Siyasi. İDeolojiler

Anarko-Sendikacılık
19. Yüzyıl’ın sonlarında ve 20. Yüzyıl’ın başlarında ortakçılık ve anarko-komünizm sosyalist hare­
ketle beraber önemli bir etki gösterirken; anarşizm, anarko-sendikacılık biçiminde bir kitle hareke­
ti olarak gelişti. Sendikacılık; devrimci sendikacılığın bir biçimidir, kelimenin kökeni birlik ve grup 
anlamlarına gelen Fransızca syndicat’tir. Sendikacılık ilk olarak Fransa’da ortaya çıkmış ve 1914

---

öncesinde güçlü C G T sendikasını kapsamıştır. Sendikalist fikirler İtalya, Lâtin Amerika, ABD ve 
en çarpıcı biçimde ülkenin en büyük sendikası C N T desteğinde İspanyaya yayıldı.
Sendikalist teori sosyalist fikirlerden etkilendi ve sınıf savaşının yalın bir mefhumu hâlini aldı. 
İşçiler ve köylüler ezilen sınıfı oluşturuyordu, sanayiciler, toprak sahipleri, hâkimler ve polisler sö­
mürücü olarak ifade ediliyordu. İşçiler meslek dallarına, sanayiye ve uzmanlığa dayalı sendikalar 
kurup birlikte hareket ederek kendilerini savunabilirlerdi. Kısa dönem de ücretleri artıran, çalışma 
saatlerini kısaltan, çalışma koşullarını iyileştiren bu sendikalar, geleneksel sendikalar olarak eylem­
de bulundular. Sendikalistler aynı zamanda kapitalizmi ortadan kaldırarak işçilerin gücü eline ge­
çirmesini destekleyen devrimciydiler. Réflexions sur la violence ( Şiddet Üzerine Düşünceler, [1908] 
1950) adlı eserinde etkili Fransız sendikalist teorisyen George Sorel (1847-1922), böylesi bir dev­
rimin genel grevle gelebileceğini savunur; bu devrim “işsizlerin” devrimidir. Sorel, genel grevin işçi 
sınıfının sembolü bir “mit” olarak devrimi ateşleyebileceğine inanmıştı.
Sendikalci teorinin sistemsiz ve karmaşık olması, fikirlerini kitlelere yaymak isteyen anarşist­
lerin güçlü şekilde sendikalara ilgi duymasını sağladı. Anarşistler, sendikalist harekete katıldıkla­
rında anarko-sendikacılık fikirlerini geliştirdiler. Sendikacılığın iki özelliği, anarşist coşkuya ilham 
verdi. Birincisi, sendikalist [Sendika hareketi savunucusu] yozlaştırıcı ve amaçsız olduğu gerekçe­
siyle geleneksel siyaseti reddediyorlardı. Şiddet kullanarak, boykotlarla, sabotaj ve grevlerle ve son 
olarak genel grevle işçi sınıfının gücünün gösterilmesi gerektiğine inanıyorlardı. İkincisi anarşistler 
sendikaları geleceğin merkezileşmemiş, hiyerarşik olmayan toplumunun bir biçimi olarak görü­
yorlardı. Sendikalar, tipik olarak taban demokrasisinin daha yüksek bir şeklini temsil etti ve ya aynı 
alandaki ya da aynı sanayideki bir diğer meslek örgütleri ile federasyonlar oluşturdular.
Anarko-sendikalizm gerçek kitlesel destekten hoşlansa da İspanyol İç Savaşı’yla birlikte devrim­
ci özelliklerini harekete geçirmede başarısız oldu. Muğlâk genel grev fikrinin ötesinde anarko-sen- 
dikacılık, sömürülen ve ezilen sınıfın kendiliğinden harekete geçmesini umut ederek, açık bir siyasî 
strateji ya da devrim teorisi geliştirmedi. Anarko-sendikacılık kısa süreli meslekî hedefler peşinde 
koşarak devrim ve reformculuktan uzak durduğu için diğer anarşistler tarafından eleştirilmiştir.