Sitologiya va
Yüklə 4,85 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Mitoz: A — triton terisidagi hujayra; B
|
Hujayraning
mitoz bo‘linishi. Sitoplazmaning bo‘linishi Telofaza Interfaza urchuq hujayra markazi Sentromera Xromosoma Yadro membranasi Dastlabki profaza Anafaza Profaza Metafaza 28 rasm. 7. Biologiya, 9- sinf. http:eduportal.uz 98 oRGANIZMLARNING INDIVIDuAL RIVoJLANIShI - oNToGeNeZ V Bo‘LIM metafaza – xromosomalarning spirallanishi davom etadi. Bu davrda xromosomalar eng kalta va yo‘g‘onlashgan holatga o‘tadi. Xromosomalar ekvator tekisligi tomon harakatlana boshlaydi. Xro- mosomalar qutblardan bir xil masofada, ya’ni ekvator tekisligida bir tekis joylashadi. Xromosomalar orasidagi masofa bir xil bo‘la- di. Xromosoma sentromeralari qat’iy qonuniyat asosida ekvator tekisligida bir xil holatda joylashadi. har bir xromosomaning xro- matidlari bir-biridan itarilib, faqat birlamchi belbog‘ bilan birikkan bo‘ladi. Bo‘linish urchug‘i to‘liq shakllanadi. har bir xromosoma o‘z sentromerasi bilan bittadan bo‘linish urchug‘iga birikadi. Anafazada – xromosoma xromatidalarini birlashtirib turuvchi belbog‘ uziladi, natijada xromatidalar mustaqil xromosomaga ayla- nadi. Sentromeraga birikkan bo‘linish urchug‘i qisqarishi natijasida xromosomalarni hujayra qutblariga tomon torta boshlaydi. Telofazada – mitoz jarayoni yakunlanadi. Bu bosqichda xromosomalar qutblarga to‘planadi, spirallari yoyila boshlaydi, yorug‘lik mikroskopida yaxshi ko‘rinmaydigan bo‘lib qoladi. Sito- plazmaning membranali qismlaridan yadro qobig‘i hosil bo‘ladi. Mitoz: A — triton terisidagi hujayra; B — piyoz po‘sti hujayrasi. 29 rasm. 1 interfaza; 2 profaza; 3,4 metafaza; 5,6 boshlang‘ich va oxirgi anafaza; 7 telofaza. A B http:eduportal.uz 99 oRGANIZMLARNING INDIVIDuAL RIVoJLANIShI - oNToGeNeZ V Bo‘LIM Yadrochalar qaytadan shakllanadi. Telofazaning oxirida sitoplaz- maning ikkiga ajralishi (sitokinez) kuzatiladi. hayvon hujayralarida sitoplazma va plazmatik membrana o‘rtasida botiqlik paydo bo‘lib, uning asta-sekin torayishi natijasida hujayra teng ikkiga bo‘linadi. o‘simlik hujayralarida esa hujayraning o‘rtasida sitoplazma- tik membrana paydo bo‘lib, hujayraning chetiga tarqala boshlay- di. Bunda hujayrani teng ikkiga bo‘luvchi ko‘ndalang to‘siq pay- do bo‘ladi. keyin esa sellyuloza qobig‘i hosil bo‘ladi. Mitoz bos- qichlari juda qisqa bo‘lib, 30 daqiqadan 3 soatgacha davom etadi. Yüklə 4,85 Mb. Dostları ilə paylaş:
|