SiNDİRİm sistemi hastaliklari

Çevreye bağlı faktörlerdir:

- Doğum bokslarının ve ahır hijyeninin kötü olması,

- Ahır içerisinde farklı yaşlardaki hayvanlar ile buzağıların aynı yerde barındırılması,

- Barınakların çok kalabalık olması,

- Ahırların çok havasız olması, güneş almaması, buzağıların cereyana maruz kalması,

- Bakım beslenmenin yetersiz ve bilinçsizce yapılması, sık bakıcı değişimi,

- Bozuk süt, kokuşmuş yada çok soğuk süt verilmesi,

- Buzağıların yeterince kolostrum alamaması

- Kolostrumda yetersiz antikor bulunması (kaliteli sığır kolostrumunda IgG düzeyi 60 mg/ml

ve serum total globülin düzeyi > 1 gr/dl olmalı),

- Kolostrumdaki antikorların ahır florasına uymaması (nakiller),

- Kolostral pasif bağışıklığın enfeksiyondan önce sağlanamaması,

- Yeni doğanlara kolostrum yerine süt verilmesi veya soğuk süt verilmesi sayılabilir.

Bulaşma: Enfeksiyon etkenlerinin esas kaynağı enfekte hayvan gaitasıdır. Neonatal hayvanlar etkenleri; kontamine olmuş yataklık, ahır zemini, padoklar, suluk ve yemlikler ile bir başka yavrunun perineum bölgesini yalaması sonucu veya enfekte anne memesi yada sütten alırlar. Bulaşma, oral, solunum, omfalojen ve nadirinde intra uterin yolla gerçekleşir.

Patogenez: Kötü çevre koşulları ve yetersiz beslenmenin yarattığı stresler barsak direncinin kırılmasına ve organizmaların kan yoluyla yayılarak septisemi oluşturmasına sebep olur. İnce barsaklara yerleşen E. coli, ürettiği enterotoksin ile barsaklarda sıvı ve elektrolit sekresyonuna yol açar. Sonuçta ishal, dehidrasyon ve asit-baz dengesinde bozulmalar ortaya çıkar. Olaya karışan bazı virüsler de emilim bozukluğuna (malabsorpsiyon) neden olabilirler. Enterotoksinler mukozalarda adenil siklaz aktiviteyi stimüle ederek siklik AMP’yı artırır ve barsak sekresyonun artmasına neden olur. Sekresyon sıvısı alkali karakterli (Na ve HCO₃ yönünden zengin) olduğundan aşırı sıvı kaybına bağlı metabolik asidozis gelişir.

Hastalığın oluşmasında a) konakçı duyarlılığı, b) barsak lümeni ve mikro organizmaların bulunduğu ortamın fiziksel, kimyasal ve hijyenik şartları, c) etiyolojik etkenlerin serotipleri gibi üç ana faktör rol oynar. E. coli etkeni doğada oldukça yaygın olarak bulunur. Hayvanın immun seviyesi, etkenin özelliği, suşların dokulara invazyon kabiliyetleri, enterotoksin salgılama ve septisemi yapma özellikleri ile diğer çevresel faktörler gibi hastalığa dispozisyon oluşturan şartlarda enfeksiyon meydana gelir. Hastalığın ortaya çıkmasında kolostrum yetmezliğinin çok büyük önemi vardır. Kolostrum yeni doğanlarda hem pasif bağışıklığı sağlar hem de E. colilerin barsaklarda üremelerini önlemektedir.

Semptomlar: 1-7 günlük buzağılarda oldukça sık görülür. Klinik semptomları hastalığın tipine değişiklik göstermektedir. Hastalık, klinik olarak koliseptisemik, kolienterotoksemik ve kolienterit formları ile seyreder ve kısa sürede ölüm, şiddetli ishal, ateş, dehidrasyon ile karakterize ve yeni doğan yavrularda yüksek oranda ölümlere neden olur.