaralıyı temiz havaya çıkarı-

nız ya da kapı ve pencereleri açarak 

ortamı havalandırınız.

* Hasta /yaralıyı vakit geçirmeden 

sağlık kuruluşuna ulaştırınız.

Deri Yolu İle Zehirlenmelerde İlk Yardım

                  

 

 

       

             

 

 

 

* Giysilere zehirli madde bulaşmışsa çıkarınız.

* Hasta/yaralıyı zehirli maddelerin bulunduğu 

bölgeden uzaklaştırınız.

* Her türlü zehirlenmede 15-20 dakika boyun-

ca deriyi bol suyla yıkayınız.

LÜTFEN

OKUDUKTAN

SONRA SAKLAYINIZ

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ

Destek Hizmetleri Başkanlığı

İLK YARDIM

                  

 

 

       

             

 

 

 

İLK YARDIM

Herhangi bir kaza ya da yaşamı tehlikeye düşüren durumda, 

sağlık görevlilerinin yardımı sağlanıncaya kadar, hasta/yara-

lının hayatının kurtarılması, durumunun kötüye gitmesinin 

önlenebilmesi ya da iyileştirmesini kolaylaştırmak amacıyla, 

olay yerinde eldeki mevcut malzemelerle, ilâç kullanılmadan 

yapılan uygulamalara “ İlk Yardım” denir.

İnsan yaşamı boyunca İlk Yardımı gerektiren durumlarla her 

an ve her ortamda karşılaşabilir. Zamanında yapılacak basit 

ve etkili bir İlk Yardımla hasta/yaralının hayatı kurtarılabilir.

Bu nedenle İlk Yardım konuları öğrenilmeli, becerileri kaza-

nılmalıdır.

İlk Yardımı Gerektiren Bir Durumla Karşılaşılması Halinde

1-  Olay yeri değerlendirilmeli, gerekli tedbirler alınarak gü-

venli bir ortam oluşturulmalıdır. (KORUMA)

2-  En yakın sağlık, güvenlik birimlerine ve 112’ye olayla ilgili 

tam ve açık bilgi verilerek yardım istenilmelidir. (BİLDİRME)

3-  Olay yerinde hayatı tehlikeye düşürecek olağanüstü bir du-

rumun olması halinde, hasta/yaralı bulunduğu yerden za-

rar verilmeden çıkarılmalı, emniyetli bir yere alınmalıdır. 

(KURTARMA)

4-  Hasta/yaralıların yaşamsal bulguları (bilinç düzeyi, solu-

num, dolaşım, vücut ısısı...) değerlendirilmeli, görüşme 

yapılarak ve muayene edilerek tanı konulmalıdır. (TANI/

TEŞHİS)

5-  Hasta/yaralılara en uygun olan müdahale, olay yerinde va-

kit geçirilmeden, hızlı ancak sakin bir şekilde, zarar ver-

meden yapılmalıdır. (TEDAVİ)

6-  Birden çok hasta/yaralının olması halinde öncelikli olanlar 

belirlenmelidir. (AYIRMA/TRİYAJ)

7-  Hasta/yaralının tanısı konulup, tedavisi yapıldıktan sonra 

bulunduğu yerden alınarak, bir sağlık kurumuna taşınma-

sı sağlanmalıdır. (TAŞIMA)

SOLUNUM VE KALP DURMASINDA İLK YARDIM

Solunumu veya kalbi  durmuş hasta ile karşılaşıldığında önce 

112 Acil Servisi aranmalı ve anında hastayı bulan kişi tarafın-

dan aşağıdaki ilk yardıma başlanmalıdır.

Solunum ve dolaşımın yeniden canlandırılması işlemine solu-

numun durmasından sonra hemen başlanmalıdır.

Hasta/yaralıyı sert ve düz bir yere sırt üstü yatırınız. Sesli ve 

fiziki uyarılarla bilinç durumunu değerlendiriniz.

                

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ağız içi kontrolü yapınız ve yabancı maddeler varsa (protez 

diş gibi) temizleyiniz, görünmeyen veya çok ileri gitmiş ya-

bancı cisimlere elinizle müdahale etmeyiniz.

Çenesi yukarı gelecek şekilde başını geriye çekerek solunum 

yolunu açınız.

Hasta/yaralının bilinci kapalı ve solunum yapmıyorsa

112 Acil Servisinden yardım isteyiniz.

Hastanın yanıt verip vermediğini değerlendiriniz.(Hastaya 

uyarı veriniz konuşunuz) 

Yanıt vermeyen, solunumu olmayan veya iç çeker (hırıltı şek-

linde) tarzda solunumu olan her hastaya 30 göğüs basısı, 2 

solunum olacak şekilde temelyaşam desteğine başlayınız. Al-

nına koyduğunuz elinizin baş ve işaret parmakları ile burnun 

yumuşak kısmını sıkıştırarak kapatınız ve bu şekilde soluk 

veriniz.

                

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Kalp masaj bölgesi göğüs 

kemiğinin ortasıdır. Bu 

noktaya el ayanızı koyu-

nuz. Diğer elinizin topu-

ğunu bu elin üzerine yer-

leştiriniz.

Her iki elinizin parmak-

larını birbirine geçiriniz. 

Parmakları ve avuç içini 

göğse değdirmeyiniz.

Elinizin topuğu, dirsek ve omzunuz, hasta/yaralının vücudu-

na dik açı yapacak şekilde pozisyon alınız.

Gerektiği kadar güç ile göğüs kafesini 4-5 cm. çöktürecek şe-

kilde ve belli bir ritm ile 30 kez göğüs basısını uygulayınız.

Ardı ardına 2 soluk 30 kalp masajı uygulamasına (tıbbi yar-

dım sağlanıncaya kadar ya da hasta/yaralı yaşam belirtileri 

gösterinceye kadar) devam ediniz.

Soluk vermek istemiyorsanız, dakikada en az 100 bası olacak 

şekilde kalp masajı yapınız. 

Gerekli olmadığı sürece göğüs basılarını kesmeyiniz.

KANAMALARDA İLK YARDIM

                

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Vücuttaki kanın l/5’i kaybedilirse ve kan nakli yapılamaz ise, 

hasta/yaralı da ölümcül şok gelişebilir. Bu nedenle kanama-

lar derhal durdurulmalıdır. Fışkırır biçimde akan açık kırmızı 

renkli kanama çok tehlikelidir.

* Kol, bacak veya başta olan kanamalarda, o organda kırık 

şüphesi yoksa, bu bölgeyi kalp seviyesinden yukarı olacak şe-

kilde kaldırınız ve hareketsiz tutunuz.

* Kanayan yerin üzerine parmağınız (yara genişse parmakla-

rınız) ile doğrudan baskı uygulayınız.

* Yaranın üzerini varsa steril bir gazlı bez, yoksa temiz bir 

bezle olabildiğince çabuk kapatınız. Onun üzerine elle baskı 

yapınız. Sonra varsa sargı bezini hafifçe gererek bez üzerinden 

baskı yapacak şekilde sarınız.

* Kanayan bölgenin en yakınındaki atardamar üzerine baskı 

yaparak kanamayı durdurunuz.

 

YARALANMALARDA İLK YARDIM

                

 

 

 

 

 

 

 

 

 

* Yara üzerindeki giysileri keserek 

veya yırtarak çıkarınız.

* Kirli yaraları ve ısırıkları bol su ve 

sabunla yıkayınız.

* Hasta/yaralının yaşamsal bulgularını 

değerlendiriniz.

* Kanama varsa, durdurunuz.

* Yaranın derinliğini anlamak için asla 

karıştırmayınız. Yara içindeki yabancı 

cisimleri çıkarmayınız.

* Yarayı steril bir gazlı bezle el değme-

den, yoksa mikropsuz temiz bir bezle 

kapatınız ve sargı bezi ile sarınız.

* Yaralı kısmın üzerine beze veya havluya sarılı buz uygula-

ması yapınız.

* Yara temizliğinde pamuk gibi yara içinde kalabilecek malze-

meler kullanmayınız.

* Yara üzerine kesinlikle tentürdiyot, antiseptik sıvı ve her-

hangi bir ilaç sürmeyiniz.

ŞOKTA İLK YARDIM

                

 

 

 

 

 

 

 

 

 

* Dokuların ihtiyacı olan oksijenin sağlanabilmesi için bulun-

duğu yeri havalandırınız.

* Şok nedenlerine göre gerekli önlemleri alınız ve müdahale-

leri yapınız.

* Hasta/yaralıyı sırt üstü yatırınız. Ayaklarının altını destekle-

yiniz ve bacaklarını 30 cm. kaldırarak şok pozisyonu veriniz.

* Hasta/yaralı soluk almakta güçlük çekiyorsa, baş ve göğüs 

kısmını hafifçe yükseltiniz.

* Hasta/yaralının üşümesini önlemek için üzerini bir battani-

ye gibi bir örtü ile sarınız. Ancak terletmeyiniz.

* Büyük yanıklar, aşırı ishal, aşırı kusma, çok fazla idrar çıkar-

ma gibi aşırı sıvı kaybına bağlı şok durumlarında hasta/ya-

ralının bilinci yerinde ise, göğüs ve karın yaralanması yoksa, 

ağızdan bol sıvı veriniz. Aksi halde ağızdan yiyecek ve içecek 

vermeyiniz.

* Hasta/yaralıda bilinç kaybı ya da bilinç kaybına doğru gi-

den bir durum bulunuyorsa, güvenli yan yatış pozisyonuna 

getiriniz, sık aralıklarla yaşamsal bulgularını değerlendiriniz 

ve gerekli müdahaleleri yapınız. Bir sağlık kuruluşuna ulaştı-

rılmasını sağlayınız.

BİLİNÇ (ŞUUR) KAYBINDA İLK YARDIM

* Herhangi bir şey içirmeye çalışmayınız.

* En yakın sürede 112 Acil Servisi arayınız.