Sitologiya va
§. 5 laboratoriya mashg‘uloti
Yüklə 4,85 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Asbob va materiallar
- VI bob ORGANIZMLARNING KO‘PAYISHI VA INDIVIDuAL RIVOJLANISHI V BO‘LIm ORGANIZMLARNING INDIVIDUAL
|
37 §. 5 laboratoriya mashg‘uloti
O‘simlik bargida organik moddalarning hosil bo‘lishini o‘rganish Ma’lumki, o‘simlik barglarida hosil bo‘ladigan asosiy orga- nik modda kraxmaldir. u quyosh nuri ta’sirida hosil bo‘ladi. Agar biron-bir usul bilan bargning ma’lum qismiga quyosh nurining ta’siri to‘sib qo‘yilsa, o‘sha joyda kraxmal hosil bo‘lmaydi. Bu hodi- sani quyidagi tajribada tekshirib ko‘rish mumkin. Asbob va materiallar : etil spirti, yodning 1 % li eritmasi, yorongul xona o‘simligi, ochiq joyda o‘sayotgan barg sathi katta birorta o‘simlik (otquloq yoki chinor daraxti). Ish tartibi: 1. o‘simlik bargini ostki va ustki tomonini to‘sadigan qora qog‘oz olib, har ikkala tomonidan bir xil ko‘rinishga ega shakl (uchburchak, to‘rtburchak) kesib olinadi va u bilan bargga qis- tirg‘ichlar yordamida biriktirib qo‘yiladi. 2. oradan 2 soat o‘tgandan keyin barg kesib olinadi, qog‘oz olib tashlanadi va qaynab turgan suvda 2–3 daqiqa ushlana- di, so‘ngra pigmentlardan tozalash uchun spirtga solinadi, keyin spirtdan olib suvda yuviladi. 3. So‘ngra bargni yod eritmasi solingan idishga olamiz. Shisha tayoqcha yordamida barg tekislansa bargning ochiq joyida ko‘k rangli dog‘ hosil bo‘lganini ko‘ramiz. Bargni yopib qo‘yilgan joylari rangsiz bo‘ladi, chunki kraxmal hosil bo‘lmaydi. http:eduportal.uz VI bob ORGANIZMLARNING KO‘PAYISHI VA INDIVIDuAL RIVOJLANISHI V BO‘LIm ORGANIZMLARNING INDIVIDUAL RIVOJLANISHI — ONTOGENEZ va individual rivojlanishi organizmlarning ko‘payishi 38 §. Hujayra sikli ko‘payish yoki o‘zini o‘zi qayta tiklash organik (tirik) tabiatning o‘ziga xos xususiyatlaridan biridir. ko‘payish — bakteriyalardan tortib, sutemizuvchilargacha bo‘lgan barcha tirik organizmlar uchun xosdir. har bir o‘simlik va hayvon, bakteriya va zamburug‘ turining yashashi, ota-ona va avlodlar o‘rtasidagi izchillik faqat ko‘payish tufayli saqlanib turadi. organizmlardagi hujayraning yashash muddati uning tuzi- lishi va funksiyasiga bog‘liq holda xilma-xil bo‘ladi. Misol uchun, nerv va muskul hujayralari embrional rivojlanish davri tugagan- dan keyin bo‘linmaydi va organizmning butun umri davomida o‘z funksiyasini bajaradi. Boshqa hujayralar — suyakning ko‘mik qis- mi iligi, epidermis, ichak epiteliysi butun umri davomida bo‘linib ko‘payib turadi. Shunday qilib, hujayraning hayot sikli bo‘linishdan hosil bo‘lgan yangi hujayraning nobud bo‘lishigacha yoki keyin- gi bo‘linishigacha bo‘lgan davrni o‘z ichiga oladi. organizmlarning hayot faoliyati va ko‘payishi hujayralarning bo‘linishi orqali ta’min- lanadi. eukariot hujayralar asosan ikki xil usulda ko‘payadi: 1. Mitoz – somatik hujayralarning bo‘linishi. 2. Me yoz – jinsiy hujayralarning bo‘linish usuli. http:eduportal.uz 96 oRGANIZMLARNING INDIVIDuAL RIVoJLANIShI - oNToGeNeZ V Bo‘LIM mitoz (yunoncha “mitos” – ip degan so‘zdan olingan) sikli deb hujayraning bo‘linishga tayyorgarlik davri hamda mitoz bosqich- lari ni davom etishiga aytiladi. Bir mitozdan ikkinchi mitozgacha bo‘lgan, hujayraning bo‘linishga tayyorgarlik davri Yüklə 4,85 Mb. Dostları ilə paylaş:
|