Şİrketlerin süRDÜRÜlebiLİR Çevre poliTİkalari ve rekabet avantajlari

iv. 
Wal-Mart’ın Sürdürülebilir Çevre Uygulamaları: 
1962  yılında  kurulan  bu  şirketin  amacı,  tüketicilere  uygun  maliyetli  ürünleri 
yüksek  adetlerde  satmak  olmuştur.  Dünyanın  en  büyük  şirketlerinden  biri  olması 
küresel  ekonomi,  çevre  ve  toplum  üzerindeki  etkisinin  boyutları  da  çok  büyük 
olmaktadır.  
Wal-Mart’ın  tüketicilere  verdiği  hizmet  sayesinde  aradıkları  her  şeyi  düşük 
fiyatla  aynı  yerde  bulsalar  bile  bir  süre  sonra  ‘‘piyasanın  canavarı’’  olarak 
tanınmasının  önüne  geçememiştir.  İşçi  hakları,  ürünlerinin  toplum  ve  çevre 
üzerindeki  olumsuz  etkisi,  siyasi  gücü  ve  yerel  mağazaları  ezip  geçmesi  gibi 
nedenlerle  çok  eleştirilmişlerdir.  Çevreci  kaygıların  olduğu  dönemde  şirketin  ilk 
tepkisi yetersiz bulunmuştur. Şirketin küresel gücünü çevreye duyarlı çalışmalarında 
kullanması  için  baskı  almışlardır.  Wal-Mart  gerek  tedarikçilerin  seçiminden,  gerek 
tüketicilerin  ürünleri  kullanma  biçimlerine  kadar  getirdiği  uygulamalarla  değer 
zincirinin her halkasında değişim yaratmaları istenilmiştir. 
Wal-Mart çevre ve toplum sorumluluğunun saygınlığına çok şey katacağının 
farkına vararak operasyonun her alanında çok net hedefler belirlemiştir. Wal-Mart’ın 
da sürdürülebilirliğe bakış açısı iş dünyasının perspektifinden olmuştur. Belirledikleri 
hedeflerin her birinin ya mali tasarruf sağlayacağına, ya pazar payını arttıracağına ya 
da  her  iki  şekilde  de  faydalı  olacağına  inanmışlardır.  Hedeflerini  açıklarken  şunları 

---

48 
 
vurgulamışlardır;  %100  yenilenebilir  enerji  ile  çalışmak,  sıfır  atık  üretmek  ve 
kaynaklarımızın ve çevremizin sürekliliğini sağlayabilecek ürünler satacaklarına söz 
vermişlerdir.  İşe  tedarikçilerine  daha  hafif  ve  çevreye  zarar  vermeyen  ambalajlar 
kullanmaya  teşvik  eden  ambalaj  kartları  uygulaması  ile  başlamışlardır.  Tedarikçiler 
arasında  yılın en çevreci tedarikçisi gibi uluslararası  yarışmalar düzenleyerek onları 
çevreci  olmaya  özendirmişlerdir.  Bu  yarışmalarda  sürdürülebilirlik  girişimlerinin 
kalitesi,  inovasyon  ve  tedarikçi  geliştirme  ekibiyle  etkin  iletişim  gibi  özellikleri 
ödüllendirilmiştir. 
Wal-Mart’ın ambalaj kartları uygulaması tüm dünyada  ilgi görmüştür ve pek 
çok  tedarikçi  daha  hafif  ambalajlama  yöntemleri  geliştirmişledir.  Örneğin  2005 
yılında Unilever çok satan deterjanın konsantre versiyonunu “All Small and Mighty” 
(küçük ve güçlü) adlı deterjanı üretmişlerdir. Bu ürün sayesinde yılda 16 milyon litre 
su,  113.500  litre  dizel,  6  milyon  kilo  plastik  ve  630.000  metrekare  karton  tasarrufu 
sağlandığı tahmin edilmektedir. 
Bu  ürün  Wal-Mart’ın  “Değer  Yaratan  Ürünü’’  olarak  adlandırılmış  ve  100 
milyon  doları  aşan  satışlarla  Unilever’in  en  başarılı  ürünü  seçilmiştir.  Wal-Mart  bu 
başarısının  ardından  tüketici  elektroniği  alanında  yeni  bir  ürün  geliştirmesine  yol 
açmıştır.  Bu  yöntemlerin  yarattığı  etki  organizasyonların  iç  verimliliğinin  ötesine 
geçmiştir  ve  tedarikçiler  Wal-Mart’ta  raf  payı  alabilmek  için  sürdürülebilirlik 
konusunda  birbirleriyle  yarışmışlardır.  Wal-Mart  marka  sahiplerini  çevreye  duyarlı 
çözümler üretmeleri konusunda zorlamıştır. 
Bunun  yanında  tüm  operasyonlarında  değişiklik  yaparak  mağazalarındaki 
floresan  lambaları  LED  ampullerle  değiştirmişler,  taşıma  da  kullandığı  forklift 
araçlarında  hidrojen  yakıt  piline  dönülmüştür.  Verimlilik  ve  uyum  adına  daha 
sürdürülebilir  bir  tedarik  zinciri  yaratılması  yanında,  tüketici  talep  ve  önerileri  de 
dikkate  alınarak  çalışmaları  daha  da  hızlandırılmıştır.  Tedarikçilerin  kontratlarında 
çevre  sertifikaları  aranmaktadır.  Sürdürülebilir  çözümler  üretmek  için  tedarikçiler, 
imalatçılar,  markalar  ve  perakendeciler  birlikte  çalışmaktadırlar  (Wal-Mart, 
Sürdürülebilirlik Raporu, 2015). 
 

---

49